Sayt test rejimida ishlamoqda

Бехзод Баркамалович Исхаковнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар: 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармогʻи номи): “Фарғона водийси ўзбекларининг анъанавий экологик маданияти (тарихий-этнологик тадқиқот)”, 07.00.07 – Этнография, этнология ва антропология (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.1.PhD/Tar.62.
Илмий раҳбар: Аширов Адҳамжон Азимбаевич, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган муҳандислик-қурилиш институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса, ИК рақами: Фарғона давлат университети. PhD.03/31.03.2021.Tar.05.05 (Бир марталик илмий кенгаш). 
Расмий оппонентлар: Абдулаҳатов Нодирбек Урайимович, тарих фанлари доктори (DSc), доцент; Исоқов Зиёдулло Сафаралиевич, тарих фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Фарғона водийси ўзбеклари анъанавий экологик маданиятининг этнолокал хусусиятлари, унинг тараққиёт босқичлари ва замонавийлик жараёнлар таъсирида ўзгаришини элшунослик нуқтаи назаридан очиб беришдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
Фарғона водийси ўзбекларининг этноекологик қарашлари тизими (ер, сув, ҳаво ва олов каби табиат унсурларининг софлигини сақлаш ҳамда улардан унумли фойдаланиш), этноекологик тасаввурларнинг методологик асослари ва ривожланиш динамикаси хронологик жиҳатдан асосланган; 
минтақага хос экологик билимлар ва қарашлар “ўлиб, қайта тирилувчи” табиат кулъти, аграр тимсоллар каби қадимги политеистик эътиқодий қарашлардан монотеистик таълимотлар (зардуштийлик, ислом)га эволюцион тарзда трансформациялашганлиги далилланган; 
водий ўзбекларининг кундалик турмуш тарзидаги этноекологик қарашлар ва у билан боғлиқ анъаналар сиёсий-иқтисодий, ижтимоий-маданий ўзгаришлар ҳамда замонавий глобаллашув жараёнлар таъсирида эврилишларга учраганлиги аниқланган; 
умумийлик” ва “ўзига хослик” каби қиёсий категориялар контекстида водий ўзбекларининг моддий маданияти (турар жойлар, кийимлар ва таомлар)даги экологик ўзгаришларда табиий-географик муҳит (тоғ, тоғ олди, чўл, текислик ва дашт)нинг таъсири катта бўлганлиги далилланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мавзу юзасидан ишлаб чиқилган илмий хулоса ва таклифлар асосида:
мустақиллик йилларида Фарғона водийси ўзбеклари анъанавий экологик маданиятининг этнолокал хусусиятлари, унинг тараққиёт босқичлари ва замонавийлик жараёнлар таъсирида ўзгаришлар бўйича олиб борилган изланишлар натижаларидан Ўзбекистон Экологик ҳаракати фаолиятини такомиллаштиришда фойдаланилган (Ўзбекистон Экологик ҳаракати бошланғич ташкилотининг 2022- йил 22- декабрдаги 12-117/-1-сон маълумотномаси). Натижада, Фарғона водийси ўзбекларининг анъанавий экологик маданиятига оид маълумотлар ва илмий натижалар экологик ҳаракатнинг маънавий-маърифий тадбирларини табиат билан боғлиқ халқимизнинг қадимий урф-одат, анъана ва маросимлари ҳамда унинг тарихий асослари бўйича мазмунли ва юқори савияда маърузалар ташкил этиш ва ундан амалиётида кенг фойдаланиш имконини берган; 
водий ўзбекларининг кундалик турмуш тарзидаги этноекологик қарашлар ва атроф-муҳит муҳофазаси билан боғлиқ анъаналар сиёсий-иқтисодий, ижтимоий ва маданий ўзгаришлар ҳамда замонавий глобаллашув жараёнлар таъсирида эврилишларга учраганлиги, ҳамда «умумийлик” ва “ўзига хослик” каби қиёсий категориялар контекстида водий ўзбекларининг моддий маданияти (турар жойлар, кийимлар ва таомлар)даги экологик ўзгаришларда табиий-географик муҳит (тоғ, тоғ олди, чўл, текислик ва дашт)нинг таъсири катта бўлганлигига доир маълумотлардан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги “Миллатлараро муносабатлар ва дўстлик алоқалари” қўмитасининг конференция материалларини тайёрлашда, миллатлараро муносабатлар ва дўстлик алоқаларини янада мустаҳкамлашга қаратилган турли маданий-маърифий соҳалардаги тадбирларни сифатли ва самарали ташкил этишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги “Миллатлараро муносабатлар ва дўстлик алоқалари” қўмитасининг 2023-йил 2-мартдаги 14-07-226-сон маълумотномаси). Натижада, мазкур тадқиқот Фарғона водийси ўзбекларининг анъанавий этноекологик маданияти тизимини тўғри тушуниш, талқин этишда муҳим аҳамият касб этган ва айни кўникмаларни оммага тўғри тарғиб этишда муҳим манба вазифасини бажарган.


 

Yangiliklarga obuna bo‘lish