To‘raev Yunusbek Shavkatovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifrlari (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): «Energy extraction and astrophysical phenomena around black holes», 01.04.02 – Nazariy fizika va 01.03.01 –Astronomiya (fizika-matematika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.2.PhD/FM761.
Ilmiy rahbarlarning F.I.Sh., ilmiy darajasi va unvoni: Ahmedov Bobomurat Jo‘raevich fizika-matematika fanlari doktori, professor, Abdujabbarov Ahmadjon Adiljanovich, fizika-matematika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: “TIQXMMI” Milliy tadqiqot universiteti huzuridagi Fundamental va amaliy tadqiqotlar instituti,
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: “TIQXMMI” Milliy tadqiqot universiteti huzuridagi Fundamental va amaliy tadqiqotlar instituti, DSc.03/31.03.2022.T/FM.10.04.
Rasmiy opponetlar: Toshmatov Bobir Abdumannonovich, fizika-matematika fanlari doktori; Mamadjanov Axrorjon Ibragimovich fizika-matematika fanlari nomzodi, dotsent.
Etakchi tashkilot: Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: kompakt obektlar atrofidagi quazidavriy tebranishlar va gravitatsion linzalanish xodisalari haqidagi bilimlarni takomillashtirish, aktiv yadroli gallaktikalarning markaziy qismidagi supermassiv qora o‘ra massasini fotometrik kuzatuvlar orqali baholash usulini ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi: birinchi marta Bardeen qora o‘rasi atrofidagi quazi-davriy tebranishlarning magnit zaryadiga va Gauss-Bonnet paramateriga bog‘ligi o‘rganilgan, birinchi marta “yumronqoziq uyasi” atrofidagi gravitatsion linzalanish o‘rganildi va exponensial metrikada kuzatuv uchun zarur bo‘lgan kattalashtirish qiymati olingan, birinchi marta optik diapazondagi kuzatuvlar orqali aktiv yadroli gallaktikalarning markazidagi qora o‘ra massasini “baholash” uchun optimallashgan usul ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: Ushbu dissertatsiya ishi doirasida chop etilgan ilmiy ishlardan turli xalqaro Web of Science va Scopus bazalariga kiruvchi ilmiy maqolalarda (masalan, Zdeněk Stuchlík and Jaroslav Vrba "Geodesic Model of HF QPOs Tested for Black Holes in Spacetimes Reflecting the Effect of Surrounding Dark Matter" The Astrophysical Journal, Volume 935, Number 2 DOI 10.3847/1538-4357/ac7f27; Tuhina Manna, Farook Rahaman, Tanmoy Chowdhury "Strong lensing in the exponential wormhole spacetimes" New Astronomy Volume 102, August 2023, 102040 https://doi.org/10.1016/j.newast.2023.102040 ; Qian Li, Yu Zhang, Zhi-Wen Lin, Qi-Quan Li, and Qi Sun "Weak gravitational lensing by an ESTGB black hole in the presence of a plasma" Modern Physics Letters AVol. 38, No. 04, 2350023 (2023) https://doi.org/10.1142/S0217732323500232; va boshqalar) foydalanilgan. Bundan tashqari bizning natijalarimizdan «Czech Science Foundation grans SGS/26/2022 and GACR, grant number 23-07043S» ilmiy loyihalarida ham qo‘llanilgan (xat ilova qilinadi).
