Radjabova Aziza Matlubovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan tarmog‘i nomi): «O‘zbekiston Respublikasida Birlashgan Millatlar Tashkiloti global gender tengligi siyosatini amalga oshirishning ustuvor yo‘nalishlari va istiqbollari», 23.00.04 – Xalqaro munosabatlar, jahon va mintaqa taraqqiyotining siyosiy muammolari (siyosiy fanlar).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.1.PhD/Ss385.
Ilmiy rahbar: Ismailova Gulnoza Saydganixodjaevna, yuridik fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasalar nomi: Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti, DSc.11/25.08.2022.S.24.02.
Rasmiy opponentlar: Kobzeva Olga Petrovna, tarix fanlari doktori, professor; Niyazova Nargiza Muxtarovna, siyosiy fanlar bo‘yicha falsafa doktori (PhD).
Etakchi tashkilot: “Oila va xotin-qizlar” ilmiy-tadqiqot instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: O‘zbekiston Respublikasida Birlashgan Millatlar Tashkiloti global gender tengligi siyosatini amalga oshirish samaradorligini baholash va uning istiqbollariga oid taklif va tavsiyalar ishlab chiqish.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
feminizmning global gender siyosati amaliyotidagi ahamiyati, xalqaro munosabatlarda genderning davlat siyosatiga ta’sir etuvchi omil sifatidagi roli ilmiy jihatdan asoslangan;
G‘arb va Sharq falsafasida gender tenglikka oid qarashlar qiyosiy tahlil qilinib, genderning jamiyat uchun muhim bo‘lgan asosiy funksiyalari ishlab chiqilgan;
global gender tengligi tamoyili institusionallashuvi Birlashgan Millatlar Tashkiloti misolida o‘rganilib, tashkilot gender siyosati samaradorligi ko‘pfunksiyali tahlil metodi-triangulyasiya asosida tahlil qilingan;
O‘zbekiston Respublikasining gender tenglik siyosati rivojlanish tendensiyalari tadqiq etilib, milliy islohotlarning samaradorligi xalqaro andozalar asosida tahlil qilinib, muammoli jihatlar yuzasidan tegishli tavsiya va takliflar ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Tadqiqot natijalaridan quyidagilarda foydalanilgan:
xotin-qizlarning ular uchun yaratilgan imkoniyat va imtiyozlardan samarali foydalanishlariga erishish, jamiyat hayotining barcha sohalarida ularning ishtirokini ta’minlash, xususan, rahbarlik lavozimlarida xotin-qizlarning munosib o‘rinni egallashlari uchun institusional mexanizmlar faoliyatini takomillashtirishga oid taklif O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Xotin-qizlarni qo‘llab-quvvatlash, ularning jamiyat hayotidagi faol ishtirokini ta’minlash tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2021-yil 5-martdagi PQ-5020-son qarori 3 hamda 17 bandlari ijrosini ta’minlashda, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 18-fevraldagi PF-5938-sonli “Jamiyatda ijtimoiy-ma’naviy muhitni sog‘lomlashtirish, mahalla institutini yanada qo‘llab-quvvatlash hamda oila va xotin-qizlar bilan ishlash tizimini yangi darajaga olib chiqish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi farmonining 2 hamda 4 bandlari ijrosini ta’minlashga oid chora-tadbirlarni amalga oshirishda inobatga olingan. (O‘zbekiston Respublikasi Mahalla va oilani qo‘llab-quvvatlash vazirligining 30.10.2021 yildagi 02-09/2554-son ma’lumotnomasi). Ushbu taklifning qabul qilinishi Vazirlar Mahkamasining “Xotin-qizlarni qo‘llab-quvvatlash davlat maqsadli jamg‘armasi faoliyatini samarali yo‘lga qo‘yish to‘g‘risida” gi Qarori ijrosini ta’minlash yuzasidan Mahalla va oilani qo‘llab-quvvatlash Vazirligiga yuklatilgan vazifalarni samarali amalga oshirishga, Vazirlikning sohaga oid boshqarmalaridagi faoliyatini muvofiqlashtirishga xizmat qildi.
davlat organlarida xotin-qizlar va erkaklar uchun teng huquq hamda imkoniyatlarni ta’minlash, xalqaro tashkilotlarga mamlakatdan vakil sifatida xotin-qizlar nomzodini ilgari surish mexanizmini ishlab chiqish, xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlikda genderga oid jihatlarni inobatga olish, BMT va O‘zbekiston hukumatlari o‘rtasida genderga oid hamkorlik munosabatlarini yangi bosqichga ko‘tarish maqsadida “BMT Ayollar” tashkilotining O‘zbekistondagi vakolatxonasini ochish taklifi O‘zbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi (TIV) ning axborot-tahliliy faoliyatida foydalanildi. (O‘zbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi 10.02.2023 yildagi 11/5144-son ma’lumotnomasi). Mazkur taklifning qabul qilinishi “2030-yilga qadar O‘zbekiston Respublikasi gender tenglikka erishish strategiyasini 2021-2023-yillarda amalga oshirish bo‘yicha kompleks chora tadbirlar dasturi yuzasidan TIV Ish rejasi” ni ishlab chiqishda xizmat qildi.
zamonaviy pedagogik texnologiyalar va uslublarni hisobga olgan holda maktabgacha ta’lim, umumiy o‘rta, o‘rta maxsus, oliy ta’lim muassasalarining o‘quv dasturlariga gender mavzusini joriy etish orqali gender savodxonlikni oshirish, xotin-qizlar masalalari bo‘yicha NNTlar salohiyatini kuchaytirish, gender siyosatini amalga oshirishda ular ishtirokini qo‘llab-quvvatlash, genderga oid xalqaro reyting va indekslarni yurituvchi tashkilotlarni milliy gender statistikasi bilan doimiy ta’minlab borishni yo‘lga qo‘yish taklifi mamlakatda gender ta’sirchan siyosatning samaradorligini oshirishga xizmat qiluvchi muhim strategik vazifalarni aniqlab olishda foydalanildi. (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Senatining Xotin-qizlar va gender tenglik masalalari qo‘mitasining 03.04.2023 yildagi 25-12/4-son ma’lumotnomasi). Ushbu taklifning qabul qilinishi O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Senatining “2030-yilga qadar O‘zbekiston Respublikasida gender tenglikka erishish strategiyasini tasdiqlash haqida”gi Qarorning 3,4,8 qismlarida nazarda tutilgan maqsadli vazifalarni ishlab chiqishga xizmat qildi.