Юнусова Баҳора Ахтамжоновнанинг  
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
    Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбек тили тизимининг комбинатор хусусиятлари”, 10.00.01 – Ўзбек тили (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.2.PhD/Fil11731.
Илмий раҳбар: Уринбаева Дилбар Базаровна, филология фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Шароф Рашидов номидаги Самарқанд давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Шароф Рашидов номидаги Самарқанд давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.02.03.
        Расмий оппонентлар: Хайруллаев Хуршиджон Зайниевич, филология фанлари доктори, профессор; Абдурахмонова Нилуфар Зайнобиддин қизи, филология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади тилнинг комбинатор хусусиятлари, ижтимоий, лексикологик, таълимий ва бошқа соҳалардаги аҳамияти, комбинатор тилшунослик тарихи, ўзбек тилининг комбинатор луғатини яратишнинг лингвистик асосларини ишлаб чиқиш ҳамда лингвистик қимматини белгилашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўзбек комбинатор тилшунослигининг замонавий рус, инглиз, турк тилшунослигидаги сўзларнинг боғланиши, муносабатга киришиши, бошқа бирликлар билан комбинация ҳосил қилишидаги сўз миқдори ҳамда лингвистик таҳлилнинг грамматик, семантик, стилистик каби фарқли томонлари аниқланган;
ўзбек тилшунослигида тилнинг ассимиляция, диссимиляция, метатеза, протеза каби фонетик комбинатор ўзгаришлари, баланд, ҳақир, захаламоқ, тўрамоқ, дўнмоқ сингари лексик бирликларнинг бошқа сўзлар билан комбинация ҳосил қилишдаги эмоционал ҳамда услубий маъно оттенкалари далилланган;
кўзларингга сув тўлсин, кўзларига лойқа тўлгунча, кўзларидан нур-маъно қочган эди каби фразеологик бирликларнинг лексик ҳамда грамматик каби ички, шакл ва мазмун каби ташқи комбинацион хусусиятлари очиб берилган;
ўзбек тилининг қисқача изоҳли комбинатор луғатини яратиш орқали амалий ўзбек лексикографиясида луғат тузишнинг фаоллик, алфавит тартибида тизимлилик, фаол (пассив эмас), универсал (ихтисослаштирилмаган), сўзлар орасидаги парадигматик, синтагматик, лексик алоқадорлик каби энциклопедик тамойилларининг инобатга олиниши асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбек комбинатор тилшунослигида сўзларнинг боғланиши, муносабатга киришиши, сўз миқдори ва лингвистик таҳлил имкониятларини тадқиқ этиш асосида:
ўзбек тилшунослигида тилнинг ассимиляция, диссимиляция, метатеза, протеза каби фонетик комбинатор ўзгаришлари, баланд, ҳақир, захаламоқ, тўрамоқ, дўнмоқ сингари лексик бирликларнинг бошқа со'злар билан комбинация ҳосил қилишдаги эмоционал ҳамда услубий маъно оттенкаларига оид хулосалардан  ЎзРФА ҚҚБ Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институти томонидан 2017-2020-йиллар бажарилган ФА-Ф1-1005 рақамли “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиётшунослиги тарихини тадқиқ этиш” мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2022-йил 7-февралдаги 17.01/238-сон маълумотномаси). Тадқиқот натижаларини амалий қўллаш фундаментал лойиҳа доирасида тайёрланган илмий мақолалар ҳамда монографияларнинг илмий савиясини оширишга хизмат қилган;
ўзбек тилининг қисқача изоҳли комбинатор луғатини яратиш орқали амалий ўзбек лексикографиясида луғат тузишнинг фаоллик, алфавит тартибида тизимлилик, фаол (пассив эмас), универсал (ихтисослаштирилмаган), сўзлар орасидаги парадигматик, синтагматик, лексик алоқадорлик инобатга олиниши каби энциклопедик тамойилларига оид хулосалардан Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалида 2017-2020-йилларда бажарилган Ф3-2016-0908165532 рақамли “Қорақалпоқ тилининг янги алфавит ва имло қоидаларига мувофиқ она тили ва адабиётини ривожлантириш методикаси” мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси олий ва ўрта таълим вазирлиги Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг 2022-йил 5-октябрдаги 264-сон маълумотномаси). Натижада луғатлардаги тартиблилик, тизимлилик, имло ва алфавитлардаги сўзларни тўғри қўллашгадаги натижаларга эришилган;
ўзбек комбинатор тилшунослигининг замонавий рус, инглиз, турк тилшунослигидаги сўзларнинг боғланиши, муносабатга киришиши, бошқа бирликлар билан комбинация ҳосил қилишидаги фарқли томонлари сўз миқдорига оид мулоҳазаларидан Самарқанд вилоят телерадиокомпаниясининг “Ассалом Самарқанд”, “Таълим ва тараққиёт” каби ўқув-маърифий ҳамда илмий-оммавий телекўрсатувларида фойдаланилган (Самарқанд вилоят телерадиокомпаниясининг 2022-йил 29-сентябрдаги 01-12/337-сон маълумотномаси). Натижада мазкур эшиттириш ва кўрсатувларнинг илмий-оммабоплиги таъминланган ҳамда янги манбалар билан бойиган.