Исломов Дилшод Шомуродовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Француз ва ўзбек тилларида фоностилистик воситаларнинг дискурсив-прагматик таҳлили», 10.00.06–Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Fil2555.
Илмий раҳбар: Жўраева Малоҳат Муҳаммадовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, ДСc.03/04.06.2021.Фил.72.03.
Расмий оппонентлар: Каршибаева Улжан Давировна, филология фанлари доктори, профессор; Ҳайдаров Анвар Аскарович, филология фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.    
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади француз ва ўзбек тилларида фоностилистик воситаларнинг дискурсив-прагматик хусусиятларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
француз ва ўзбек тилларида фоностилистик воситаларнинг комплекс  таснифи асосида уларнинг юқори функционал потенциалга ва ўзининг прагматик табиатига эгалиги, контекстуал ва коммуникатив шартланганлиги, парадигматик (поғонавий) ва синтагматик (қўшничилик) актуаллашуви семантика-функция-прагматика бўлинмас учлигида намоён бўлиши исботланган;
 француз ва ўзбек тилларида фоностилистик воситаларнинг дискурсив-прагматик хоссалари нутқнинг мантиқий урғу, контекст ва оҳанг воситасида коммуникатив ёки актуал бўлакларга ажралишида намоён бўлиши, фикр ёки пропозициянинг коммуникатив марказини белгилаш функциясининг нутқ товушлари талаффузи ва ёзилиши билан боғлиқликда амалга ошиши далилланган;
 қиёсланаётган тилларда фоностилистик жиҳатдан интонациянинг логик-экспрессив ҳамда эмоционал-экспрессив кўринишлари сўзловчининг руҳий ҳолати, кайфияти, ҳиссий туйғуси, севиш, ҳайрат, ажабланиш, эркалаш, қўрқинч каби қатор маъноларни англатиб, нутқ занжирни ҳосил қилишда уч суперсегмент элемент - интонация, пауза ҳамда урғунинг бир вақтда воқеланиши асосланган;
қардош бўлмаган икки тилда аллитерация, ассонанс, элизия, метатеза, эпинтеза, протеза, синкопа, аферезис сингари фоностилистик воситалар жарангли/жарангсиз, овозли/овозсиз, фрикатив/оклюзив фонемалар, архифонема, сингармонизм, фонологик оппозиция, корреляция каби ҳодисаларда тиллараро фарқланиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Француз ва ўзбек тилларида фоностилистик воситаларнинг дискурсив-прагматик   хусусиятларини аниқлаш жараёнида эришилган илмий натижалар асосида:
француз ва ўзбек тилларида фоностилистик воситаларнинг комплекс  таснифи асосида уларнинг юқори функционал потенциалга ва ўзининг прагматик табиатига эгалиги, контекстуал ва коммуникатив шартланганлиги, парадигматик (лисоний) ва синтагматик (нутқий) актуаллашуви семантика-функция-прагматика бўлинмас учлигида намоён бўлишига доир илмий хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтида 2017-2020 йилларда бажарилган ФА-Ф1-ОО5 “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиётшунослиги тарихини тадқиқ этиш” мавзусидаги фундаментал илмий лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2022-йил 17-декабрдаги  17.01/145-сон маълумотномаси). Натижада қиёсланаётган тиллардаги фоностилистик воситаларнинг дискурсив-прагматик хусусиятларининг муштараклик ва ўзига хосликларнинг матнларда фаоллашувини ўрганиш имкониятлари кенгайган;
француз ва ўзбек тилларида фоностилистик воситаларнинг дискурсив-прагматик хоссалари нутқнинг мантиқий урғу, контекст ва оҳанг воситасида коммуникатив ёки актуал бўлакларга ажралишида намоён бўлиши, фикр ёки пропозициянинг коммуникатив марказини белгилаш функциясининг нутқ товушлари талаффузи ва ёзилиши билан боғлиқликда амалга ошишига доир хулосалардан «Ўзбекистон-Франция» дўстлик жамияти 56-01/10 «Тарихий ёдгорликлар тарғиботида Ўзбекистон зиёратгоҳлари каталогининг (беш тиллик) инновацион имкониятлари» мавзусидаги давлат гранти доирасида «Ўзбекистон зиёратгоҳлари ва муқаддас қадамжолари» каталогини таржима қилишда фойдаланилган (Ўзбекистон-Франция дўстлик жамиятининг 2022-йил 2-декабрдаги 90-сон маълумотномаси). Натижада диссертация материаллари француз ва ўзбек тили фонетикаси билан боғлиқ сўз ва ибораларни француз тилига таржима қилиш жараёнида дуч келинадиган муаммоларни ҳал қилишга хизмат қилган;
қиёсланаётган тилларида фоностилистик жиҳатдан интонациянинг логик-экспрессив ҳамда эмоционал-экспрессив кўринишлари сўзловчининг руҳий ҳолати, кайфияти, ҳиссий туйғуси, севиш, ҳайрат, ажабланиш, эркалаш, қўрқинч каби қатор маъноларни англатиб, нутқ занжирни ҳосил қилишда уч суперсегмент элемент интонация, пауза, ҳамда урғунинг бир вақтда воқеланишига билан боғлиқ хулоса ва натижалардан Бухоро вилоят телерадиокомпаниясида “Ассалом, Бухоро”, “Саккизинчи мўжиза” каби туркум кўрсатувлар ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Бухоро вилояти телерадиокомпаниясининг 2022-йил 15-июндаги 1/160-сон маълумотномаси). Натижада ушбу телекўрсатувлар учун тайёрланган материалларнинг мазмуни мукамаллаштирилиб, илмий далилларга бой бўлишига, кўрсатувнинг илмий-оммабоплигини таъминлашга эришилган.