Зубарева Надежда Сергеевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Сиёсий дискурсда фразеологик интенсификаторларнинг когнитив-прагматик хусусиятлари (инглиз, рус ва ўзбек тиллари мисолида)”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.3.PhD/Fil1370.
Илмий раҳбар: Сиддиқова Ирода Абдузухуровна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон миллий университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.01.10.
Расмий оппонентлар: Джусупов Нурсултан Маҳанбет уғли, филология фанлари доктори, доцент; Зияев Авазжон Ихтиёрович, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади сиёсий дискурснинг коммуникатив маконига тааллуқли фразеологик интенсификаторлар ифодаланишининг когнитив-прагматик хусусиятларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
инглиз, рус ва ўзбек тилларидаги сиёсий дискурсда фразеологик интенсификаторлар фаолиятининг аҳамияти, хусусан, ижтимоий онг билан муваффақиятли алоқа ўрнатиш, баёнотнинг муҳим қисмларини ажратиб кўрсатиш ҳамда сиёсий дискурсда фразеологик интенсификаторларни аниқлаб олишнинг таркибий барқарорлик, алоҳида шаклга эгалик, яхлитлилик, такрорийлик, образлилик, семантик уйғунлик ва мажозий маънога эгалик каби етакчи мезонлари асосланган;
сиёсий дискурсда фразеологик интенсификаторлардан фойдаланишдаги сўзловчининг когнитив пресуппозициялари ва прагматик муносабатининг ўрни ҳамда инглиз, рус ва ўзбек тилларидаги турли даражага эга бўлган, хусусан фонетик, морфологик ва лексик даражалар каби интенсификация лингвистик воситалари далилланган;
фразеологик интенсификаторларнинг уларда ифодаланган ва белгиланган шахснинг ҳислари, туйғулари ва фазилатларига кўра таснифи ҳамда сиёсий дискурсда фразеологик интенсификаторларнинг ижобий, салбий ва амбивалент ҳиссиётларни ифодалаши миқдорий нисбати исботланган;
инглиз, рус ва ўзбек тилларидаги сиёсий дискурсда фразеологик интенсификаторларнинг фойдаланишда маданий концептлар каби лингвокултурологик маълумотларнинг аҳамияти, шунингдек, инглиз сиёсий дискурсидаги фразеологик интенсификаторлар ва уларнинг рус ва ўзбек тилларидаги аналоглари ва таржималари рўйхатини асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз, рус ва ўзбек тилларидаги сиёсий дискурсда фразеологик интенсификаторларнинг когнитив-прагматик хусусиятларини тадқиқ қилиш жараёнида олинган назарий ишланмалар ва амалий натижалар асосида:
инглиз, рус ва ўзбек тилларидаги сиёсий дискурсда фразеологик интенсификаторлар вазифаларининг аҳамияти ҳамда сиёсий дискурсда фразеологик интенсификаторларни аниқлаб олишнинг таркибий барқарорлик,  алоҳида шаклга эгалик, яхлитлилик, такрорийлик, образлилик, семантик уйғунлик ва мажозий маънога эгалик каби етакчи мезонларига оид хулосалардан 2021-2022 йилларда Ўзбекистон Республикаси Қуролли Кучлари академиясида бажарилган “Ўзбек ҳарбий санъати тарихи” номли фундаментал лойиҳасида ҳамда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Мудофаа Вазирлигининг 2023 йил 3 февралдаги 10/240-сон маълумотномаси). Натижада, лойиҳа асосида сиёсий нутқда фразеологик интенсификаторлардан фойдаланиш самарадорлигини аниқланган;
сиёсий дискурсда фразеологик интенсификаторлардан фойдаланишдаги сўзловчининг когнитив пресуппозициялари ва прагматик муносабатининг ўрни ҳамда инглиз, рус ва ўзбек тилларида турли даражага эга бўлган интенсификация лингвистик воситаларининг оид хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Мудофаа Вазирлиги тасарруфидаги олий ҳарбий таълим муассасалари учун “Чет тили” фанининг мазмунини такомиллаштиришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Мудофаа Вазирлигининг 2023 йил 3 февралдаги 10/240-сон маълумотномаси). Натижада, олий ҳарбий таълим муассасалари учун “Чет тили” ўқув дастури фразеологик бирликларни аниқлаш ва уларни адекват фойдаланиш бўйича тавсиялар билан бойитилган;
фразеологик интенсификаторларнинг уларда ифодаланган ва белгиланган шахснинг ҳислари, туйғулари ва фазилатларига кўра таснифи ҳамда шу тасниф асосида сиёсий дискурсда ижобий, салбий ва амбивалент ҳиссиётларни ифодаловчи фразеологик интенсификаторларнинг миқдорий нисбатига оид хулосалардан 2017-2021 йилларда Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида бажарилган ОТ-Ф1-030-сон “Ўзбек адабиёти тарихи”  фундаментал лойиҳада кўп жилдли монографияни яратишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Инновацион ривожланиш вазирлигининг 2023 йил 25 январдаги 32-32/264-сон маълумотномаси). Натижада, бу хулосалар тақдим этилаётган монография доирасида ўзбек адабиётида фразеологик кучаювчиларнинг эмоционал жиҳатини ёритишга хизмат қилган;
инглиз, рус ва ўзбек тилларидаги сиёсий дискурс фойдаланишда лингвокултурологик маълумотларнинг аҳамияти, шунингдек, инглиз сиёсий дискурсидаги фразеологик интенсификаторлар ва уларнинг аналоглари, рус ва ўзбек тилларига таржималарининг махсус рўйхатига оид хулосалардан 2020-2022 йилларда Ўзбекистон халқаро ислом академиясида амалга оширилган ФЗ-202002146-сон “Марказий Осиё мутафаккирлари асарлари асосида бузғунчи ғояларга қарши маърифий, тарбиявий кураш асосларини ўзида жамлаган мултимедиа дастури ҳамда мобил иловасини яратиш” номли амалий лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон халқаро ислом академиясининг 2023 йил 24 мартдаги 02-436-сон маълумотномаси). Натижада, дастурда сиёсий дискурсга хос фразеологик интенсификаторларининг когнитив-прагматик хусусиятларининг консептуал аҳамияти аниқланган ҳамда Марказий Осиё мутафаккирлари асарларини таҳлил қилишда лингвомаданий маълумотларнинг роли эътиборга олинган, шунингдек, Ўрта Осиё мутафаккирлари асарларини ўрганиш ва таржима қилишда фразеологик интенсификаторларнинг тузилган рўйхати алоҳида аҳамиятга эга эканлиги аниқланган.