Бахтиёрова Мафтуна Бахтиёровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Бадиий ономастиконларнинг лингвомаданий хусусиятлари (инглиз ва ўзбек ёзувчилари асарлари мисолида)”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.1.PhD/Fil795.
Илмий раҳбар: Садуллаева Нилуфар Азимовна, филология фанлари доктори, доцент.
        Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
        ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон миллий университети, ДСc.03/30.12.2019.Фил.01.10.
        Расмий оппонентлар: Сафаров Шаҳриёр Сафарович, филология фанлари доктори, профессор; Даниева Майсара Джамаловна, филология фанлари доктори, доцент.  
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тилида ёзилган бадиий асарлардаги ономастиконларни чоғиштирган ҳолда, уларнинг лингвомаданий хусусиятларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
    ономастиконларнинг лингвистик моҳияти ҳамда миллийликни акс эттириш маданий-тарихий, аксиологик, диний фрагментларни англатиш хусусиятлари, лингвомаданиятшуносликда антропонимларнинг маданиятнинг асосий элементи ва жамият мавжудлигининг зарурий шарти сингари марказий ўринга эгалиги, инглиз ва ўзбек тилларидаги бадиий ономастиконларнинг денотатив, сигнификатив ҳамда прагматик каби структур-семантик хусусиятлари асосланган;
    чоғиштирилаётган тиллар адабиётида бадиий онимларнинг матн шакллантиришдаги эпитет, антитеза, метонимия, образли таққослаш каби лингвостилистик ҳамда луғатларда қайд этилмаган коннотативлик хусусиятлари асосланган;
    ономастиконларнинг матн доирасида фаоллашуви ҳамда турли жанрдаги матнларни шакллантириш хусусиятлари, чоғиштирилаётган икки тилда битилган бадиий асарларда қаҳрамонлар исмларининг матннинг сюжет яратувчи таркибий қисми сифатида иштирок этиши далилланган;
    чоғиштирилаётган ҳар иккала тилда бадиий онимлар образнинг яъни воқеалар иштирокчиларининг характери, ҳаракат жойи, вақти, ижтимоий мавқеи, этник келиб чиқиши, миллати, жинси, ёши, муаллифнинг орзу ўйларини ифодалаши каби лингвомаданий хусусиятлари асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз ва ўзбек тилида ономастиконларнинг структур-семантик таҳлили, лингвостилистик, лингвомаданий  ҳамда коннотативлик хусусиятлари ва турли жанрдаги матнларда намоён бўлиш имкониятлари тадқиқи бўйича олинган натижалар асосида:
    ономастиконларнинг лингвистик моҳияти ҳамда миллийликни акс эттириш  хусусиятлари, лингвомаданиятшуносликда антропонимларнинг ўрни, инглиз ва ўзбек тилларидаги бадиий ономастиконларнинг структур-семантик хусусиятлари ҳамда чоғиштирилаётган тиллар адабиётида бадиий онимларнинг матн шакллантиришдаги эпитет, антитеза, метонимия, образли таққослаш каби лингвостилистик ҳамда луғатларда қайд этилмаган коннотативлик хусусиятларига оид хулосалардан Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтининг ФА-Ф1-Г005 рақамли “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиётшунослиги тарихини тадқиқ этиш” мавзусидаги фундаментал тадқиқот лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтининг 2022 йил 13 октябрдаги 394/1-сон маълумотномаси). Натижада ономастиконларнинг умумфилологик моҳияти  ҳамда миллийликни акс эттириш  хусусиятлари асосида лингвомаданиятшуносликда тутган ўрни белгиланиши аниқланган;
    ономастиконларнинг матн доирасида фаоллашуви ҳамда турли жанрдаги матнларни шакллантириш хусусиятлари, чоғиштирилаётган икки тилда битилган бадиий асарларда қаҳрамонлар исмларининг матннинг сюжет яратувчи таркибий қисми сифатида иштирок этишига оид хулосалардан Урганч  давлат университетида бажарилган “Европа Иттифоқининг Эрасмус+ дастурининг 585845-EPP-1-2017-1-ES-EPPKA2-CBHT-JP Development of the interdisciplinary master program on Computational Linguistics at Central Asian Universities: CLASS” грант лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Урганч давлат университетининг 2022 йил 01 ноябрдаги 06-246/3-сон маълумотномаси). Натижада инглиз ва ўзбек тилларидаги ономастиконлар семантик структурасининг шаклланиши ва бадиий онимларнинг семантик кўрсаткичларини икки тил тизимида қиёслаш имконини оширишга хизмат қилган;
    чоғиштирилаётган ҳар иккала тилда бадиий онимлар образнинг этник келиб чиқиши, миллати, жинси, ёши, ижтимоий мавқеини ифодалаши каби лингвомаданий хусусиятларига оид хулосалардан Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” ДМ  “Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар” муҳарририятининг “Адабий жараён”, “Таълим ва тараққиёт” номли радиоешиттиришларининг ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (“Ўзбекистон телерадиоканали” ДМ  “Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар” муҳарририятининг 2022 йил 13 октябрдаги 04-36-1726-сон маълумотномаси). Натижада чоғиштирилаётган тилларда бадиий онимларни лингвомаданий талқин этиш ва уларнинг таржимаси билан боғлиқ бўлган муаммоларга оид тўпланган маълумотлар асосида кўрсатув ва эшиттиришлар маърифий ва амалий жиҳатдан бойитилган, телекўрсатув учун тайёрланган материалларнинг мазмуни мукаммаллашувига, илмий далилларга бой бўлишига, кўрсатувнинг илмий-оммабоплиги таъминланишига хизмат қилган.