Уралова Гулбаҳор Ўктамовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик-валеологик маданиятини ривожлантириш”, 13.00.01 - Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.1.PhD/Ped3047.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
Илмий раҳбар: Абдуллаева Барно Сайфутдиновна, педагогика фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, DSc.03/30.01.2020.Ped.26.01.
Расмий оппонентлар: Хакимова Муҳаббат Файзиевна, педагогика фанлари доктори, профессор; Исакулова Нилуфар Жаникуловна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик-валеологик маданиятини ривожлантириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик-валеологик маданиятини ривожлантириш имкониятлари атороф-муҳит тозалиги ва софлигини таъминлашга қаратилган ижтимоий муносабатлар ҳамда тарихий-антропологик, табиий-илмий билимларнинг табиат-жамият коеволюциясига адекват уйғунлигини аниқлаш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик-валеологик маданиятини ривожлантириш жараёни таълим субектлари муносабатларидаги фаоллик ва ўзаро ҳамкорликни ривожлантириш, таълим жараёнларининг объективлиги ва йўналтирувчи-рағбатлантирувчи, фаол-соғломлаштирувчи ҳамда якуний фаолият натижаларини белгиловчи педагогик инфратузилмани босқичма-босқич шакллантириш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик-валеологик маданиятини ривожлантириш технологиялари билиш продуктивлигини субект-субект ҳамкорлигидаги соғломлаштириш фаоллигига изчил мослаштириш имкониятларини аниқлаш ҳамда ижобий фаолият, интерактив мулоқот жараёнларини дидактик тузилманинг ташкилий мазмунига идиентив интеграллаш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик-валеологик маданиятини ривожлантириш самарадорлиги инсоний фаолиятнинг ўзаро боғлиқлиги, бошқариладиган динамик тизимлар барқарорлиги ҳамда ижтимоий ва индивидуал хусусиятларни ўз-ўзини ривожлантириш траекториясига фронтал интеграциялаш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик-валеологик маданиятини ривожлантиришга оид олинган илмий натижалари асосида:
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик-валеологик маданиятини ривожлантириш имкониятлари атороф-муҳит тозалиги ва софлигини таъминлашга қаратилган ижтимоий муносабатлар ҳамда тарихий-антропологик, табиий-илмий билимларнинг табиат-жамият коеволюциясига адекват уйғунлигини таҳлилий аниқлаш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар ПЗ-2017927124 рақамли “Таълим муассасаларида ҳамкорлик педагогикаси асосида педагогик фаолиятни ривожлантириш” номли амалий лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 9-июндаги 02-07-2246/04 рақамли далолатномаси). Натижада инсоннинг табиат, кишилар ижтимоий гуруҳлари ва ўз-ўзи билан муносабатлари ижтимоий-тарихий ривожланишининг гинезиси, фалсафий, педагогик ва психологик имкониятларини таҳлил қилиш имкони яратилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик-валеологик маданиятини ривожлантириш жараёни таълим субектлари муносабатларидаги фаоллик ва ўзаро ҳамкорликни ривожлантириш, таълим жараёнларининг объективлиги ва йўналтирувчи-рағбатлантирувчи, фаол-соғломлаштирувчи ҳамда якуний фаолият натижаларини белгиловчи педагогик инфратузилмани босқичма-босқич шакллантириш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар ПЗ-20170923121 рақамли “Шахс тарбиясида миллий хусусиятларни тадқиқ этишнинг методологик асосларини такомиллаштириш” номли грант доирасида белгиланган вазифаларни амалда бажаришда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 9-июндаги 02-07-2246/04 рақамли далолатномаси). Натижада экологик-валеологик маданиятини ривожлантириш моделини такомиллаштиришга шароит яратилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик-валеологик маданиятини ривожлантириш технологиялари билиш продуктивлигини субект-субект ҳамкорлигидаги соғломлаштириш фаоллигига изчил мослаштириш имкониятларини аниқлаш ҳамда ижобий фаолият, интерактив мулоқот жараёнларини дидактик тузилманинг ташкилий мазмунига идиентив интеграллаш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар ПЗ-2017927124 рақамли “Таълим муассасаларида ҳамкорлик педагогикаси асосида педагогик фаолиятни ривожлантириш” номли амалий лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 9-июндаги 02-07-2246/04 рақамли далолатномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларида экологик-валеологик маданиятини ривожлантиришнинг мезонларини такомиллаштириш имкони кенгайтирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик-валеологик маданиятини ривожлантириш самарадорлиги инсоний фаолиятнинг ўзаро боғлиқлиги, бошқариладиган динамик тизимлар барқарорлиги ҳамда ижтимоий ва индивидуал хусусиятларни ўз-ўзини ривожлантириш траекториясига фронтал интеграциялаш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар ПЗ-20170923121 рақамли “Шахс тарбиясида миллий хусусиятларни тадқиқ этишнинг методологик асосларини такомиллаштириш” номли грант доирасида белгиланган вазифаларни амалда бажаришда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 9-июндаги 02-07-2246/04 рақамли далолатномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларида экологик-валеологик маданиятини ривожлантириш технологияларини такомиллаштиришг шароит яратилган.