Худайберганова Назокат Рахимовнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

       I.Умумий маълумотлар: “Французча - ўзбекча лингвистик терминларнинг лисоний хусусиятлари ва ўқув луғати тузиш тамойиллари”, 10.00.06 - Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2020.1.PhD/Фил 1179.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Урганч давлат университети.
Илмий раҳбар: Маматов Абди Эшонқулович, филология фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Урганч давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Фил.55.02.
Расмий оппонентлар: Джафарова Дилдора Илхомовна, филология фанлари доктори, доцент; Чўпонов Отаназар Отаназарович, филология фанлари доктори, доцент.
Этакчи ташкилот: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети. 
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик. 
    II.Тадқиқотнинг мақсади: Французча - ўзбекча лингвистик терминларнинг таркибий -мазмуний асосларини очиб бериш, лингвистик терминлар ўқув луғатини тузиш тамойилларини ишлаб чиқишдан иборат. 
    III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Лингвистик терминологиянинг тилда мулоқот қилувчилар учун зарур бўлган коммуникатив ҳусусиятлари  ва сўзлар ясалишида муҳим саналган дериватив характери асосланган;
таҳлилга тортилган тилшунослик терминлари асосида терминографиянинг аниқлик, мантиқан изчиллик, тизимлилик, адабий тил меъёрлари талабларига мос эканлиги далилланган;
терминларнинг бирмаънолилик ва кўпмаънолилиги, нейтрал ва эмоционаллиги, контекстга боғлиқ ва боғлиқ эмаслигида намоён бўладиган ички қарама - қаршиликларга сабаб бўлиши аниқланган; 
французча - ўзбекча лингвистик терминлар ўқув луғати тузишнинг фонетик ва график ҳусусиятларни кўрсатиб бериш, сўзнинг грамматик жиҳатларини ҳисобга олиш, лексик бирликларнинг эквивалентлигини акс эттириш, аменизм, яъни чет тилидан кириб келган ўзлашма сўзларнинг лексикографик мақомини белгилаш, шунингдек тематик, частоталилик каби тамойиллар ишлаб чиқилган ва тавсия этилган;
французча - ўзбекча лингвистик терминлар ўқув луғатида кўпмаъноли сўзларнинг семантик ҳусусиятлари очиб берилган ва француз тилидаги лингвистик терминларнинг маънолари ўзбек тилига қай тарзда берилиши аниқланган ҳамда бу луғат тил ўрганувчилар учун муҳим манба эканлиги далилланган;   

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Француз ва ўзбек тилларида лингвисик терминларнинг лисоний хусусиятлари ўрганилиб улардан луғат тузиш тамойилларининг тадқиқи юзасидан эришилган илмий натижалар асосида:
Француз ва ўзбек тилшунослик  терминларининг тадқиқи жараёнида олинган илмий натижа ва хулосалар асосида: француз ва ўзбек тилшунослик терминларининг амалда бажариб келаётган вазифалари, уларнинг юзага келиш асослари, динамик характери, нутқ жараёнида ва луғатларда қўлланиши, уларда янги маънолар пайдо бўлиши ҳақида қилинган хулосалардан ЭРАСМУС+ дастурининг 561574-ЭПП-1-2015-1-ЭС-ЭППКА2-CБҲЕ-ЖП-ЭCCУМ: “Эстаблишмент оф cомпутинг Cентерс анд Cурриcулум Девелопмент ин Матҳематиcал Энгинееринг Мастер программе” мавзусидаги грант лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Урганч давлат университетининг 2022 йил 10 мартдаги 06-55/22-сон маълумотномаси). Натижада мулоқот жараёнида терминосистемадан фойдаланишга оид янгича қарашлар юзага келган, ҳам француз, ҳам ўзбек лингвистик терминосистемасини нисбатан замонавий назариялар билан бойитиб, соҳа терминларининг лексик - семантик, структур - семантик ҳамда прагматик хусусиятларини генетик-этимологик нуқтаи назардан талқин қилиш имкониятини берган; 
лингвистик терминлар ўқув луғатларининг муҳимлиги, лингвистик терминологиянинг тилда мулоқот қилувчилар учун зарур бўлган  коммуникатив ҳусусиятлари ва сўзлар ясалишида муҳим саналган дериватив характери ва ўқув луғати тузиш тамойилларига доир хулосалардан 2022 йил 4 март куни Хоразм вилоят телерадиокомпонияси Хоразм 24 телерадиоканали ижодкорлари томонидан эфирга узатилган “Ёшлар вақти” дастурида фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг Хоразм вилояти телерадиокомпанияси 2022 йил 11 мартдаги 05/6/67- сон маълумотномаси). Натижада тадқиқотда акс эттирилган лингвистик терминларнинг хориж олимлари томонидан ўрганилиши, лингвистик терминлардан ўқув луғати тузиш муаммоларига доир тадқиқотларнинг бугунги кунда илмий аҳамияти, ўзбек ва француз лексикологияси ҳамда таржимашунослигида лингвистик терминлар ўқув луғатларининг зарурати тўғрисидаги илмий - тарихий маълумотларга эга бўлинди. 
Француз ва ўзбек тиллари лингвистик терминларининг терминологик майдондаги тизимлилик, уларнинг таркибий гуруҳларидаги вазифалари, ясалиш усуллари каби лингвистик ҳусусиятлари ҳамда уларнинг тилшуносликдаги терминологик аҳамиятини белгилашга оид хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий -тадқиқот институтида амалга оширилган ФА-Ф1-Г003 “Ҳозирги қорақалпоқ тилида функсионал сўз ясалиши” (2017-2020) мавзусидаги фундаментал лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий -тадқиқот институтининг 2022 йил 28 сентябрдаги 372/1-сон маълумотномаси). Натижада  мулоқот жараёнида терминосистемани замонавий назариялар билан бойитиб, соҳа терминларининг лексик - семантик, структур - семантик ҳамда прагматик хусусиятларини генетик - этимологик нуқтаи назардан талқин қилиш, лингвистик терминлар ўқув луғати тузиш тамойиллари борасидаги илмий хулосалар лойиҳа мазмунини бойитишга хизмат қилган. 
Тилшунослик соҳасига оид терминларнинг ўқув луғати моделида лингвистик терминларнинг жойлашиш тартиби ва ўқув луғати яратишда терминларни талқин қилишда ишлаб чиқилган мезон ва томойиллардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий - тадқиқот институтида амалга оширилган ФА-Ф8-004 “Қорақалпоқ адабий тили тарихи ва ҳозирги қорақалпоқ тилида қўшма гапларнинг структур - семантик турлари”  мавзусидаги фундаментал лойиҳани бажаришда фойдаланилган. Француз ва ўзбек тилларидаги тилшуносликка оид терминларнинг муқобиллари, тилдаги муқобилни қўллаш усуллари, кўп компонентли терминларнинг берилишида юзага келадиган қийинчиликларни бартараф этиш бўйича тавсиялар берилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий -тадқиқот институтининг 2022 йил 28 сентябрдаги 371/1-сон маълумотномаси). Натижада лингвистик терминларнинг лисоний ҳусусиятлари, уларнинг терминография талаблари нуқтаи назаридан тавсифи, лингвистик терминлар ўқув луғати тузиш тамойиллари ҳақидаги илмий хулосалар илмий - тадқиқот ишлари мазмунини такомиллаштиришда амалий ёрдам берди.