Зияева Диёра Музафаровна
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: “Ўзбекистон Республикасида халқаро арбитраж қарорларини тан олиш ва ижро этиш, 12.00.03 – Фуқаролик ҳуқуқи. Тадбиркорлик ҳуқуқи. Оила ҳуқуқи. Халқаро хусусий ҳуқуқ (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.1.PhD/Yu933.
Илмий маслаҳатчининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Рустамбеков Исламбек Рустамбекович, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/30.12.2019.Yu.22.01.
Расмий оппонентлар: Мусаев Бекзод Турсунбоевич, юридик фанлар доктори, доцент; Исманжанов Акбар Анваржанович, юридик фанлар доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги қошидаги Юристлар малакасини ошириш маркази.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади низоларни муқобил ҳал этиш (“АДР”), шу жумладан халқаро медиатсия ва арбитраж, жумладан халқаро арбитраж қарорларини халқаро стандартлар ва илғор тажрибалар асосида тан олиш ва ижро этиш соҳасида ҳуқуқий асосларни ва ҳуқуқни қўллаш амалиётини такомиллаштиришга қаратилган таклиф ҳамда тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
давлат судининг ваколатлари ва мажбуриятлари чегараланишини ҳисобга олган ҳолда ишнинг халқаро арбитражда кўриб чиқилишини таъминлаш чораларини кўриш механизмлари асослаб берилган;
халқаро арбитраж қарорларини тан олиш ва ижро этиш жараёни доирасида халқаро арбитраж қарорини бекор қилиш асослари асослаб берилган;
халқаро арбитраж қарорларини ижро этиш Ўзбекистон Республикаси қонунчилигига мувофиқ тегишли давлат судларининг ажрими ва ижро варақаси асосида амалга оширилиши асослаб берилган;
юрисдиктсия қарорларнинг ижро этилишини та'минлашга қаратилган ягона қоидалар ва тартибларга, шунингдек тарафларга кутилмаган ва асоссиз кечикишларсиз ижро этилишини талаб қилувчи апеллятсия жараёнида шикоятлар беришнинг зарур жараёнига эҳтиёж борлиги асослаб берилган;
Ўзбекистон Республикаси томонидан 1907-йилдаги Халқаро низоларни тинч йўл билан ҳал этиш тўғрисидаги конвенсия ва Фуқаролик ва хўжалик ишлари бўйича суд ва суддан ташқари ҳужжатларнинг дипломатик хизмати тўғрисидаги 1965-йилдаги Гаага конвентсиясини ратификатсия қилиш зарурлиги асослаб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тадқиқот иши бўйича олинган илмий натижалардан қуйидагиларда фойдаланилган:
халқаро арбитражлар қарорларини тан олиш, мажбурлов чораларини тан олиш ва ижро этиш, ҳакамлик муҳокамасига кўмаклашиш билан боғлиқ ишларни кўриб чиқиш, ҳакамлик судининг қарорлари устидан берилган шикоятлар бўйича ишларни кўриб чиқишга доир тавсиялар Ўзбекистон Республикасининг 2018-йил 24-январда қабул қилинган ЎРҚ-461-сон Қонуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасининг Иқтисодий протсессуал кодексининг 37, 93, 2321, 2328-моддаларида акс эттирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг Суд-ҳуқуқ масалалари ва коррупсияга қарши курашиш қўмитасининг 2022 йил 27 июндаги 06-13/21-сон далолатномаси). Ушбу таклиф халқаро арбитражда кўриб чиқилаётган ҳимоя воситасини таъминлаш чораларини кўриш механизмларини ойдинлаштиришга, шунингдек, халқаро арбитражнинг қарорини бекор қилиш асосларини аниқлашга хизмат қилган;
1907-йилдаги Халқаро низоларни тинч йўл билан ҳал этиш тўғрисидаги конвентсияни ҳамда Фуқаролик ва хўжалик ишлари бўйича суд ва суддан ташқари ҳужжатларнинг чет элда расмийлаштирилиши тўғрисидаги 1965-йилги Гаага конвентсиясини Ўзбекистон Республикаси томонидан ратификатсия қилиш зарурлиги, юрисдиктсия қарорларнинг ижро этилишини та'минлашга қаратилган ягона қоидалар ва тартибларга, шунингдек тарафларга кутилмаган ва асоссиз кечикишларсиз ижро этилишини талаб қилувчи апеллятсия жараёнида шикоятлар беришнинг зарур жараёнига эҳтиёж борлиги тўғрисидаги хулоса, таҳлил ва таклифлар Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати ва Парламентига таклифлар тайёрлаш ва киритиш жараёни, шунингдек, ушбу таклифлар қонун ижодкорлиги жараёнида ва идоралараро муҳокамаларда ҳисобга олинган (Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигининг 2022-йил 9-августдаги 19/2-5/7324-3-сон Қонуни). Мазкур таклиф низоларни халқаро миқёсда ҳал этиш учун қўшимча имкониятлар яратишга хизмат қилган.