Ражабов Тўхтамурод Aбдуллайевичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И.    Умумий маълумот. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Замонавий ўзбек шеъриятида бадиий кўчим поетикаси”, 10.00.02 – Ўзбек адабиёти (филология фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2022.3.ПҳД/Фил2730.
Илмий раҳбар: Ражабов Дилшод Зарипович, филология фанлари доктори (ДСc), профессор.
Расмий оппонентлар: Олим Садриддинович Қаюмов, филология фанлари доктори (ДСc), профессор; Шодмонов Нафас Намозович, филология фанлари доктори (ДСc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи (муассасалар), ИК рақами: Бухоро давлат университети, ДСс.03/04.06.2021.Фил.72.09.
Йетакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади замонавий ўзбек шеъриятида яратилган бадиий кўчимларнинг асослари ва хусусиятларини аниқлаш, уларнинг юзага келиш жараёнини тишунослик ва адабиёцҳунослик тамойиллари асосида очиб беришдан иборат.
 ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
поетик кўчимларнинг бадият ҳосил қилувчи ва образлилик, ифодавийлик, таъсирчанликни юзага чиқарувчи ҳодиса еканлиги, метонимия фикрни таъкидлаб, кучайтириб кўрсатиш вазифасини бажариши, метафоранинг фалсафий мазмунни ифодалашга хизмат қилганлиги, метафора ва метонимияниниг уйғун ҳолда намоён бўлиши асосланган; 
лирик матн ва кўчим, сўз ва кўчим, фикр ва кўчим тушунчалари орасидаги муносабатлар ёритилган, метафораларнинг лингивистик (турғун, анъанавий) метафора ва хусусий (муаллиф нутқи метафоралари, еркин метафора) кўринишлари аниқланган, метонимиянинг муайян ўй-фикр, ҳис-кечинма ифода етиши, архетип синекдохаларнинг шакл ҳодисаси сифатида келиши ёритилган; 
замонавий ўзбек шеъриятидан олинган мисоллар воситасида поетик кўчимлар воситасида ташбеҳ, таъдил, ружу, истиора муболаға, ташхис, интоқ, анафора синагари бадиий санъатларнинг юзага келиши далилланган; 
поетик кўчимларнинг мумтоз шеъриятдаги ифодаси Aлишер Навоий Заҳириддин Бобур байтлари орқали далилланган ва замонавий шеъриятдаги маъно-мазмун янгиланишлари очиб берилган. 
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Олинган илмий натижалар қуйидаги ишларда жорийланган:
поетик кўчимларнинг бадият ҳосил қилувчи ва образлилик, ифодавийлик, таъсирчанликни юзага чиқарувчи ҳодиса еканлиги, метонимия фикрни таъкидлаб, кучайтириб кўрсатиш вазифасини бажариши, метафоранинг фалсафий мазмунни ифодалашга хизмат қилганлиги, метафора ва метонимияниниг уйғун ҳолда намоён бўлиши Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтида бажарилган ФA-Ф1-ОО5 “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиёцҳунослиги тарихини тадқиқ етиш” (2017 – 2020й.й.) мавзусидаги фундаментал илмий лойиҳаларни бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2023-йил 17-январдаги 17.01/226-сон маълумотномаси). Натижада ўз асарлари билан поетик анъаналарга садоқат баробарида индивидуаллигини тўла намоён ета олган ижодкорларнинг бадиий-естетик тажрибалари ҳақидаги илмий хулосалар адабиёт ва адабиёцҳунослик тарихини ёритиш тамойилларини белгилашда ўз ўрнига егалигини асослашга хизмат қилган; 
лирик матн ва кўчим, сўз ва кўчим, фикр ва кўчим тушунчалари орасидаги муносабатлар ёритилган, метафораларнинг лингивистик (турғун, анъанавий) метафора ва хусусий (муаллиф нутқи метафоралари, еркин метафора) кўринишлари аниқланган, метонимиянинг муайян ўй-фикр, ҳис-кечинма ифода етиши, архетип синекдохаларнинг шакл ҳодисаси сифатида келиши 2021-2022-йилларда Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси Бухоро вилояти бўлими ҳузуридаги “Нилуфар” адабий тўгараги машғулотлари материалларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Ёзувчилар уюшмаси Бухоро вилояти бўлимининг 2022-йил 26-декабрдаги 32-сон маълумотномаси). Натижада тўгарак машғулотларида шеърий матнлардан кенг фойдаланилган;
замонавий ўзбек шеъриятидан олинган мисоллар воситасида поетик кўчимлар воситасида ташбеҳ, таъдил, ружу, истиора муболаға, ташхис, интоқ, анафора синагари бадиий санъатларнинг юзага келиши далилланганлиги асосида диссертастиядаги илмий-назарий натижаларидан фундаментал лойиҳани бажаришда ёш олимларнинг Ё-A-1-9 рақамли “Aҳолининг турли қатламларига психологик хизмат кўрсатиш” мавзусидаги амалий лойиҳаси (2016-2017 й.й.) мавзусидаги фундаментал илмий лойиҳаларни бажаришда фойдаланилган (Бухоро давлат университетининг 2023-йил 31-мартдаги 04-04/01-441(01)-сон маълумотномаси). Натижада бадиий санъатларнинг юзага келишида поетик кўчимлар кўлами кенгайган.