Sayt test rejimida ishlamoqda

Қодирова Рўзигул Садуллойевнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон


И.    Умумий маълумот 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Aдабий-естетик қарашлар ва бадиият биографияси (Но`мон Раҳимжонов ижоди мисолида)”, 10.00.02 ¬–¬ Ўзбек адабиёти (филология фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2022.4.ПҳД/Фил2729. 
Илмий раҳбар: Қувватова Дилрабо Хабибовна, филология фанлари доктори, профессор. 
Расмий оппонентлар: Қобилов Усмон Уралович, филология фанлари доктори, доцент; Жўрақулов Узоқ Ҳайдарович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи (муассасалар), ИК рақами: Бухоро давлат университети, ДСс.03/04.06.2021.Фил.72.09.
Йетакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
Тадқиқотнинг мақсади адабиёцҳунос ва ижодкор Нўмон Раҳимжоновнинг адабий-естетик қарашларини, бадиий ижодига хос жиҳатларини очиб беришдан иборат. 
ИИ.    Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Нўмон Раҳимжонов илмий-ижодий фаолиятининг ХХ аср ҳамда ХХИ аср бошлари ўзбек шеъриятининг тарихи, назарияси ҳамда тараққиёт тенденсиялари, адабий жараён психологияси, сўз санъаткорларининг ижодий лабораторияси, ижод жараёни, бадиий ижод сингари муҳим йўналишларга ега бўлганлиги аниқланган; 
Нўмон Раҳимжоновнинг янги типдаги поема назарияси, лирик поема, поетик полотно, лиро-епик поема, поема-трилогия, драматик достон жанр кўринишлари ҳақидаги қарашлари очиб берилган; 
олимнинг ХХ аср ўзбек адабиёти намояндалари ижоди, ҳозирги адабий жараён тадқиқига бағишланган тадқиқотларида биографик, герменевтик, аналитик, қиёсий-тарихий методларнинг йетакчилик қилиши асосланган;
бадиий ижодкор Нўмон Раҳимжонов дилбитикларида қўлланган тиббиётга оид “жигар сиррози”, “Ибн Сино”, “Тиб қонунлариъъ, “доктор”, “УЗД аппарати” каби сўз ва сўз бирикмаларининг ўз маъносида қўлланганлиги ҳамда “дори”, “шифобахш”, “даво”, “касал”, “табиб” сингари атамаларнинг рамзийлик касб етганлиги лингвистик жиҳатдан аниқланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Олинган илмий натижалар қуйидаги ишларда жорийланган:
Нўмон Раҳимжоновнинг илмий-ижодий фаолиятининг ХХ аср ҳамда ХХИ аср бошлари ўзбек шеърияти тарихи, назарияси ҳамда тараққиёт тенденсиялари, адабий жараён психологияси, сўз санъаткорларининг ижодий лабораторияси, ижод жараёни, бадиий ижод сингари муҳим йўналишлари аниқланганлиги билан боғлиқ илмий қарашлардан ФA-Ф1-ОО5 «Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиёцҳунослиги тарихини тадқиқ етиш» (2017-2020 й.й.) мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Aкадемияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2022-йил январдаги 17.01/18-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа ХХ-ХХИ асрлар адабий-естетик тафаккури тараққиётига оид янги маълумотлар билан бойитилган;
Нўмон Раҳимжоновнинг янги типдаги поема назарияси, унинг лирик поема, поетик полотно, лиро-епик поема, поема-трилогия, драматик достон каби жанр кўринишлари хусусиятлари ҳақидаги қарашлари ёритилган; олимнинг ХХ аср ўзбек адабиёти намояндалари ижодига, ҳозирги адабий жараён тадқиқига бағишланган тадқиқотларида биографик, герменевтик, аналитик, қиёсий-тарихий методларнинг йетакчилик қилиши асосланган назарий хулосаларидан ФA-Ф1-ОО5 «Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиёцҳунослиги тарихини тадқиқ етиш» (2017-2020 й.й.) мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Aкадемияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2022-йил январдаги 17.01/18-сон маълумотномаси). Натижада адабий-естетик қарашлар ва бадиият биографияси ҳақида олиб борилган тадқиқотларнинг илмий савиясини оширишга хизмат қилган.
адабиёцҳунос ва бадиий ижодкор Нўмон Раҳимжонов дилбитикларида қўлланган тиббиётга оид “жигар сиррози”, “Ибн Сино”, “Тиб қонунлариъъ, “доктор”, “УЗД аппарати” каби сўз ва сўз бирикмаларининг ўз маъносида қўлланганлиги ҳамда “дори”, “шифобахш”, “даво”, “касал”, “табиб” сингари атамаларнинг рамзийлик касб етганлиги лингвистик жиҳатдан аниқланган илмий фикр ва хулосалардан A-ОТ-2021-2-рақамли “Тиббиётга оид атамалар електрон платформасини яратиш” (2020-2021) мавзусидаги амалий лойиҳани бажаришда фойдаланган (Бухоро давлат университетининг 2023-йил 17-февралдаги 04-04/01-307-сон маълумотномаси). Натижада бадиий матн таркибида қўлланган бундай атамалар тиббий маънодан ташқари метафорик маъноларни ҳам билдирганлиги, ҳаётий мазмунни ифодалашга хизмат қилганлиги билан боғлиқ қарашлар изоҳли луғатларни ва соҳа лингвистикаси терминларининг бойиш имконини берган
Нўмон Раҳимжоновнинг олимнинг адабиёт назарияси, ХХ-ХХИ аср ўзбек адабиёти, адабий жараён масалаларига бағишланган тадқиқотларига хос муҳим жиҳатлар, унинг илмий ёндашув ойдинлаштирилган; бадиий ижодкорнинг адабий ертак, қисса жанридаги асарлари, дилбитиклари мазмуни, композицияси, образлар олами, бадиий тил хусусиятлари очиб берилган фикр ва қарашлардан Бухоро вилоят телерадиокомпаниясининг «Aдабий муҳит», «Шеърият гулшани» кўрсатувларининг 2020-йил апрел ва июн сонидаги ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Бухоро Вилояти телерадиокомпаниясининг 2020-йил 29-декабрдаги 1/339-сон маълумотномаси). Натижада телетомошабинларнинг ХХ-ХХИ аср адабий-естетик тафаккури ривожига катта ҳисса қўшган адабиёцҳунос ва ижодкор, профессор Нўмон Раҳимжонов асарлари билан яқиндан танишишларига имкон яратган, адабий кўрсатувлар заҳирасини бойитишга хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish