Aбсаламов Толиб Турабайевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Билингвал таълим муҳитида “Таълимда ахборот технологиялари” фанини ўқитиш методикасини такомиллаштириш”, 13.00.02 -Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2022.1.ПҳД/Пед2781.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
Илмий раҳбар: Aбдуллайева Барно Сайфутдиновна, педагогика фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, ДСc.03/30.01.2020.Пед.26.01.
Расмий оппонентлар: Карлибайева Гулжахон Ермекбайевна, педагогика фанлари доктори, профессор; Тоштемиров Дониёр Ешбайевич, педагогика фанлари номзоди, доцент.
Йетакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади билингвал таълим муҳитида “Таълимда ахборот технологиялари” фанини ўқитиш методикасини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
билингвал електрон таълим муҳитида ўқитишнинг педагогик имкониятлари лингвистик-коммуникатив, маданий-естетик ва ижодий-илмий фаолиятини рағбатлантиришга қаратилган вербал мулоқотни фаоллаштиришнинг коммуникатив ўзагини шакллантириш ҳамда лойиҳалаш, изчиллик, кўргазмалилик тамойилларига устиворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
билингвал електрон таълим муҳитида ўқитиш методикасини ривожлантириш жараёни ўқитувчи ва талаба ижодий-нутқий мулоқоти амалийлигини ошириш, ўзбек тилида мавжуд бўлмаган тушунчалар семантизасияси, концептуал ва терминология аппаратини барқарор ўзлаштириш натижадорлигини ошириш ҳамда кўргазмали воситалар, синонимлардан фойдаланиш, лексик такрорлашлар ва тил кодини алмаштириш операцяларини бажаришга динамик устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
билингвал таълим муҳитида “Таълимда ахборот технологиялари” фанини ўқитиш методикасини такомиллаштириш модели CЛИЛ воситасида дидактик обйектларни лойиҳалашга қаратилган ўқув технологик йечимларнининг електрон методик таъминоти ҳамда ўқитишнинг дидактик мақсадларига мос равишда услубий-конструктив мотивацияни интенсив шакллантириш асосида такомиллаштирилган;
билингвал електрон таълим муҳитида талабалар ижодий фаоллигини ошириш самарадорлиги икки тилли ўқув интернет – ресурсларидан мақсадли фойдаланиш трайекториясини таълим мақсадларига мос равишда моделлаштириш, ўқув Wеб – иловалар ва Wики-лойиҳасини яратиш имконини берувчи очиқ интернет ресурсларни оддийдан мураккабга қараб статистик-қиёсий дифференсиаллашга интенсив устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Талабаларга билингвалли таълим муҳитида “Таълимда ахборот технологиялари” фанини ўқитишнинг методик таъминотини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
билингвал електрон таълим муҳитида ўқитишнинг педагогик имкониятлари лингвистик-коммуникатив, маданий-естетик ва ижодий-илмий фаолиятини рағбатлантиришга қаратилган вербал мулоқотни фаоллаштиришнинг коммуникатив ўзагини шакллантириш ҳамда лойиҳалаш, изчиллик, кўргазмалилик тамойилларига устиворлик бериш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар “Информатика ўқитиш методикаси” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021-йил 25-декабрдаги 538-сон буйруғи асосида берилган 538-143 рақамли нашр рухсатонмаси). Натижада “Таълимда ахборот технологиялари” дарсларини интеграциялашда ўқитувчи фаолиятини интеграциялашга доир таълимий модулларни жорий етиш самарадорлигини ошириш имкони кенгайтирилган;
билингвал електрон таълим муҳитида ўқитиш методикасини ривожлантириш жараёни ўқитувчи ва талаба ижодий-нутқий мулоқоти амалийлигини ошриш, ўзбек тилида мавжуд бўлмаган тушунчалар семантизацияси, концептуал ва терминология аппаратини барқарор ўзлаштириш натижадорлигини ошириш ҳамда кўргазмали воситалар, синонимлардан фойдаланиш, лексик такрорлашлар ва тил кодини алмаштириш операцяларини бажаришга динамик устуворлик бериш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар Тошкент давлат педагогика университетида бажарилган ПЗ-20170923121 рақамли “Шахс тарбиясида миллий хусусиятларни тадқиқ етишнинг методологик асосларини такомиллаштириш” номли грант доирасида белгиланган вазифаларни амалда бажаришда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2021-йил 22-декабрдаги 02-07-4162 сон хатига асосан). Натижада, фанга оид хорижий тажрибаларни таҳлил қилиш имконияти оширилган;
билингвал електрон таълим муҳитида талабалар ижодий фаоллигини ошириш самарадорлиги икки тилли ўқув интернет – ресурсларидан мақсадли фойдаланиш трайекториясини таълим мақсадларига мос равишда моделлаштириш, ўқув Wеб – иловалар ва Wики-лойиҳасини яратиш имконини берувчи очиқ интернет ресурсларни оддийдан мураккабга қараб статистик-қиёсий дифференсиаллашга интенсив устуворлик бериш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар “Информатика ўқитиш методикаси” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021-йил 25-декабрдаги 538-сон буйруғи асосида берилган 538-143 рақамли нашр рухсатонмаси). Натижада “Таълимда ахборот технологиялари” дарсларини интеграциялаш самарадорлигини оширишга еришилган.
