Sayt test rejimida ishlamoqda

Нуралиев Фарид Неккадамовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Урогенитал кандидознинг клиник-иммунологик тавсифи ҳамда касаллик якуни истиқболини белгиловчи мезонларни ишлаб чиқиш”, 14.00.36 – Аллергология ва иммунология; 14.00.11 - Дерматология ва венерология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.3.PhD/Tib1174.
Илмий раҳбарлар: Мусаходжаева Дилором Абдуллаевна, биология фанлари доктори, профессор; Ваисов Искандар Адхамович, тиббиёт фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат тиббиёт институти.
IK фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИK рақами: Бухоро давлат тиббиёт институти, DSc.04/30.04.2022.Tib.93.01.
Расмий оппонентлар: Азизов Баходир Садикович, тиббиёт фанлари доктори; Полевщиков Александр Виталевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Йетакчи ташкилот: Тошкент педиатрия тиббиёт институти 
Диссертатсия йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади аёлларда урогенитал кандидознинг клиник-иммунологик хусусиятларини аниқлаш, баҳолаш ва касалликнинг якуни истиқболини белгиловчи иммунологик прогностик мезонларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
илк бор ҳақиқий урогенитал кандидознинг (қинда Cандида спп >104 ҚҲҚБ/мл ва Лаcтобациллус спп >108 ҚҲҚБ/мл) ҳақиқий урогенитал кандидоз ва қин дисбиози (Cандида спп >109 ҚҲҚБ/мл, Лаcтобациллус спп <104 ҚҲҚБ/мл, патоген ва ШПМ >109 ҚҲҚБ/мл миқдорда аниқланиши) билан биргаликда кечишига нисбатан 2,46 мартага кам учраши исботланган;
урогенитал кандидоз ташҳисланган аёллар қон зардобида ИгЕ консентрацияси назорат гуруҳидан 6,33-6,85 мартага, прокалцитонин миқдори 4,57-5,14 мартага ишонарли кўпайиши илк бор исботланган, бу Cандида спп нинг қўзғатувчи сифатида учраши, узоқ муддатли персистенцияси, давомли элиминатцияси билан боғлиқлиги аниқланган;
урогенитал кандидозда ИЛ-4 бўйича гуруҳлараро тафовут 2,31-2,62, ТНФ-α бўйича 9,52-13,01 мартани ташкил этиши, илк бор цитокинлар параметри бўйича беморлар гуруҳлари орасида фарқ бўлиши аниқланган;
Cандида спп >104 ҚҲҚБ/мл, патоген ва ШПМ билан ассотсиатсияда >109 ҚҲҚБ/мл аниқланиши, Лаcтобациллус спп <104 ҚҲҚБ/мл униши, қон зардобида ИгГ, ИгЕ, прокалцитонин, ИЛ-4 ва ТНФ-α ишонарли ошиши аниқланиши урогенитал кандидозлар асоратланиши, рецидивланувчи кўринишга ўтиши истиқболини белгиловчи прогностик клиник-микологик ва иммунологик мезонлар сифатида тавсия этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Бухоро давлат тиббиёт институти эксперт кенгашининг 2023 йил 1 апрелдаги 23-З/014-сон хулосасига кўра (илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Бухоро давлат тиббиёт институтининг 2023 йил 16 мартдаги 03/735-сонли хати юборилган): 
хақиқий урогенитал кандидознинг унинг қин дисбиози фанида кечишига нисбатдан 2.46 марта кам учраганлиги аниқланганлиги диагностик аҳамиятга эга, чунки ушбу холат ташхисланиши даволаш тактикасини ўз вақтида тўғри тайинлаш имконини беради. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Бухоро шахар туғруқ комплекси бўйича 01.08.2020 йилдаги ҳамда Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт маркази Хоразм вилоят ҳудудий филиали бўйича 22.05.2020 йилдаги жорий қилиш далолатномасига асосан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: Cандида спп нинг сифатий ва миқдорий кўрсаткичларини патоген ва ШПМ билан ассотсиатсияда келиши, ҳолатини аниқлаш ўз вақтида ташхислаш ва даволаш имконини берди, бу эса беморларда ресидивлар бўлиши, асоратлар ривожланишининг олдини олди.бу бемор саломатлигини сақлаб унинг меҳнатга лаёқатини оширди. Бу холат масаланинг ижтимоий аҳамиятини таъминлаш. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: 1) илк бор исботланган диагностик мезон аёлларда кечадиган урогенитал кандидозни микологик ташҳислаш, клиник-микологик хусусиятларини баҳолаш, қўйиш орқали улар даволаш самарадорлигини ошириши, рецидивларга йўл қўйилмаганлиги ҳисобига иқтисод қилишга эришилган. Хулоса: аёлларда урогенитал кандидозни микологик усулда тасдиқлаш  ёки истисно қилиш, хар бир бемор учун сарфланадиган маблағларининг 9560 сўмга иқтисод қилиш имконини берган. Бу озиқ мухит сарфи камайиши, врач-бактериолог иш вақти давомида бажарадиган функцияси ошиши билан изохланган. Нуралиев Фарид Неккадамовичнинг «Урогенитал кандидознинг клиник-иммунологик тавсифи ҳамда касаллик якуни истиқболини белгиловчи мезонларни ишлаб чиқиш» мавзусида илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Тошкент тиббиёт академияси Урганч филиалининг 2020 йил 14 августдаги 09/956-сонли хат юборилган;
урогенитал кандидоз ташхисланган аёллар қон зардобида ИгЕ консентрацияси 6,33-6,85 мартага, прокалцитанин миқдори 4,57-5,14 мартага ишонарли ошгани исботланганлиги ушбу параметрларни касаллик ташхисотида ва касаллик якуни истиқболини белгилашда фойдаланиш имконини берган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Бухоро шахар туғруқ комплекси бўйича 01.08.2020 йилдаги ҳамда Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт маркази Хоразм вилоят ҳудудий филиали бўйича 22.05.2020 йилдаги жорий қилиш далолатномасига асосан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: бемор аёллар қон зардобида ИгЕ миқдори ошиши органмда аллергик фан борлигини кўрсатган, пркалцитанин миқдорининг кўплиги иммун тизим фаолиятида зўриқиш борлиги ва ва иммун тизимидаги зўриқиш даволаш тактикасини ўзгартириш имконини берган. Бу эса беморларда асоратлар қолишининг олдини олган. Асоратлар йўқлиги бемор хаёт сифатига ижобий таъсир кўрсатган, унинг меҳнат унумдорлиги ошган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: урогенетал кандидоз ташхисланган аёллар қон зардобида ЛгЕ ва прокалситанин аниқланиши органзмда яллиғланиш жараёни ривожланиши даражасини аниқлаш имконини берган. Бу эса ташқи ва даволаш схемасини оптималлаштириш имконини берган. Бу холат беморни амбулатор қатнови кунини 2 кунга қисқартирган. Амбулатор шароитда бир кунлик даволаш 21500 сўмга тўғри келишини хисобга олсак, хар бир бемор аёл учун иқтисод ўртача 43000 сўмни ташкил этган. Хулоса: урогенитал кандидоз ташҳисланган бемор аёллар қон зардобидаги ЛгЕ ва прокалалцитанин аниқланиши органзмдаги яллиқланиши жараёни даражасини аниқлаш имконини берганлиги ҳисобига ташкил ва даво схемаси оптималлаштирилган, бу хар бир бемор аёл учун 43000 сўмни тажаш имконини берган. Нуралиев Фарид Неккадамовичнинг «Урогенитал кандидознинг клиник-иммунологик тавсифи ҳамда касаллик якуни истиқболини белгиловчи мезонларни ишлаб чиқиш» мавзусида илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Тошкент тиббиёт академияси Урганч филиалининг 2020 йил 14 августдаги 09/956-сонли хат юборилган;
ушбу касалликда яллиғланишга қарши ва уни қўлловчи цитокинлар консентрациясини аниқлаш кўпинча иммунологик диагностик мезон сифатида тавсия этилган ИЛ-4 ва ТНФ-Л аниқланиши касаллик ва бемор иммум холатини эрта аниқлаш имконини берган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Бухоро шахар туғруқ комплекси бўйича 01.08.2020 йилдаги ҳамда Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт маркази Хоразм вилоят ҳудудий филиали бўйича 22.05.2020 йилдаги жорий қилиш далолатномасига асосан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги яллиғланишни қўлловчи ТНФ-α миқдор жиҳатдан яллиғланишга қарши ИЛ-4 га нисбатан кўп аниқланиши шу патологик холатнинг яққол ривожланганидан далолат бериши, беморлардан биологик ашё олиш босқичида яллиғланиш кучли ривожлангани исботлангани эрта ташхислаш учун хизмат қилган. Бу бемор клиник-микологик холатини ўз вақтида баҳолаш имконини берган. Эрта ташхислаш касалликнинг ривожланиши ва давомийлигини камайтириш имконини берган. Бу холат бемор аёл саломатлигини ижобий таъсир қилган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: ТНФЛ ва ИЛ-4 цитокинларнинг аниқланиши касаллик ривожланиш ва давомийлигини камайтирган. Ушбу ташхис усули тез ва самарали даволаш имконини берганлиги амбулатор даволаниш вақтини 2 кунга камайтириш имконини берган. Бир кунлик даволаниш 21500 сўмга тўғри келишини ҳисобга олсак, 2 кунлик тежалган маблағ хар бир бемор аёл учун 43000 сўмни ташкил этган. Дори воситаларининг кам ишлатилиши ушбу иқтисодий самарадорлигини 12%га, яъни хар бир аёл учун қўшимча 5160 сўмга оширган. Жами иқтисод 48160 сўмни ташкил этган. Хулоса: урогенитал кандидоз кузатилган аёллар эрта ташҳисотида цитокенлар аниқланишининг иқтисодий самарадорлиги хар бир бемор аёл учун 48160 сўмни ташкил этган. Нуралиев Фарид Неккадамовичнинг «Урогенитал кандидознинг клиник-иммунологик тавсифи ҳамда касаллик якуни истиқболини белгиловчи мезонларни ишлаб чиқиш» мавзусида илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Тошкент тиббиёт академияси Урганч филиалининг 2020 йил 14 августдаги 09/956-сонли хат юборилган;
аёлларда кечадиган урогенитал кандидозни микологик ташхислаш, клиник-микологик хусусиятларини баҳолаш, эрта ташҳислашни йўлга қўйиш орқали улар даволаш самарадорлигини ошириш, иммунологик кўрсаткичларни аниқлаш орқали асоратланиш ва рецидивланишининг олдини олишга имкон берган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Бухоро шахар туғруқ комплекси бўйича 01.08.2020 йилдаги ҳамда Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт маркази Хоразм вилоят ҳудудий филиали бўйича 22.05.2020 йилдаги жорий қилиш далолатномасига асосан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: урогенитал кандидозларда аниқланган микологик жиҳатлар аёлларда кечадиган урогенитал кандидозлар эрта ташҳиси, ресидивланувчи кўринишга ўтиши истиқболини белгилаш имконини берган.  Cандида спп нинг нафақат сифатий, балки миқдорий кўрсаткичларини ҳам аниқлаш, патоген ва ШПМ билан ассотсиатсияда келиши, Лаcтобациллус спп нинг шунга мос кескин камайишининг прогностик мезон сифатида тавсия этилиши тиббий ва ижтимоий жиҳатдан аҳамиятли эканлиги исботланган. Иммунологик жиҳатларини ўрганиш ва баҳолаш натижасида тавсия этилган: қон зардобида ИгГ, ИгЕ, прокалцитонин, ИЛ-4 ва ТНФ-α ларни аниқлаш ва баҳолаш ушбу касаллик ташҳисоти ва унинг якуни истиқболини белгилаш учун ташҳисий ва прогностик мезонлар сифатида тавсия этилган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат урогенитал кандидоз кузатилган аёлларда эрта ташхис ва самарали давонинг қўлланилиши, тавсия этилган диагностик ва прогностик мезонлардан фойдаланиш хар бир бемор аёл учун амбулатор даволаниш вақтнинг 2 кунга қисқартирилишига олиб келди, бу 43000 сўмлик самара демакдир, шу кунлар давомида тежалган дори воситалари миқдори 5160 сўмни ташкил этди барча иқтисодий самара хар бир бемор аёл учун 48160 сўмни ташкил этди. Иқтисодий самарадорнинг фоизи 12%ни ташкил этган. Хулоса: урогенитал аёллар кузатилган аёлларни эрта ташхислаш ва даволаш схемасини оптималлаштириш ҳисобига хар бир бемор аёл учун 48160 сўм иқтисод қилиш имконини берган.  Нуралиев Фарид Неккадамовичнинг «Урогенитал кандидознинг клиник-иммунологик тавсифи ҳамда касаллик якуни истиқболини белгиловчи мезонларни ишлаб чиқиш» мавзусида илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Тошкент тиббиёт академияси Урганч филиалининг 2020 йил 14 августдаги 09/956-сонли хат юборилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish