Sayt test rejimida ishlamoqda

Бакирова Aнастасия Aлександровнанинг
диссертация ҳимоясисиз селексия ютуғи (ихтиро патенти) асосида фалсафа доктори (PhD) илмий даражасини бериш бўйича эълон матни

И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Aмерика селексиясига мансуб ғо`за навларининг генетик салоҳиятидан фойдаланиб рақобатбардош селексион ашё яратиш”, 06.01.05–Селексия ва уруғчилик (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Тақдимот мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б 2021.2 ПҳД/Қх747.
Илмий раҳбар: Равшанов A`зам Еркинович, қишлоқ хўжалик фанлари доктори, профессор.
Илмий-тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Пахта селексияси, уруғчилиги ва йетиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Пахта селексияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий тадқиқот институти ПҳД.05/27.02.2020.Қх.42.02 
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг ихтирога патенти олинган: ғо`за “С-6301” нави (НAП 00418). 
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг “база.има.уз” сайтида патентнинг хуқуқий холати тўғрисида маълумотлар жойлаштирилган.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади Г.ҳирсутум Л. турининг илгари ўрганилмаган Aмерика ғўза коллексияси навларининг генетик салоҳиятини ўрганиш, баҳолаш ҳамда аналитик селексия усулидан фойдаланган ҳолда янги г`о`за навини яратиш.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
илк маротаба америка селексиясининг ғўза навларининг генетик салоҳиятидан фойдаланган ҳолда енг яхши селексия жиҳатдан аҳамиятли бо`лган оила ва тизмалари ажратиб олинган;
асосий хо`жаликда қимматли белгиларнинг юқори мажмуига ега генотипларни яратишда аналитик селексия усулининг самарадорлиги исботланган;
танлаб олинган намуналар Фусариум охйспориум васинфеcтум ва Вертиcиллиум даҳлиае Клебҳан патогенларига, шунингдек, Aпҳис госсйпии ҳашоротига ва тупроқ шўрланишига юқори бардошлилиги исботланган;
аналитик селексия йўли билан яратилган С-6301 ғўза нави янгилик, бир хиллик ва барқарорлик мезонларига жавоб бериш билан бирга, стандарт нав ва кўрсаткич навига нисбатан хо`жаликда қимматли белгилар мажмуаси бўйича сезиларли афзалликларга егалиги исботланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Ғўзанинг ўрта толали навларини аналитик селексия самарадорлигини ўрганиш бўйича олиб борилган тадқиқотлар илмий натижалари асосида:
2020-2022 йилларда Тошкент вилояти шароитида стансион ва рақобат синовларида кенг кўламли синовларда ва ишлаб чиқариш бўлими далаларида кўпайтирилаётган “Стоневилле -132” нави асосида аналитик селексия йўли билан яратилган C-6301 ғўза нави 2,1 га майдонга жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2023-йил 17-апрелдаги 05/06/373-сон маълумотномаси). Натижада ушбу навнинг юқори сифатли 2,46 тонна елита уруг`лари тайёрланган;
янги C-6301 ғўза нави Сурхондарё вилояти Жарқўрғон туманидаги “Орифжон” елита уруғчилик хўжалигида 2,2 гектар майдонга жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2023-йил 17-апрелдаги 05/06/373-сон маълумотномаси). Натижада ўртача 43,4 с/га пахта хомашёси териб олиниб, 1 гектар майдондан олинган соф даромад еса ўртача 1134 минг со`мни, рентабеллик даражаси еса Бухоро-102 навига нисбатан 20,8 фоизни ташкил етган;
пахта генофондни тўлдириш ва илмий мақсадларда фойдаланиш учун Пахта селексияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институтининг “Пахта коллексиялари ва интродуксиялари” лабораториясига топширилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2023-йил 17-апрелдаги 05/06/373-сон маълумотномаси). Натижада “Қишлоқ хўжалиги, биотехнология, екология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш” йўналишидаги фундаментал ва амалий лойиҳаларда бошланг`ич ашё сифатида фойдаланиш имконияти яратилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish