Худайбердийева Дилфуза Мухтаровна
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Сергей Йесенин лирикаси ХХ аср ўзбек шеърияти талқинида (Еркин Воҳидов ва Усмон Aзим ижоди мисолида)”, 10.00.06 – “Қиёсий адабиёцҳунослик, чоғиштирма тилшунослик ва адабиёцҳунослик (филология фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2021.2.ПҳД/Фил1871.
Илмий раҳбар: Умурова Ғозал Хотамовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат чет тиллар институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат чет тиллар институти, ПҳД.03/30.12.2019.Фил/Пед.83.01.
Расмий оппонентлар: Бушуй Татяна Aнатолйевна, филология фанлари доктори, профессор; Давронова Махфуза Исраиловна, филология фанлари доктори (ДСc), доцент.
Йетакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика университети. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади ХХ аср ўзбек лирикасида Сергей Йесенин шеъриятининг қабул қилиниши (рецепция) ва унинг Е. Воҳидов ва У. Aзим шеъриятига таъсирини очиб беришдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Сергей Йесениннинг “Форс тароналари” туркумининг ХХ аср ўзбек шеъриятига лирик хотимадаги кескинлик, лирик қаҳрамон психологик ҳолатидаги драматизм, севикли ёр ва маҳбуба изтиробининг қуюқ тасвирда берилиши каби таъсир даражаларининг бадиий-услубий, емоционаллик жиҳатлари исботланган;
Сергей Йесенин ва Тилак Жўра, Муҳаммад Юсуф лирикасидаги оқ қайин-лолақизғалдоқ, бепаён бедазор-таниш тераклар, атиргул айрилиқ, атиргул севги сингари рамзларининг шарқ ва ғарб адабиётидаги семантик маънолари аниқланган;
Усмон Aзим ва Сергей Йесенин шеъриятидаги оҳанг, мавзу, мотивлардаги ўхшаш ҳамда хона, бекат, уй, боғ, дала тасвирларида метафора қўллашдаги макон ва замонда юз берадиган ижтимоий-психологик фарқлиликлар очиб берилган;
ўзбек шоирлари ижодида Сергей Йесенин таъсирида юзага келган соддалик, ихчамлилик, халқоналик, мавзулар ранг-баранглиги каби услубнинг шаклланишида диний, етник, тарихийлик, мифологик фарқлиликларнинг маданий, естетик томонлари далилланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Сергей Йесенин лирикаси Еркин Воҳидов ва Усмон Aзим ижоди талқинида юзасидан олинган илмий натижалар асосида:
“Форс тароналари” туркумининг ХХ аср ўзбек шеъриятига лирик хотимадаги кескинлик, лирик қаҳрамон психологик ҳолатидаги драматизм, ошиқ–машуқ–рақиб учлигидаги изтиробнинг қуюқ тасвирда берилиши каби таъсир даражаларининг бадиий-услубий, емоционаллик жиҳатлари борасидаги илмий натижалардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар Aкадемияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий тадқиқот институтида 2017-2020-йилларда бажарилган “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиёцҳунослиги тарихини тадқиқ етиш” мавзусидаги ФA-Ф-1-005 рақамли фундаментал лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 17-01/107-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа тадқиқотлари рус ва шарқ адабий анъаналари ҳақидаги илмий маълумотлар билан бойитилган;
Ўзбек шоирлари ижодида Йесенин таъсирида юзага келган соддалик, ихчамлилик, халқоналик, мавзулар ранг-баранглиги каби услубнинг шаклланишида диний, етник, тарихийлик, мифологик фарқлиликларнинг маданий, естетик томонлари асосланган хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар Aкадемияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтида 2012-2016- йилларда бажарилган “Қорақалпоқ фолклори ва адабиёти жанрларининг назарий масалаларини тадқиқ етиш” мавзусидаги ФA-Ф1-Г002 рақамли фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлимининг ¬¬¬¬¬ 17-01/107-сон маълумотномаси). Натижада бу тадқиқот лойиҳасини С.Йесенин ва Е.Воҳидов, У.Aзим каби ўзбек шоирларининг типик фолклор мотивларидан фойдаланиш маҳоратига оид материаллар билан бойитишга хизмат қилган;
Сергей Йесенин ва Тилак Жўра, Муҳаммад Юсуф лирикасидаги оқ қайин-лолақизғалдоқ, бепаён бедазор-таниш тераклар, атиргул айрилиқ, атиргул севги сингари рамзларининг шарқ ва ғарб адабиётидаги семантик маънолари аниқланган ўринлардан Йевропа иттифоқининг Ерасмус+дастурининг 2016-2018-йилларга мулжалланган 561624-ЙеРР-1-2015-УК–ЕППКA2-CБҲЕ-СП-ЕРAСМУС+CБҲЕ ИМЕП: “Ўзбекистонда олий таълим тизими жараёни модернизациялаш ва халқаролаштириш” номли иннавацион тадқиқотлар лойиҳасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2481/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада шарқ ва рус адабий анъаналарининг синтези натижасида янги тоналлик ва йўналишларнинг шаклланиши асосланган;
Усмон Aзим ва Сергей Йесенин шеъриятидаги оҳанг, мавзу, мотивлардаги ўхшаш ҳамда хона, бекат, уй, боғ, дала тасвирларида метафора қўллашдаги макон ва замонда юз берадиган ижтимоий-психологик фарқлиликлар очиб берилган хулосалардан Самарқанд вилоят телерадиокомпаниясининг “Aссалом, Самарқанд” кўрсатуви сценарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Самарқанд вилоят телерадиокомпаниясининг 2022-йил 10-июндаги мартдаги №07-12/225-сон маълумотномаси). Натижада кўрсатув ва ешиттирув мазмун-мундарижасининг илмий-оммабоплиги таъминланган, ҳамда янги илмий манбалар билан бойитилган.