Mahammadiyev Zohid Nasrillayevichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertasiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan tarmog‘i nomi): «Samarqand viloyati sun’iy suv havzalaridagi karpsimon baliqlar sestodalarining biologiyasi, tarqalishi va ularga ekologik omillarning ta’siri», 03.00.06 - Zoologiya (biologiya fanlari).
Dissertasiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.4.PhD/B822.
Ilmiy rahbar: Daminov Asadullo Suvonovich, veterinariya fanlari doktori, professor.
Dissertasiya bajarilgan muassasalar nomi: Samarqand davlat veterinariya medisinasi, chorvachilik va biotexnologiyalar universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Qoraqalpoq davlat universiteti, PhD.03/30.12.2019.B.20.04.
Rasmiy opponentlar: Akramova Firuza Djalaliddinovna, biologiya fanlari doktori, professor; Kochanov Dauletbay Erejepovich, biologiya fanlari falsafa doktori (PhD).
Yetakchi tashkilot: Guliston davlat universiteti.
Dissertasiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik. 
II. Tadqiqotning maqsadi: Samarqand viloyati sun’iy suv havzalari sharoitidagi karpsimon baliqlar sestodalarining taksonomiyasi, tur tarkibi, bioekologik xususiyatlari, tarqalishi, kasalliklarining epizootologiyasi va ularni oldini olish chora-tadbirlarini ilmiy asoslashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
Samarqand viloyatining baliqchilik xo‘jaliklari sun’iy suv havzalari sharoitidagi karpsimon baliqlarda sestodalarining 2 ta kenja sinf, 4 turkum, 5 oila va 7 avlodga mansub 9 turi aniqlangan, shundan, ilk bor shu hudud uchun Silurotaenia siluri Batch, 1786 turining sazan va kumush tovon (yovvoyi) baliqlarida dominat tur sifatida parazitlik qilishi qayd etilgan; 
karpsimon baliqlarning sestodalar bilan zararlanishining invaziya ekstensivligi va invaziya intensivligi ko‘rsatgichlari aniqlangan;
profilaktik maqsadida qo‘llanilgan antigelmintik preparatlarning parazitga nisbatan ko‘rsatadigan neyroparalitik, metobolik hamda mikrotubulyar ta’sir xususiyatlari asoslangan;
karpsimon baliqlar gelmintlarining ayrim biologik xususiyatlari va ularning tarqalishiga suv havzasining tipi va ekologik omillarning ta’siri ochib berilgan;
sun’iy suv havzalaridagi epizootik holatga mos holda, eko-biologik tabiatdagi tadbirlar sifatida «Polikultura», «Sanitar ekologiya» va «Zanjirni uzish» usullarini yakka-yakka tartibda va birgalikda qo‘llashning karpsimon baliqlar sestodozlariga qarshi kurashishdagi qiyosiy samaradorligi asoslangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. 
Samarqand viloyati sun’iy suv havzalaridagi karpsimon baliqlar sestodalarining biologiyasi, tarqalishi va ularga ekologik omillarning ta’siri yuzasidan olingan ilmiy natijalar asosida:
suv havzalari sharoitida Cyprinidae oilasiga mansub karpsimon baliqlar cestodalarning biologik xilma-xilligini aniqlash va epizootik ahamiyatga ega bo‘lgan turlarning tarqalishiga ekologik omillarning ta’sirini asoslash hamda cestodozlarni oldini olish bo‘yicha ishlab chiqilgan tavsiyalar Qoraqalpog‘iston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish qo‘mitasi amaliyotiga joriy etilgan (Qoraqalpog‘iston Respublikasi Ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish qo‘mitasining 2022 yil 16 sentyabrdagi 01/18-2173-son ma’lumotnomasi). Natijada tabiiy va su’niy suv havzalaridagi baliq turlarini cestodoz kasalliklardan saqlab qolish va ularnining ekologik holatini barqarorlashtirish imkonini bergan;
Samarqand viloyati suv havzalaridagi karpsimon baliqlar sestodalarining turlar tarkibi, tarqalish dinamikasi, kasallik qo‘zg‘atuvchilarining biologiyasi va unga ta’sir qiluvchi bio-ekologik omillarning nazariy va amaliy jihatlari o‘rganilib, baliq parazitlarini oldini olish va ularga qarshi kurash choralari bo‘yicha ilmiy asoslangan «Baliqlar sestodozlarining diagnostikasi, epizootologiyasi, davolash va profilaktika chora-tadbirlari» nomli tavsiyanoma va “Baliqlarni laboratoriya tekshirishlari” nomli uslubiy tavsiyanoma ishlab chiqilib, Samarqand viloyati Kattaqo‘rg‘on suv omborining Nurobod tumani hududidagi 14-havzasi va Zarafshon daryosi hududida joylashgan “Otabek Do‘stov” hamda Oqdaryo tumanidagi “Ozodbek Ibragimov baliqlari” baliqchilik fermer xo‘jaliklari amaliyotiga joriy etilgan (Qoraqolpog‘iston Respublikasi Veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish qo‘mitasining 2022 yil 19 sentyabrdagi 33/01-04-502-son ma’lumotnomasi). Natijada, ushbu hududlardagi tabiiy va sun’iy suv havzalari karpsimon baliqlar sestodozlarini tashxislash, monitoring qilish va invaziyalarga qarshi kurash orqali baliqlar mahsuldorligi va rentabelligini oshirish imkonini bergan.