Гулямов Уулғбек Гафуровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қишлоқ хўжалигида инновацион фаолиятни рағбатлантириш йўллари”, 08.00.04–“Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти” (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2021.3ПҳД/Иқт1771
Илмий раҳбарининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Назарова Фотима Хакимовна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги соҳасида стратегиc ривожланиш ва тадқиқотлар халқаро маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университети, ДСc.03/30.01.2020.И.10.03
Расмий оппонентлар: Aбдуллайев Равшан Ваҳидович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Рустамова Ирода Бахрамжановна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Йетакчи ташкилот: Aндижон қишлоқ хўжалиги ва агротехнологиялар институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади қишлоқ хўжалигида инновацион фаолиятни рағбатлантириш юзасидан илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
қишлоқ хўжалиги ривожланишини инновацион платформага ўтказишни ҳамда қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариши фаолияти ҳуқуқий асослари, инновацияларни рағбатлантириш дастакларидан фойдаланишни кўзда тутувчи, қишлоқ хўжалигини инновацион ривожлантириш шартлари ҳамда инновацион ривожланиш даражасининг паст – 0,10-0,40; ўртача – 0,41-0,70 ва юқори – 0,71 дан юқори интерваллар асосида баҳолаш мезонлари тавсия етилган;
ишлаб чиқилган кўп омилли економетрик модел асосида ялпи қишлоқ хўжалиги махсулотлари ҳажми ўзгаришига таъсир етувчи омилларни еътиборга олган ҳолда амалий тадбирларни ишлаб чиқишда, соҳани инновацион технологиялар асосида ривожлантиришни назарда тутувчи давлат томонидан қўлланиладиган “ярим либерал”, “тўлиқ либерал” ва “рағбатлантирувчи либерал” моделлардан фойдаланиш таклиф етилган;
қишлоқ хўжалигида инновацияларнинг умумий жиҳатлари бўйича, турли аломатларга ва қишлоқ хўжалиги махсулотларини қайта ишлаш, сақлаш, савдо тизимини ривожлантириш каби қўшилган қиймат яратиш имконини берувчи йўналишларда давлат ва хусусий шерикчилик алоқаларини кенгайтиришни назарда тутувчи илмий ишланмаларнинг технологик трансферини “Спин-офф” (Спин-офф) ташкил етиш орқали ривожлантириш тизими ишлаб чиқилган;
республикада қишлоқ хўжалиги маҳсулотларининг ички ва ташқи бозорларда рақобатбардошлиги ва самарадорлигини оширишнинг кўп омилли 2027-йилгача бўлган прогнози ишлаб чиқилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Қишлоқ хўжалигида инновацион фаолиятни рағбатлантириш бўйича ишлаб чиқилган таклифлар асосида:
қишлоқ хўжалигида ишлаб чиқилган кўп омилли економетрик модел асосида ялпи қишлоқ хўжалиги маҳсулоти ҳажми ўзгаришига таъсир етувчи омилларнинг самарадорлик қийматларини сифатли баҳолаш учун уни баҳолаш мезонларини аниқлашда регрессион таҳлил натижаларида келтирилган параметрларнинг қуйи ва юқори чегараларидан келиб чиққан ҳолда инновацион ривожланиш даражасининг паст – 0,10-0,40; ўртача – 0,41-0,70 ва юқори – 0,71 дан юқори интервалларини белгилаш бўйича берилган таклифлари Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги тизим ташкилотлари томонидан амалиётига жорий етилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021-йил 17-июндаги №02/032-2579-сон маълумотномаси). Ушбу мезон асосида ҳудудларнинг инновацион фаоллигини баҳолаш имкониятини яратилади.
қишлоқ хўжалиги ривожланишини инновацион платформага ўтказишни назарда тутувчи инновацион фаолиятни давлат томонидан рағбатлантириш тизимини такомиллаштириш юзасидан қулай иқтисодий шароитларни яратиш борасида молия-кредит, солиқ сиёсати ва суғурталашнинг янги усулларининг иқтисодий механизми ва шартлари бўйича берилган таклифи Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги тизим ташкилотлари амалиётига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021-йил 17-июндаги №02/032-2579-сон маълумотномаси). Натижада Наманган вилоятининг Учқўрғон, Поп ва Наманган туманлари фермер хўжаликларида ялпи маҳсулотни 2018-йилда 2017-йилга нисбатан 3,7 фоиз оширишга еришилган;
инновацион фаолиятнинг “ҳудуд-тармоқ-давлат” сиклик жараёнини ташкил етиш ҳамда илмий ишланмаларнинг технологик трансферини “спин-офф” (спин-офф) корхоналарини ташкил етиш орқали ривожлантириш бўйича берилган таклифи Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги тизим ташкилотлари томонидан амалиётга жорий етилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021-йил 17-юндаги №02/032-2579-сон маълумотномаси). Натижада Учқўрғон, Поп ва Наманган туманларида қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари инновацион фаолиятни рағбатлантириш асосида маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажми 18,9 фоизга ошган;
қишлоқ хўжалигидаинновацияларни рағбатлантириш орқали рақобатдошлик ва самарадорликни ошириш бўйича ҳисоблаб чиқилган кўп омилли прогноз натижаси бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги тизим ташкилотлари томонидан амалиётга жорий етилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021-йил 17-июндаги №02/032-2579-сон маълумотномаси). Мазкур таклифлардан “Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўалигини ривожлантиришнинг 2020-2030 йилларга мўлжалланган стратегиясини” ишлаб чиқишда фойдаланилган.