Махаммадийев Махсуд Мардон Ўғли
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи):
“Меҳнат бозорини рақамли технологиялар асосида такомиллаштириш” мавзусидаги, 08.00.16 – “Рақамли иқтисодиёт ва халқаро рақамли интеграция” ихтисослиги бўйича. (иқтисодиёт фанлари)
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2022.1.ПҳД/Иқт1346.
Илмий раҳбар: Aбдувохидов Aбдумалик Махкамович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент молия институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети ҳузуридаги ДСc.03/30.07.2022.И.16.05 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Қўчқоров Тохир Сафарович иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Кенжабаев Aман Тургунович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Йетакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Статистика агентлиги қошидаги Кадрлар малакасини ошириш ва статистик тадқиқотлар институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ.Тадқиқотнинг мақсади: иқтисодиётда рақамли технологиялар шароитида меҳнат бозори фаолиятини такомиллаштириш бўйича илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
услубий ёндашувга кўра меҳнат бозорининг турли профессионал сегментлари ҳажмини аниқлаш учун муаллиф томонидан киритилган AКТ соҳасида ишлаб чиқарилаётган маҳсулот ва хизматларнинг “ахборот сиғими” тушунчасидан фойдаланиш зарурлиги асосланган;
рақамли меҳнат бозори фаолияти ахборот моделининг ишлаш тамойиллари ва уларни амалга оширишни таъминлайдиган мантиқий-функсионал тузилмавий ёндашув асосида қисқа муддатли даврда меҳнат бозоридаги талаб ва таклифнинг ўзаро мувофиқлигини таъминлашнинг мақбул ссенарийларига кўра рақамли платформаларни такомиллаштириш таклифи асосланган;
меҳнат бозорига рақамли технологиялар асосида ишсиз фуқароларни доимий ва вақтинчалик, бир марталик ишлар ва хизматларга жалб етиш, иш берувчиларни малакали ишчи ходимларга бўлган еҳтиёжини қондиришни таъминловчи ахборот тизимини такомиллаштириш асосланган;
Ўзбекистоннинг ахборот-коммуникация технологиялари соҳасидаги асосий иқтисодий кўрсаткичлари динамикаси таҳлил асосида 2026-йилга қадар ривожланишининг прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Меҳнат бозорини рақамли технологиялар асосида такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар асосида:
услубий ёндашувга кўра меҳнат бозорининг турли профессионал сегментлари ҳажмини аниқлаш учун муаллиф томонидан киритилган AКТ соҳасида ишлаб чиқарилаётган маҳсулот ва хизматларнинг “ахборот сиғими” тушунчасидан фойдаланиш бўйича назарий-услубий ёндашувлар олий таълим муассасалари талабалари учун мўлжалланган “Електрон тижорат” номли ўқув қўлланмани тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг 2021-йи 10-ноябрдаги 01/00-03/15-12479-сон маълумотномаси Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022 йил 25 ноябрдаги 388-сонли буйруғи). Мазкур илмий янгиликнинг амалиётга жорий етилиши натижасида AКТ соҳасида “ахборот ҳажми” тушунчасидан фойдаланиш меҳнат бозорининг турли профессионал сегментлари ҳажмини аниқлаш имконини берган;
рақамли меҳнат бозори фаолияти ахборот моделининг ишлаш тамойиллари ва уларни амалга оширишни таъминлайдиган мантиқий-функсионал тузилмавий ёндашув асосида қисқа муддатли даврда меҳнат бозоридаги талаб ва таклифнинг ўзаро мувофиқлигини таъминлашнинг мақбул ссенарийларига кўра рақамли платформаларни такомиллаштириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг Самарқанд вилояти бошқармаси фаолиятига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг 2021-йи 10-ноябрдаги 01/00-03/15-12479-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий етилиши натижасида ахборот моделига асосланган меҳнат бозорини тадқиқ қилиш механизми орқали меҳнат бозори самарадорлиги меъзонларини аниқлаш имконини берган;
меҳнат бозорига рақамли технологиялар асосида ишсиз фуқароларни доимий ва вақтинчалик, бир марталик ишлар ва хизматларга жалб етиш, иш берувчиларни малакали ишчи ходимларга бўлган еҳтиёжини қондиришни таъминловчи ахборот тизимини такомиллаштириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг Самарқанд вилояти бошқармаси фаолиятига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг 2021-йи 10-ноябрдаги 01/00-03/15-12479-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий етилиши натижасида вилоятдаги ишсиз фуқароларни доимий ва вақтинчалик, бир марталик ишлар ва хизматларга жалб етиш, иш берувчиларни малакали ишчи ходимларга бўлган еҳтиёжини қондиришни таъминлаш орқали меҳнат бозори натижадорлиги 15-20%га ошган;
Ўзбекистоннинг ахборот-коммуникация технологиялари соҳасидаги асосий иқтисодий кўрсаткичлари динамикаси таҳлил асосида 2026-йилга қадар ривожланишининг прогноз кўрсаткичлари Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги томонидан фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг 2021-йи 10-ноябрдаги 01/00-03/15-12479-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий етилиши натижасида ахборот-коммуникация технологиялари соҳасидаги асосий иқтисодий кўрсаткичлари динамикаси орқали кадрларни тайёрлашга кетадиган харажатларни 15-18%га тежаш имкониятлари аниқланган.
