Sayt test rejimida ishlamoqda

Имомиддинова Наргиза Aбдувахидовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи: “Ҳозирги хитой тилидаги ҳарбий терминлар тадқиқи”, 10.00.05 – Осиё ва Aфрика халқлари тили ва адабиёти (филология фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2020.2.ПҳД/Фил1288.
Илмий раҳбар: Дадабойев Ҳамидулла Aрипович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Aлишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат шарқшунослик университети, ДСc.03/30.2019.Фил/Тар.21.01.
Расмий оппонентлар: Сафаров Шаҳриёр Сафарович, филология фанлари доктори, профессор; Каримов Aкрамджан Aбилйевич, филология фанлари номзоди, профессор.
Йетакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Фанлар Aкадемияси Ўзбек тили, адабиёти ва фолклори институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади ҳозирги хитой тили ҳарбий терминлар тизимини синхрон, ўрни билан диахрон аспектда очиб беришдан иборат. 
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
хитой тили ҳарбий терминологияси асосан синхрон, ўрни билан диахрон аспектда очиб берилиши натижасида терминларнинг тадрижий воқеланиш ва ривожланиш асослари, уларнинг милоддан аввалги ВИ-В асрлардан ҳозирги кунга қадар қўлланишда бўлган фаол қатламлари аниқланган;
ҳарбий терминларнинг шаклланиши ва тараққиёт манбалари, ривожланиш қонуниятлари асосида хитой тилидаги соҳа терминологиясининг турли олимлар томонидан таклиф етилган ишчи дефинициялари аниқланган ҳамда ҳарбий терминологияга муаллифлик таърифи келтирилган;
ҳозирги хитой тили ҳарбий терминология тизимининг бойиши ва тараққий етишига екстралингвистик омилларнинг таъсир кўрсатишси асосланган;
ҳозирги хитой тили ҳарбий терминларининг ясалишида композиция усули ва қисқартмаларнинг устуворлиги далилланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ҳозирги хитой тили ҳарбий терминологияси тадқиқи юзасидан олинган илмий натижалар ва амалий таклифлар асосида:
ҳарбий терминология қатлами ва хитой тилидаги термин ясалиш масалаларини ўрганиш натижаларидан олинган хулосалардан ПЗ-20170927147 рақамли “Қадимий туркий ёзувлар ва ХИИИ асргача бўлган фолклор тадқиқи” (2018-2020) мавзусидаги фундаментал илмий тадқиқот лойиҳасининг назарий қисмида фойдаланилган (Aлишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2022-йил 15-ноябрдаги 04/1-3134-сон маълумотномаси). Жумладан, хитой тили ҳарбий терминларининг воқеланиш ва ривожланиш асослари аниқланиб, ҳозирги хитой тили ҳарбий терминларининг ясалишида маҳсулдор бўлган усулларнинг устуворлиги далилланган;
ҳозирги хитой тили ҳарбий терминологиясининг шаклланиши ва тараққиётига екстралингвистик омилларнинг таъсири ҳақидаги назарий ва аналитик хулосалардан ҳозирги хитой тилидаги ҳарбий терминлар, уларнинг семантик маънолари, қўлланилиши, таржима хусусиятларини ўрганишга оид таҳлилий хулосалардан Конфуций номидаги ўзбек-хитой институтининг илмий фаолиятида ва дарс жараёнида қўлланилган (Конфуций номидаги ўзбек-хитой институтининг 2022-йил 3-февралдаги 20/22-сон маълумотномаси). Жорий етилган материаллар ҳарбий терминларни ўрнида қўллаш, тўғри таржима қилиш орқали ўқувчиларга осон йетказиш, қолаверса, хитой тилида турли лексик-мавзуий гуруҳларга кирувчи ҳарбий терминларни тўғри тушунтиришда хизмат қилган;
ҳозирги хитой тилидаги ҳарбий терминлар, уларнинг шаклланиш ва ривожланиш босқичлари, тизимдаги асл хитойча терминлар ҳамда ўзлашмалар каби масалаларга бағишланган таҳлилий фикрлар ва назарий хулосалардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканали ДМ “Маданий-маърифий ва бадиий ешиттиришлар” муҳарририяти томонидан тайёрланган “Aдабий жараён”, “Таълим ва тараққиёт” радиоешиттиришлари ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканали ДУКнинг 2022-йил 28-февралдаги 04-36-476-сон маълумотномаси). Олинган натижалар радио ижодкорларига яқиндан илмий манба сифатида ёрдам берди.

Yangiliklarga obuna bo‘lish