Sayt test rejimida ishlamoqda

Ким Вячеслав Валентиновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон


I.    Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Ултрақисқа импулслар ёрдамида лазер плазмаларда ионланиш ва юқори тартибли гармоника ҳосил бўлишини ўрганиш», 01.04.02 – Назарий физика. 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В.2023.2.PhD/FM859.
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Ганеев Рашид Аширович, физика-математика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: “ТИҚХММИ” Миллий тадқиқот университети ҳузуридаги Фундаментал ва амалий тадқиқотлар институти
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “ТИҚХММИ” Миллий тадқиқот университети ҳузуридаги Фундаментал ва амалий тадқиқотлар институти, DSc.03/31.03.2022.Т/FM.10.04.
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II.    Тадқиқотнинг мақсади ультрақисқа лазер импульслари ёрдамида лазер ёрдамида ҳосил қилинган плазма ва газларда кучли майдон ионланиши ва юқори тартибли гармоника ҳосил бўлишини назарий ва экспериментал жиҳатдан ўрганишдир. Резонанс кучайтирилган ва квазифазавий мослашиш гармоникалар эмиссиясига эришиш учун лазерли плазмаларнинг бир ва икки рангли дамлашлар ёрдамида юқори тартибли гармоникаларни яратишнинг назарий ва экспериментал таҳлили ҳисобланади.
III.    Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Реакция наноскопияси ёрдамида олинган протон моментлари битта нанозаррачалар ва уларнинг аерозол оқимидаги кластерларига хос эканлиги кўрсатилди. Биринчи марта паст интенсивликда кластер сигналлари битта нанозаррача сигналлари устидан устунлик қилиши намойиш этилди, бу кремний диоксиди нанозаррачаларидан электрон эмиссия чегараси бўйича олдинги экспериментал маълумотлар ўртасидаги номувофиқликлар учун мос тушунтиришни таклиф қилади.
Биринчи марта, SiO2 нанозаррачалар юзасида адсорбсияланган H3+/D3+ ионларини ҳосил қилувчи, сув/оғир сув молекулалари томонидан ўтадиган мураккаб ва ноёб молекуляр динамикани очиб берувчи натижалар тақдим этилди. Натижалар интенсив фемтосекундли лазер майдонларида экзотик кимёвий реакциялар учун катализатор сифатида нанозаррачаларнинг характеристикасининг аниқ намойишини таклиф қилади.
Биринчи марта, Li, Li+ ларнинг лазер ёрдамида ҳосил қилинган плазмалари учун юқори тартибли гармоника спектрларининг кучли майдон яқинлашуви усули ёрдамида батафсил ҳисоб-китоблари амалга оширилди, бу экспериментал натижалар билан яхши мос келиши аниқланди ва иккинчи энг юқори ионланиш энергиясига эга бўлган Li+ ионларининг юқори тартибли гармоника чегарасининг гармоник кесишидаги роли ҳақида тўғри хулосалар берилди. 
Алюминий Al лазер ёрдамида ҳосил қилинган плазма лари учун биринчи марта экстремал ультрабинафша диапазонида кучли ионли эмиссия линияларининг мавжудлиги битта бир-бирига яқин гармониканинг чиқишига таъсир қилмаслиги кўрсатилди. Al нанозаррача лари плазмаси мисолида гармоника чиқишининг 5 баробар ўсиши кўрсатилди. Кучли майдон яқинлашуви ҳисоб-китоблари тақдим этилди ва гармоник кесиш Al+ эмас, балки Al нейтрал атомларининг иштироки билан боғлиқлиги кўрсатилди.
Юқори тартибли гармоника тавсифлаш учун Гаусс аниқ моделини умумлаштириш шакллантирилди, бу юқори тартибли гармоника учун кучли майдон яқинлашуви ни молекулалар учун довон усулидан фойдаланмасдан тўлиқ аналитик кўрсатиш имконини берди. Энг юқори ишғол қилинган молекуляр орбитал симметриясининг юқори тартибли гармоника спектрларининг ўзига хос хусусиятларига, шу жумладан минимал минтақа атрофидаги гармоникаларнинг қутбланиш хусусиятларига аниқ таъсири Н2 ва Н2+ молекулалари мисолида кўрсатилди.
Ар газининг 1030 нм, 35 фс лазер импульслари билан ўзаро таъсирида ва асосий нурланишнинг ортогонал-поляризацияланган майдонларини қўллашда ҳосил бўлган юқори тартибли гармоника спектрларидаги Купер минимуми ўзгаришлари ва унинг иккинчи гармоникаси аниқланган.
Mo лазер ёрдамида ҳосил қилинган плазмада юқори тартибли гармоника пайтида 32 нм яқинида гармониканинг кучайиши ҳам рақамли, ҳам экспериментал равишда таҳлил қилинди.
Резонанс кучайиши ва квазифазали мослашувни иккала жараённинг комбинацияси билан таққослаш назарий ва экспериментал жиҳатдан тақдим этилган ва ўрганилган.
Биринчи марта, SiC, B4C и Cr3C2 каби карбид ўз ичига олган нанозаррачалар лазер ёрдамида ҳосил қилинган плазмалари, битта рангли дамлаш ва чирпланган ва чирпланмаган импульсларга эга ортогонал қутбланган икки рангли дамлаш давомида юқори тартибли гармоникаларни яратиш учун восита сифатида қўллаган ҳолда тадқиқот натижалари тақдим этилган. Назарий кучли майдон яқинлашуви ҳисоб-китоблари дамлаш майдонларининг қутбланиш йўналишининг ролини кўрсатди.
IV.    Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Тақдим этилган тадқиқотнинг асосий натижаларига юқори импакт факторли халқаро илмий журналларда чоп этилган 15 та тадқиқот ишларида ҳаволалар келтирилган.
 

Yangiliklarga obuna bo‘lish