Sayt test rejimida ishlamoqda

Aлибойева Нигина Aлишер қизининг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон


И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): Болалар бадиий адабиётини таржима қилиш муаммолари (Роалд Дал асарлари асосида), 10.00.06. – Қиёсий адабиёцҳунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари)
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.1.ПҳД/Фил1603.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Термиз давлат университети.
Илмий раҳбар: Хошимхўжайева Мохирух Музаффаровна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (ПҳД), доцент.
Илмий Кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, Илмий Кенгаш рақами: Термиз давлат университети, ПҳД.03/31.03.2021.Фил.78.04.
Расмий оппонентлар: Мирсанов Ғайбулла Қулмуродович, филология фанлари доктори, доцент; Aрустамян Яна Юрйевна, филология фанлари доктори (ДСc).
Йетакчи ташкилот: Урганч давлат университети.
Диссертация йўналиши: амалий ва назарий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади сифатида инглиз болалар бадиий адабиётининг рус ва ўзбек тилида мавжуд бўлган таржималар орқали улар таржимасининг лексик, грамматик, фонетик ва стилистик муаммоларини аниқлашдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
болалар адабиёти бадиий асар таржималарида когнитив тажриба, ҳиссий идрок, ёш каби факторларга кўра тафовутли еканлиги исботланган; 
“Чарли ва шоколад фабрикаси” асарининг рус ва ўзбек тилларидаги таржималарини қиёсий-чоғиштириш орқали лексик, грамматик, фонетик ва стилистик муаммолари аниқланган;
“Матилда” асарининг асл нусхасида ва русча таржимасида муаллифлик зоонимлари ва дерматозлари қўпол иборалар сифатида фойдаланилганлиги исботланиб, уларни ўзбек тилига таржима қилиш вариантлари асарнинг билвосита таржимаси орқали таклиф етилган;
асар қаҳрамонлари нутқида ишлатилган ибораларнинг експрессивлигини адекват тарзда йетказиш муҳим рол ўйнайдиган ҳиссиётлар (қувонч, ғазаб, қўрқув)га категориялаштириш лозимлиги асосланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тадқиқот натижалари қуйидаги соҳаларда жорий етилди:
болалар адабиёти бадиий асар таржималарида когнитив тажриба, ҳиссий идрок, ёш каби факторларга кўра тафовутли еканлиги исботланганлигига оид янгиликдан “Инглиз тили мутахассислик предметларидан ахборот-коммуникацион технологиялари асосида виртуал ресурслар яратиш ва ўқув жараёнларига жорий етиш” номли лойиҳада фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2023-йил 9-январдаги 26/30.02.01-сон маълумотномаси). Таклиф етилган мотивацион материаллар лойиҳанинг мазмунини бойитишга хизмат қилган;
“Матилда” асарининг асл нусхасида ва русча таржимасида муаллифлик зоонимлари ва дерматозлари қўпол иборалар сифатида фойдаланилганлиги қиёсий-чоғиштирма таҳлили орқали исботланган, шунингдек, уларни ўзбек тилига таржима қилиш вариантлари асарнинг билвосита таржимаси орқали таклиф етилганлигига оид янгиликдан “Сурхондарё” телеканалида “Aссалом Сурхон”, “Халқ билан мулоқот”, “Кун мавзуси” теледастурлари учун материаллар тайёрлашда болалар бадиий адабиётини таржима қилиш муаммоларини аниқлашга қаратилган амалий тадқиқот натижаларидан фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси Сурхондарё вилояти телерадиокомпаниясининг 2022-йил 8-январдаги 01-01-1-сон маълумотномаси). Тадқиқотнинг илмий натижалардан фойдаланиш болалар дастурлари доирасини замонавий адабиётларни таржима қилиш муаммолари тўғрисида кўнгилочар маълумотлар билан бойитишга хизмат қилган;
асар қаҳрамонлари нутқида ишлатилган ибораларнинг експрессивлигини адекват тарзда йетказиш муҳим рол ўйнайдиган ҳиссиётлар (қувонч, ғазаб, қўрқув)га таснифлаш усули орқали категориялаштириш асосланганлигига оид янгиликдан ФA-Ф1-Г003 “Хозирги Қорақалпоқ тилида функционал сўз ясалиши” фундаментал лойиҳасида қўлланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Aкадемиясининг Қорақалпоғистон бўлимининг 2022-йил 20-августдаги 17.01/159-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳада таржиманинг лексик- грамматик трансформациялар моҳиятига изоҳ берилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish