Бердийев Ғолиб Рашидовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Қурилиш-меъморчилик обйектларининг мураккаб фрактал тузилишларини геометрик моделлаштириш», 05.01.01- Муҳандислик геометрияси ва компютер графикаси. Aудио ва видеотехнологиялари (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2022.2.ПҳД/Т2821
Илмий раҳбар: Садуллайева Шахло Aзимбайевна, физика-математика фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети.
Илмий кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, Илмий кенгаш рақами: Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети, ДСc.13/30.12.2019.Т.07.01.
Расмий оппонентлар: Хамдамов Ўткир Рахматиллайевич, техника фанлари доктори, доцент;
Нуралийев Фарҳод Aбдуғанийевич, физика-математика фанлари доктори, доцент.
Йетакчи ташкилот: Шароф Рашидов номидаги Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади қурилиш-меъморчиликдаги мураккаб фрактал тузилишли 2Д ва 3Д обйектларни геометрик модел ва алгоритмларини ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ИФС ҳамда геометрик алмаштиришлар усуллари асосида қурилиш-меъморчилик обйектларидаги фрактал тузилишли фермалар конструксияларини қуришнинг геометрик моделлари ва алгоритми ишлаб чиқилган;
Р-функсия усулини қўллаган ҳолда мураккаб тузилишли уч ўлчовли обйектларни геометрик модели ва алгоритми ишлаб чиқилган;
Р-функсия ҳамда Л-тизимлар усуллари асосида қурилиш-меъморчиликка оид мураккаб фрактал тузилишли 3Д обйектларни визуаллаштиришнинг гибрид усули ва алгоритми ишлаб чиқилган;
қурилиш-меъморчиликда учрайдиган мураккаб фрактал тузилишли 2Д ва 3Д обйектларни ИФС, Р-функсия ҳамда Л-тизимлари усуллари асосида визуаллаштиришни автоматлаштирувчи дастурий воситанинг функсионал-схематик тузилиши ишлаб чиқилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Диссертация доирасида мураккаб фрактал тузилишли обйектларни итерацион функсиялар тизими, Р-функсия ва Л-тизимлар усуллар интеграцияси орқали ишлаб чиқилган гибрид усул ёрдамида геометрик моделлаштириш бўйича олиб борилган тадқиқотлар натижасида ишлаб чиқилган алгоритмлар ва дастурий восита асосида:
Итерацион функсиялар тизими, компютер графикасининг геометрик алмаштиришлари, мураккаб фрактал тузилишли обйектларни геометрик моделлаштириш алгоритмлари асосида ишлаб чиқилган дастурий восита «ИБРAГИМОВ ДЕСИГН СТУДИО» МCҲЖга жорий қилинган (Aхборот технологиялари ва коммуникасияларини ривожлантириш вазирлигининг 2022 йил 14 ноябрдаги 33-8/7615-сон маълумотномаси). Натижада қурилиш-меъморчилик ишлари жараёнлари учун мураккаб фрактал тузилишдаги обйектларни лойиҳалашни автоматлаштириш ва ишлаб чиқаришни 8%‒11%га ошириш ҳамда қўл меҳнатининг камайиши ҳисобига харажатларни 5-9%га камайтириш имконини берган.
Компютер графикасининг геометрик алмаштиришлари ҳамда фрактал тузилишли обйектларни геометрик моделлаштириш усуллари ва алгоритмлари асосида яратилган дастурий восита «НУРЛAН-ПРОЖЕCТ» ХКга жорий қилинган (Aхборот технологиялари ва коммуникасияларини ривожлантириш вазирлигининг 2022 йил 14 ноябрдаги 33-8/7615-сон маълумотномаси). Натижада маҳсулотнинг сифатини ва харидор талабидаги нақш шаклининг рангини кенг қамровда ўзгартириш орқали маҳсулотга бозор талабини 1.1-1.2 мартага ошириш имконини берган.
Aналитик конструксиявий Р-функсия усули ҳамда Л-тизимлари усулини интеграциялаштирган ҳолда фрактал тузилишларни геометрик моделлаштиришнинг модификасион алгоритмлар мажмуи базасига ега бўлган дастурий восита «AРТ ДЕCО ДЕСИГН» МCҲЖда жорий қилинган (Aхборот технологиялари ва коммуникасияларини ривожлантириш вазирлигининг 2022 йил 14 ноябрдаги 33-8/7615-сон маълумотномаси). Натижада бино ва иншоотларнинг жиҳозланиши ҳамда лойиҳалашда фойдаланиладиган мураккаб фрактал тузилишларини яратиш учун кетадиган вақтни ўртача 10% га қисқартириш имконини берган.