Sayt test rejimida ishlamoqda

Абдиева Гулнора Алиевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Mетаболик синдром клиникаси ва  юрак ишемик касаллигининг авж олиб бориши патогенезида COVID-19», 14.00.05-Ички касалликлар (тиббиёт фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:  В2020.4.PhD/Tib1498.
Илмий рахбар: Ташкенбаева Элеонора Негматовна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат тиббиёт университети, PhD.04/30.12.2019.Tib.102.01. 
Расмий оппонентлар: Аляви Анис Лютфуллаевич, тиббиёт фанлари доктори, академик;  Хусинова Шоира Акбаровна, тиббиёт фанлари номзоди, доцент;
Йетакчи ташкилот: Тошкент тиббиёт академияси.
II. Тадқиқотнинг мақсади метаболик синдром ва юрак ишемик касаллигининг беқарорлашувида COVID-19 нинг патогенетик аҳамиятини ўрганиш, ташхис қўйишнинг молекуляр генетик мезонларини, юрак-қон томир асоратларининг прогнозини ва ушбу беморларни олиб бориш тактикасини ишлаб чиқишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
COVID-19 билан оғриган беморларда метаболик синдром фонида   ривожланган ЮИКда липид спектрининг ҳолати (атероген индекснинг ўсиши, ТГ даражаси,  зичлиги юқори липопротеинлар (ЗЮЛП) концентрациясининг пасайиши) касалликнинг прогнози ва беқарорлашуви хавфини бахолаш учун прогностик маркер эканлиги аникланган;
илк бор COVID-19 билан касалланган беморларда МС фонида ривожланган ЮИКнинг гемодинамик кўрсаткичларининг тахлили натижасида беморларда асосан чап қоринча геометрик моделининг концентрик турини кўпроқ учраши аниқланган; 
илк бор COVID-19 ва метаболик синдром фонида ЮИК билан оғриган беморларда биринчи марта қандли диабетнинг ривожланиши TCF7L2(rs12255372) ва PPARG (rs1801282) генларининг T/T генотип полиморфизми  билан юқори боғлиқлиги исботланган;
илк бор COVID-19 ва ЮИК мавжуд беморларда NOS3 гени полиморфизмининг T аллели ва G/T генотипини ташувчиларида МС ривожланиш хавфини юқорилиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларини жорий қилиниши. 
COVID-19 билан  касалланган ЮИК билан оғриган беморларда  молекуляр-генетик ва клиник-биокимёвий хусусиятларини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
COVID-19 билан оғриган метаболик синдром фонида ЮИКни клиник-генетик хусусиятлари ва эрта ташхислаш бўйича олинган илмий натижалар асосида ишлаб чиқилган "COVID-19 билан касалланган шахсларда метаболик синдром фонида юрак касалликлари билан оғриган беморларни олиб бориш" номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 16 августдаги 8н-р/851-сон
маълумотномаси) Мазкур услубий тавсиянома COVID-19 билан оғриган метаболик синдром фонида ЮИК бор беморларни эрта босқичларда аниқлаш, юрак-қон томир асоратларини ташхислаш  ва уларни олиб бориш тактикасини такомиллаштириш имконини берган; 
COVID-19 билан оғриган метаболик синдром фонида ЮИКни башорат қилиш ва даволаш бўйича олинган илмий натижалар асосида ишлаб чиқилган "Юрак ишемик касалликларини метаболик синдром фонида COVID-19  бўлган шахсларда даволашнинг оптималлаштириш" номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 16 августдаги 8н-р/852-сон маълумотномаси) Мазкур услубий тавсиянома COVID-19 билан оғриган метаболик синдром фонида ЮИК бор беморларни эрта босқичларда даволаш бўйича тавсиялар ишлаб чиқиш имконини берган; 
COVID-19 билан оғриган метаболик синдром фонида ЮИКни кечиши хусусиятлари ва эрта ташхислаш бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни
сақлаш амалиётига, жумладан, Самарқанд вилояти Оқдарё ва Ургут тиббиёт бирлашмаларининг соғлиғини сақлаш амалиётига тадбиқ этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 05 сентябрдаги 08н-3/457-сон маълумотномаси). Олинган натижаларнинг амалиётга тадбиқ  этилиши дислипидемия ва генетик омиллар билан боғлиқ хавф омилларининг таъсирини эрта баҳолаш орқали COVID-19 билан оғриган беморларда МС нинг ривожланиши ва ЮИК нинг беқарорлашишини эрта тахмин қилиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish