Шералийева Ширин Aбдисаломовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Инглиз ва ўзбек тилларидаги диний фразеологик бирликларнинг лингвомаданий аспекти”, 10.00.06 – Қиёсий адабиёцҳунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2022.1.ПҳД/Фил2321.
Илмий раҳбар: Султонова Шохиста Мухаммаджановна, филология фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети, ДСc.03/30.12.2019.Фил/Пед.27.01.
Расмий оппонентлар: Хайруллайев Хуршиджон Зайнийевич, филология фанлари доктори, профессор; Aсқарова Шаҳноза Камалиддиновна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (ПҳД), доцент. 
Йетакчи ташкилот: Aлишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тилларидаги диний фразеологик бирликларни маъновий, услубий ва тузилмавий жиҳатдан чоғиштириш орқали уларнинг лингвомаданий хусусиятларини очиб беришдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
жамият ва унга хизмат қилувчи илм-фаннинг пайдо бўлиши ва унинг тараққиёти омилларидан бири ҳисобланган дин, диний манбалар ва уларнинг таржималари умумбашарий ҳамда миллий-маданий қадриятларни антропоцентризм тамойиллари асосида ифодаловчи диний фразеологик фонд шаклланишида муҳим ўрин тутганлиги асосланган;
турли тизимга хос бўлган инглиз ва ўзбек тилларидаги диний фразеологик бирликларнинг чоғиштирма аспектда маъновий, тузилмавий ташкилланиши, миқдор ва қўлланилиш частотаси, ҳамда улардаги дунёвий тушунчаларнинг ўрни ва бўёқдорлик даражасини аниқлаш орқали ҳар икки тилда мазмун ва услуб жиҳатидан умумийлик, мажозийлик жиҳатидан еса хусусийлик намоён бўлиши очиб берилган;
инглиз ва ўзбек тилларидаги диний фразеологик бирликларни лисоний олам манзараси елементи сифатида тадқиқ қилишда уларнинг таржимасидаги лингвомаданий интерференсия, аналогия ва еквивалентлик ҳодисалари, шунингдек, еквиваленциз (лакунар) бирликларни ёритиш орқали диний фразеологик бирликларни аслиятга монанд равишда йетказиш лингвомаданий имконият билан боғлиқ еканлиги ҳамда оптимал таржима икки турли маданиятнинг барқарор толерант мулоқотига сабаб бўлиши исботланган;
инглиз ва ўзбек тилларига хос лингвомаданиятларнинг доминант лисоний бирлиги ҳисобланган лингвокулътуремалар сифатида диний фразеологик бирликларни кросс-маданий таҳлил қилиш миллий характер ва маданий кодларни иккиламчи интерпретация тамойилида қайта яратиш ҳамда замонавий контекстда актуаллаштириш жараёнларига асос бўлиши далилланган.
ИВ.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз ва ўзбек тилларидаги диний фразеологик бирликларнинг лингвомаданий аспектда чоғиштирма тадқиқ етишга оид илмий натижалар ва амалий таклифлар асосида:
жамият ва унга хизмат қилувчи илм-фанниннг пайдо бўлиши ва унинг тараққиёти омилларидан бири ҳисобланган дин, диний манбалар ва уларнинг таржималари умумбашарий ҳамда миллий-маданий қадриятларни антропоцентризм тамойиллари асосида ифодаловчи диний фразеологик фонд шаклланишида муҳим ўрин тутганлиги лингвомаданий ёндашувига оид хулосалардан Ўзбекистон Миллий университетида бажарилган ОТ-Ф1-91-рақамли“Марказий Осиёда тарихий маданий вилоятларнинг шаклланиши ва етник географияси муаммолари” мавзусидаги фундаментал лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университетининг 2022 йил 6 октабрдаги 04/11-6078-сон маълумотномаси). Натижада диний фразеологик бирликларнинг келиб чиқиши ва уларнинг турли тил ва динга мансуб халқларнинг лингвомаданиятида тутган ўрнига оид илмий-назарий хулосалар ушбу дастур учун муҳим манба бўлиб хизмат қилган;
турли тизимга хос бўлган инглиз ва ўзбек тилларидаги диний фразеологик бирликларнинг чоғиштирма аспектда маъновий, тузилмавий ташкилланиши, миқдор ва қўлланилиш частотаси, ҳамда улардаги дунёвий тушунчаларнинг ўрни ва бўёқдорлик даражасини аниқлаш орқали ҳар икки тилда мазмун ва услуб жиҳатидан умумийлик, мажозийлик жиҳатидан еса хусусийлик намоён бўлиши статистик маълумотларга оид таҳлилларидан Ерасмус+ дастурининг ИCМ, КA-107 - Интернатионал Cредит Мобилитй бетwеен Еуропеан Унион анд Узбекистан ҲЕИс, тҳроугҳ стафф анд студент мобилитй ехчанге прожеcц бетwеен Узбекистан Стате Университй оф Wорлд Лангуагес анд Руҳр Университй Бочум (Германй) - 2020-1-ДЕ01-КA107-005433- (Йевропа Иттифоқи ҳамда Ўзбекистон Олий Таълим муассасалари ўртасида халқаро тажриба алмашинуви доирасида Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети ҳамда Бохумдаги Рур университети (Германия) ўртасидаги кредит сафарбарлиги) халқаро лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университетининг 2022 йил 6 октабрдаги 02/622-сон маълумотномаси). Натижада диний ёки бадиий матн таржимасида таржимоннинг диний фразеологик бирликларни аслиятга монанд равишда йетказиши икки турли маданиятларнинг толерант ва барқарор мулоқотига сабаб бўлишига оид материаллар мазкур дастур мазмунини бойитишга хизмат қилган;
инглиз ва ўзбек тилларидаги диний фразеологик бирликларни лисоний олам манзараси елементи сифатида тадқиқ қилишда уларнинг таржимасидаги аналогия ва еквивалентлик ҳодисалари, шунингдек, еквиваленциз (лакунар) бирликларни ёритиш орқали диний фразеологик бирликларни аслиятга монанд равишда йетказиш лингвомаданий имконият билан боғлиқ еканлиги ҳамда оптимал таржима икки турли маданиятнинг барқарор толерант мулоқотига сабаб бўлувчи омилларга оид хулосалардан 2020-2021-йилларга мўлжалланган И-ОТ-2019-42 рақамли “Ўзбек ва инглиз тилларининг електрон (Инсон қиёфаси, феъл-атвори, табиат ва миллий тимсоллар тасвири) поетик луғатини яратиш” номли амалий грант лойиҳасида фойдаланилган (Aлишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2022 йил 18 октабрдаги 01/4-2852-сон маълумотномаси). Натижада ўзбек адабиётининг кўп тилли електрон платформасига оид материаллар мазмунан бойитилган ҳамда илмийлик даражаси оширилган;
инглиз ва ўзбек тилларига хос лингвомаданиятларнинг доминант лисоний бирлиги ҳисобланган лингвокулътуремалар сифатида диний фразеологик бирликларни кросс-маданий таҳлил қилиш миллий характер ва маданий кодларни иккиламчи интерпретация тамойилида қайта яратиш ҳамда замонавий контекстда актуаллаштириш жараёнларига асос бўлишига оид таҳлилий фикрлар ва назарий хулосалардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг «Ўзбекистон» телерадиоканали ДУК «Маданий-маърифий ва бадиий ешиттиришлар» муҳарририяти томонидан «Таълим ва тараққиёт», «Ҳидоят сари» радио дастурларнинг 2022 йил 19 август, 11 сентабр ойидаги сонларининг ешиттиришлар ссенарийсида фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси, «Ўзбекистон телерадиоканали» давлат унитар корхонасининг 2022 йил 20 сентабрдаги 04-36-1543-сон маълумотномаси). Натижада диний фразеологик бирликларга оид таҳлилий фикрлар ва назарий хулосалар дастурни мазмунан бойитишга ҳисса қўшган.