Sayt test rejimida ishlamoqda

Хуррамов Улуғбек Холмаматовичнинг
диссертация ҳимоясисиз селексия ютуғи (ихтиро патенти) асосида фан 
доктори (DSc) илмий даражасини бериш бўйича эълон матни

И. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Сабзавот екинларининг истиқболли (Брассиcа рара субсп. пекиненсис. Лизг, Брассиcа рапа вар. чиненсис. Лизг, Aллиум cепа Л) ертапишар, ҳосилдор навларини яратиш”, 06.01.05–Селексия ва уруғчилик (қишлоқ хўжалиги фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2022.3.ДСc/Қх223..
Илмий маслаҳатчи: Aсатов Шухрат Исматович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор.
Илмий-тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент Давлат аграр университети, ДСc.05/04.03.2022.Қх.13.01.
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг ихтирога патенти: пекин карамининг “Зангори” нави (НAП 00394), хитой баргли карамнинг “Малҳам” нави (НAП 00396) ва бош пиёзнинг “Гулхан” нави (НAП 00409). Ўзбекистон Республикаси Интелектуал мулк агентлигининг 2022 йил 28 июндаги 20200063-сон, 20200065-сон ва 2022 йил 31 августдаги 20210008-сон хулосалари.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади: Сабзавот екинлар жаҳон коллексиясидан самарали фойдаланган ҳолда республикамиз тупроқ-иқлим шароитига мос, морфобиологик ва қимматли хўжалик белги ва хусусиятларига ега, серҳосил, ертапишар пекин ва хитой баргли карами ҳамда бош пиёзнинг янги навларини яратиш ҳамда ишлаб чиқаришга жорий етишдан иборат. 
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
илк бор пекин карамининг 37 та, хитой баргли карамнинг 30 та ва бош пиёзнинг 21 та, жами 88 та намуналарнинг морфо-биологик ва қимматли хўжалик белгилар мажмуи бўйича ўрганилган ва олинган натижалар таҳлил етилиб, маълумотлар асосида ахборот базаси яратилган;
географик келиб чиқиши турлича бўлган сабзавот екинларидан пекин карами, хитой баргли карам ва бош пиёз намуналарининг ертапишарлиги, ҳосилдорлиги, айрим ташқи муҳит омилларига бардошлилиги бўйича бошланғич манбалар ажратиб олинган; 
пекин карамининг ҳосилдорлиги юқори ва експортбоп янги “Зангори” (НAП 00394), хитой баргли карамнинг ертапишар, серҳосил, шифобахш, турли муддатларда очиқ ва ҳимояланган йерларда етиштиришга мос “Малҳам” (НAП 00396), бош пиёзнинг серҳосил, ертапишар, аччиқлиги кам “Гулхан” (НAП 00409) навлари яратилиб, Ўзбекистон Республикаси Интелектуал Мулк агентлиги томонидан селексия ютуқларига патентлар олинган;
янги яратилган пекин карамининг “Зангори” нави назорат навига нисбатан умумий ҳосилдорлик кўрсаткичлари 17,9 т/га ва товарбоп ҳосил миқдори 7,8 % га, хитой баргли карамининг “Малҳам” нави назорат навига нисбатан умумий ҳосилдорлик кўрсаткичлари 4,3 т/га, бош пиёзнинг “Гулхан” нави назорат “Зафар” навига нисбатан умумий ҳосилдорлик кўрсаткичлари бўйича 9,1 т/га ва товарбоп ҳосил миқдори 3,8% га юқори еканлиги аниқланган;
янги яратилган маҳаллий сабзавот екинлари навларининг ўсиши, ривожланиши ҳамда асосий қимматли-хўжалик белгилари таҳлил қилинган ва пекин карамининг “Зангори”, хитой баргли карамининг “Малҳам” ҳамда бош пиёзнинг “Гулхан” навларининг навдорлиги юқори оригинал уруғлари кўпайтирилган. 
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Пекин, хитой баргли карам турлари ва бош пиёзининг жаҳон генофондини комплекс ўрганиш асосида морфобиологик ва қимматли хўжалик белги ва хусусиятларига ега навларни яратиш бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
пекин карамининг ҳосилдорлиги юқори ва експортбоп янги “Зангори” нави яратилган ва Ўзбекистон Республикаси Интелектуал Мулк агентлиги томонидан селексия ютуғи сифатида патент (НAП 00394) берилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2022-йил 13-декабрдаги № 07/23-9332-сон маълумотномаси). Натижада, пекин карамининг “Зангори” нави Тошкент вилоятининг Қибрай туманида 0,62 гектар, Самарқанд вилоятининг Ургут туманида 0,48 гектар ҳамда Aндижон вилоятининг Aсака ва Олтинкўл туманларида 0,16 гектар, жами 1,26 гектар майдонларга ертаки ва такрорий муддатларда жорий етилган ва гектаридан ўртача 32,4 тонна ҳосил олиниб, 32,4 млн сўм соф даромад олишга еришилган;
хитой баргли карамнинг ертапишар, серҳосил, шифобахш, турли муддатларда очиқ ва ҳимояланган йерларда етиштиришга мос янги “Малҳам” нави яратилган ва Ўзбекистон Республикаси Интелектуал Мулк агентлиги томонидан селексия ютуғи сифатида патент (НAП 00396) берилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2022-йил 13-декабрдаги № 07/23-9332-сон маълумотномаси). Натижада, хитой баргли карамининг “Малҳам” нави Тошкент вилоятининг Қибрай туманида 1,23 гектар, Самарқанд вилоятининг Ургут туманида 0,21 гектар ва Aндижон вилоятининг Aсака ва Олтинкўл туманларида 0,10 гектар, жами 1,54 гектар майдонларга ертаки ва такрорий муддатларда жорий етилган ва гектаридан ўртача 18,9 тонна ҳосил олиниб, 24,1 млн сўм соф даромад олишга еришилган;
бош пиёзнинг серҳосил, ертапишар, аччиқлиги кам янги “Гулхан” нави яратилган ва Ўзбекистон Республикаси Интелектуал Мулк агентлиги томонидан селексия ютуғи сифатида патент (НAП 00409) берилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2022-йил 13-декабрдаги № 07/23-9332-сон маълумотномаси). Натижада, пиёзнинг “Гулхан” нави Тошкент вилоятининг Қибрай туманида 1,06 гектар, Самарқанд вилоятининг Ургут туманида 0,35 гектар ҳамда Aндижон вилоятининг Aсака ва Олтинкўл туманларида 0,56 гектар, жами 1,97 гектар йер майдонларига ёзги-кузги ва ерта-баҳорги екин сифатида жорий етилган ва гектаридан ўртача 52,5 тонна ҳосил олиниб, 30,6 млн сўм соф даромад олишга еришилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish