Sayt test rejimida ishlamoqda

Бердийева Дилнавоз Тошкан қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар.
Диссертасия мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Спортчиларда жисмоний юклама вақтида гормонал ўзгаришларни баҳолаш ва чидамкорликни аниқлашнинг физиологик - генетик услубларини такомиллаштириш», 03.00.08 – Одам ва ҳайвонлар физиологияси (биология фанлари).
Диссертасия мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2020.2.ПҳД/Б450.
Илмий раҳбар: Aбдуллайева Муборак Махмусовна, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертасия бажарилган муассасалар номи: Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети Биофизика ва биокимё институти, ДСc.03/30.12.2019.Б.01.13.
Расмий оппонентлар: Кучкарова Любов Салижановна, билогия фанлари доктори, профессор; Aбдуллайева Гулбоҳор Толибжоновна, биология фанлари доктори.
Йетакчи ташкилот: Тошкент тиббиёт академияси.
Диссертасия йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади: жисмоний юклама вақтида гормонал ўзгаришларнинг содир бўлиши спортчи машғулотлари самарадорлигига ҳамда муваффаққиятига таъсирини аниқлаш, уларнинг салбий оқибатларини бартараф етиш чора тадбирларини ишлаб чиқиш ва чидамкорликни баҳолашнинг физиологик - генетик услубларини спортга татбиқ қилишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
жисмоний юклама таъсирида турли хил ихтисослашган спортчилар ва спорт билан шуғулланмайдиган шахсларнинг қон зардобида гормонлар консентрациясининг ўзгариши ва фарқлари, хусусан адреналин, норадреналин ва кортизол гормонларининг спортчилар иш қобилиятига, машғулот самарадорлигига таъсири илмий –амалий таҳлил қилинган ҳамда ушбу гормонал ўзгаришларнинг салбий оқибатларини бартараф етиш чора тадбирлари ишлаб чиқилган;
спортчи овқатланиши ва жисмоний юкламалар ҳажмининг организмда тестостерон миқдорининг ўзгаришига олиб келиши ва бу ҳолат спортчи куч кўрсатгичига таъсир қилиши аниқланган;
спортчи чидамкорлигини белгиловчи физиологик омиллар аниқланиб, чидамкорликни оширувчи енг самарали спорт озуқаларидан фойдаланиш учун йўриқнома ишлаб чиқилган; 
ACТН3 генининг чидамкорлик билан боғлиқлиги таҳлил қилинган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Спортчиларда жисмоний юклама вақтида гормонал ўзгаришларни баҳолаш ва чидамкорликни аниқлашнинг физиологик - генетик услубларини такомиллаштириш натижалар асосида:
спортчиларни муваффаққият қозонишида гормон консентрацияси ўзгаришларининг аҳамияти лаборатория шароитида амалий аниқланган, спортчи машғулотлари самарадорлигини оширувчи допинг бўлмаган биологик фаол қўшимчалардан фойдаланиш йўриқномаси ишлаб чиқилган (Ўзбекистон Республикаси спортни ривожлантириш вазирлигининг 2022 йил 6-июлдаги 06-13/3208-сонли маълумотномаси). Натижада, спортчиларни чидамкорлигини ошириш, машғулот самарадорлигини баҳолаш учун гормонал текширув ва спорт кўрсатгичларини яхшилаш учун биологик фаол қўшимчалардан фойдаланилган;
болаларни спорт турига жалб қилишда ёш спортчининг генлар ассоциациясига боғлиқ еканлигини физиологик-генетик услублар орқали аниқлаш ва спортга танлаб олиш амалиётига жорий қилинган (Ўзбекистон Миллий Олимпия қўмитасининг 2022 йил 22-августдаги 11-841-сонли маълумотномаси). Натижада, ёш авлодни спорт турига тўғри йўналтириш ва жисмоний машғулотни тўғри танлаш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish