Mirzaev Olim Erkinovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Shturm-Liuvill va Dirak operatorlari uchun izospektral chegaraviy masalalar”, 01.01.02 – “Differensial tenglamalar va matematik fizika”.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2020.2.PhD/FM510.
Ilmiy rahbar: Xasanov Aknazar Bekdurdiyevich, fizika-matematika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Samarqand davlat universiteti huzuridagi DSc.03/30.12.2019.FM.02.01.
Rasmiy opponentlar: Taxirov Jozil Ostonovich, fizika-matematika fanlari doktori, professor; Babajanov Bazar Atajanovich, fizika-matematika fanlari doktori.
Yetakchi tashkilot: Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU Urganch filiali.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi spektral xarakteristkalar yordamida izospektral Shturm-Liuvill chegaraviy masalalari va izospektral Dirak operatorlari oilasini tiklashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
teskari spektral masala usulidan foydalanib, umumiy chegaraviy shart holidagi izospektral Shturm-Liuvill chegaraviy masalalar oilasi tuzilgan va bu chegaraviy masalalarga bog‘liq holda o‘zgaruvchan koeffisientli giperbolik hamda parabolik tipdagi xususiy hosilali differensial tenglamalarga qo‘yilgan aralash masalalarning echimlari olingan;
teskari spektral masala usulidan foydalanib, xususiy chegaraviy shart holidagi izospektral Shturm-Liuvill chegaraviy masalalar oilasi tuzilgan va bu chegaraviy masalalarga bog‘liq holda o‘zgaruvchan koeffisientli giperbolik hamda parabolik tipdagi xususiy hosilali differensial tenglamalarga qo‘yilgan aralash masalalarning echimlari topilgan;
teskari spektral masala usulidan foydalanib, Dirixle chegaraviy sharti holidagi izospektral Shturm-Liuvill chegaraviy masalalari oilasi tuzilgan va bu chegaraviy masalalarga bog‘liq holda o‘zgaruvchan koeffisientli giperbolik hamda parabolik tipdagi xususiy hosilali differensial tenglamalarga qo‘yilgan aralash masalalarning echimlari olingan;
teskari spektral masala usulidan foydalanib, Dirixle chegaraviy sharti holidagi izospektral Dirak operatorlar oilasi tuzilgan va bu chegaraviy masalalarga bog‘liq holda o‘zgaruvchan koeffisientli giperbolik tipdagi xususiy hosilali differensial tenglamalar sistemasiga qo‘yilgan aralash masalalarning echimlari topilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Shturm-Liuvill va Dirak operatorlari uchun izospektral chegaraviy masalalar bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
Izospektral Shturm-Liuvill chegaraviy masalalar oilasini tiklash algoritmidan OT-F4-64 raqamli (2017–2020 yy.) “Birjinslimas g‘ovak muhitlarda suyuqlik sizishi va moddalar ko‘chishi gidrodinamik modellarini tuzish va sonli tadqiq etish” mavzusidagi fundamental loyihada g‘ovak muhitlarda cho‘kma hosil qilib suspenziyalar sizishining takomillashtirilgan kinetika tenglamalari koeffisientlarini aniqlashning teskari spektral masalalarni yechishda foydalanilgan (Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universitetining 2022-yil 1-noyabrdagi ma’lumotnomasi). Ilmiy natijalarning qo‘llanishi er osti qatlamlarida suspenziyalar sizishi jarayonida cho‘kma hosil bo‘lishining ko‘pbosqichli xodisalarini xarakterlovchi parametrlarning qiymatini teskari masalani yechish orqali aniqlash imkonini bergan;
Spektral berilganlar orqali tiklangan izospektral Dirak operatorlari oilasini tiklash algoritmidan va ularni ayrim o‘zgaruvchan koeffisientli giperbolik tipli tenglamalar sistemasiga qo‘yilgan aralash masalalarning echimini topish jarayoniga qo‘llanilgan usuldan OT-F4-30 raqamli (2017–2020 yy.) “Ikki marta nochiziqli kross sistemaning konvektiv ko‘chish, o‘zgaruvchan zichlik, manba yoki yutish ta’siridagi sifat xossalarini tadqiq qilish” mavzusidagi fundamental loyihada ikki karra nochiziqli parabolik tenglama bilan ifodalanuvchi filtratsiya jarayonlarini sifat xossalarini tadqiq qilishda foydalanilgan (Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universitetining 2022-yil 15-dekabrdagi 04/11-8173-sonli ma’lumotnomasi). Ilmiy natijalarning qo‘llanishi er osti suvlarining harakat tenglamalarini topish va ularning echimlarini tadqiq etish imkonini bergan.