Aлимова Нозима Ражаббойевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
И.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси ихтисослиги шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Нофилологик йўналиш талабаларига инглиз тили фанини ўқитишда таълимни индивидуаллаштириш технологияларини такомиллаштириш”, 13.00.01- Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2020.1.ПҳД/Пед1236.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
Илмий раҳбар: Олимов Ширинбой Шаропович, педагогика фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият ко`рсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети, ПҳД.03/30.01.2020.Пед.02.06.
Расмий оппонентлар: Тайланова Шохида Зайнийевна, педагогика фанлари доктори, доцент; Бегматова Дилноза Мухторовна, педагогика фанлари доктори, доцент.
Йетакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация ё`налиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади нофилологик йўналиш талабаларига инглиз тили фанини ўқитишда таълимни индивидуаллаштиришнинг илмий-назарий жиҳатлари ва замонавий технологияларини аниқлаш юзасидан таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
нофилологик йўналиш талабаларига инглиз тили фанини ўқитишда таълимни индивидуаллаштириш мазмуни ўқитишни ривожлантирувчи креатив қобилият, мустақил ишлаш кўникмаси, амалий фаолият тажрибаси каби омилларни таснифлаш ҳамда таълим методлари ва воситаларини талабаларнинг лингвокогнитив стратегияларига мувофиқлаштириш орқали бойитилган;
нофилологик таълим йўналишида инглиз тилини ўқитишда индивидуал таълимни самарали ташкил етишнинг педагогик шароитлари талабалар билим ва кўникмаларини дифференсиасиялаш орқали шахсга йўналтирилганлик ҳамда фанлараро интеграция тамойилларига устуворлик бериш асосида аниқлаштирилган;
инглиз тили фанини ўқитиш жараёнида индивидуал таълим технологияларини қўллаш имконияти талабаларнинг “интеллектуал қобилият”ига таяниш ва "кучсиз" томонларини ривожлантиришга йўналтирилган коллаборатив ҳаракатларнинг ўзаро мувофиқлигини таъминловчи тамойилларини аниқлаш орқали бойитилган;
нофилологик йўналиш талабаларига инглиз тили фанини ўқитишда индивидуаллаштиришнинг дидактик таъминоти талабаларнинг тил билиш ва ўрганиш кўникмаларини ривожлантиришнинг таксономик босқичларига мувофиқ топшириқларни нейролингвистик модуллаштириш асосида такомиллаштирилган.
Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Олий таълим муассасалари нофилологик йўналиш талабаларига инглиз тили фанини ўқитишда таълимни индивидуаллаштириш технологияларини ривожлантириш бўйича ишлаб чиқилган назарий ва амалий таклифлар асосида:
нофилологик йўналиш талабаларига инглиз тили фанини ўқитишда таълимни индивидуаллаштириш мазмуни ўқитишни ривожлантирувчи креатив қобилият, мустақил ишлаш кўникмаси, амалий фаолият тажрибаси каби омилларни таснифлаш ҳамда таълим методлари ва воситаларини талабаларнинг лингвокогнитив стратегияларига мувофиқлаштиришга оид тавсиялар “Енглиш фор нон-пҳилологиcал спеcиализатионс” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022 йил 9 сентябрдаги 302-сон буйруғига асосан берилган 302-0857 рақамли нашр рухсатномаси). Натижада фалсафий, психологик, илмий-педагогик, сосиологик, услубий адабиётлар таҳлили асосида нофилологик йўналиш талабаларига инглиз тили фанини ўқитишда таълимни индивидуаллаштиришнинг шарт-шароитлари ва амалиётдаги ҳолатини ўрганиш имкони оширилган;
нофилологик таълим йўналишида инглиз тилини ўқитишда индивидуал таълимни самарали ташкил етишнинг педагогик шароитлари талабалар билим ва кўникмаларини дифференсиасиялаш орқали шахсга йўналтирилганлик ҳамда фанлараро интеграция тамойилларига устуворлик бериш асосида аниқлаштиришга оид таклифлар AИФ 2/20- “Шахсга йўналтирилган инновасион технологиялар асосида техник йўналишлар бўйича малакали муҳандислар тайёрлаш ва ўқитувчилар малакасини ошириш” мавзусидаги халқаро лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2022 йил 26 декабрдаги 02-07-4724/04-сон далолатномаси). Натижада инглиз тили фанини ўқитишда таълимни индивидуаллаштириш технологияларининг ривожлантирувчи омиллари ва педагогик хусусиятларини аниқлаштиришга шароит яратилган.
инглиз тили фанини ўқитиш жараёнида индивидуал таълим технологияларини қўллаш имконияти талабаларнинг “интеллектуал қобилият”ига таяниш ва "кучсиз" томонларини ривожлантиришга йўналтирилган коллаборатив ҳаракатларнинг ўзаро мувофиқлигини таъминловчи тамойилларини аниқлаш орқали бойитишга оид тавсиялар “Енглиш фор нон-пҳилологиcал спеcиализатионс” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022 йил 9 сентябрдаги 302-сон буйруғига асосан берилган 302-0857 рақамли нашр рухсатномаси). Натижада олий таълимда инглиз тили фанини ўқитишнинг ўзигна хос хусусиятларини еътиборга олган ҳолда талабаларнинг амалий тажрибасини шакллантириш учун таълимни индивидуаллаштиришнинг тамойилларини ишлаб чиқиш имкони кенгайтирилган.
нофилологик йўналиш талабаларига инглиз тили фанини ўқитишда индивидуаллаштиришнинг дидактик таъминоти талабаларнинг тил билиш ва ўрганиш кўникмаларини ривожлантиришнинг таксономик босқичларига мувофиқ топшириқларни нейролингвистик модуллаштириш асосида такомиллаштиришга оид тавсияларидан AИФ 2/20- “Шахсга йўналтирилган инновасион технологиялар асосида техник йўналишлар бўйича малакали муҳандислар тайёрлаш ва ўқитувчилар малакасини ошириш” мавзусидаги халқаро лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2022 йил 26 декабрдаги 02-07-4724/04-сон далолатномаси). Натижада инглиз тили фанини ўқитишнинг инновасион методларини еътиборга олган ҳолда таълимни индивидуаллаштириш технологияларини амалиётга йўналтиришни такомиллаштиришга имкон яратилган.
