Sayt test rejimida ishlamoqda

Расулова Гулбахор Керимбайевна 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Aйрис Мёрдок асарларининг бадиий хусусиятлари”, 10.00.04 – Йевропа, Aмерика ва Aвстралия халқлари тили ва адабиёти (филология фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2022.3.ПҳД/Фил2743.
Илмий раҳбарнинг фамилияси, исми, шарифи, илмий даражаси ва унвони: Икромхонова Фируза Икромовна, филология фанлари доктори, доцент. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон миллий университети, ДСc.03/30.12.2019.Фил.01.10. 
Расмий оппонентлар: Джумабойева Жамила Шариповна, филология фанлари доктори, профессор; Жўрақулов Узоқ Ҳайдарович, филология фанлари доктори, профессор.
Йетакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика университети. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади: Aйрис Мёрдок ҳаёти ва ижоди такомилининг ўзига хос хусусиятларини “Тузоқда”, “Қўнғироқ” романининг бадиияти мисолида очиб беришдан иборат. 
ИИИ.Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
Aйрис Мёрдок яратган образларнинг ижтимоий ҳаётда ўз ўрнини топишга бўлган интилиши, умуминсоний қадриятларни, хусусан шахс ерки, шахсий ҳаёт даҳлсизлиги, ўз шахсий ҳаётини қуролмаган, турли ғоявий таъсирлар остида яшайдиган образларнинг ботиний оламидаги ўзгаришлар, реал ҳаётни синчковлик билан кузатиши жараёнида характер намоён ета олгани каби ғоялари асосланган;
Aйрис Мёрдокнинг “Қўнғироқ” романида Дора Гринфилд, Кетрин ва уларнинг ўз бахтини топишга бўлган уруниши орқали ХХ наср инглиз ёшларининг жамият ва одам, одам ва олам ўртасидаги ҳаётга бўлган муносабатларида аёл характери, аёлдаги тобелик, қадрият сифатида ўз-қадри ва ғурурини сақлаши лозимлиги орқали тинимсиз изланишда бўлиши уни ривожланишидаги ягона имконият еканлиги далилланган;
Aйрис Мёрдокнинг “Тузоқда”, “Қўнғироқ” романлардаги композиция, сюжет, бадиий нутқ, воқелик тасвири, мифопоетик унсурлар, жой, ҳамда табиат тасвирини руҳият билан боғлиқлиги, уларнинг ўзига хос хусусиятлари ва образлар тизими орқали Жейк, Магдалена, Дора образларида курашчанлик, Ҳюго,Седи, Ноел образларида ҳаёцеварлик, Кетрин,Тоби Геш образи орқали диний бағрикенглик каби умуминсоний ғояларнинг бадиий ифодаси яратилганлиги аниқланган;
“Тузоқда”, “Қўнғироқ” романлари модернизм йетакчилигининг сўнгги даври ва постмодернизм муҳитида яратилган бадиий асардаги Жейк Донакю ва Дора Гринфилд образлар тасвирида иккиланиш, турли имкониятлардан енг мақбулини танлаш каби муаммоларга екзистенсиализм ғоялари орқали йечимлар кўрсатилганлиги асосланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Aйрис Мёрдок асарларининг бадиий хусусиятлари мавзусида олиб борилган илмий тадқиқот натижалари асосида:
Aйрис Мёрдок яратган образларнинг ижтимоий ҳаётда ўз ўрнини топишга бўлган интилиши, умуминсоний қадриятларни, хусусан шахс ерки, шахсий ҳаёт даҳлсизлиги, ўз шахсий ҳаётини қуролмаган, турли ғоявий таъсирлар остида яшайдиган образларнинг ботиний оламидаги ўзгаришлар, реал ҳаётни синчковлик билан кузатиши жараёнида характер намоён ета олгани каби ғоялари ҳамда Aйрис Мёрдокнинг “Қўнғироқ” романида Дора Гринфилд, Кетрин ва уларнинг ўз бахтини топишга бўлган уруниши орқали ХХ наср инглиз ёшларининг жамият ва одам, одам ва олам ўртасидаги ҳаётга бўлган муносабатларида аёл характери, аёлдаги тобелик, қадрият сифатида ўз-қадри ва ғурурини сақлаши лозимлиги орқали тинимсиз изланишда бўлиши уни ривожланишидаги ягона имконият еканлигига оид хулосалардан Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон тарихи” телеканали “Тақдимот” кўрсатувини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси 2022 йил 10 августдаги 06-28-1198-сон маълумотномаси). Натижада ёш ижодкорлар орасида жаҳон адабиётининг йетук вакиллари тажрибасини тарғиб қилиш ҳамда ўтиш даври ўзбек адабиётидаги қатор муаммоларни ўзаро солиштириш учун имконият яратишга еришилган; 
Aйрис Мёрдокнинг “Тузоқда”, “Қўнғироқ” романлардаги композиция, сюжет, бадиий нутқ, воқелик тасвири, мифопоетик унсурлар, жой, ҳамда табиат тасвирини руҳият билан боғлиқлиги, уларнинг ўзига хос хусусиятлари ва образлар тизими орқали Жейк, Магдалена, Дора образларида курашчанлик, Ҳюго,Седи, Ноел образларида ҳаёцеварлик, Кетрин,Тоби Геш образи орқали диний бағрикенглик каби умуминсоний ғояларнинг бадиий ифодаси яратилганлигига оид хулосалардан Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмасининг 2023 йил 13 январдаги 01-03/55-сон маълумотномаси). Натижада воқеликка бадиий-естетик баҳо бериш, ўзбек насри намуналарини инглиз насри билан таққослаш имконияти яратилган;
“Тузоқда”, “Қўнғироқ” романлари модернизм йетакчилигининг сўнгги даври ва постмодернизм муҳитида яратилган бадиий асардаги Жейк Донакю ва Дора Гринфилд образлар тасвирида иккиланиш, турли имкониятлардан енг мақбулини танлаш каби муаммоларга екзистенсиализм ғоялари орқали йечимлар кўрсатилганлигига оид хулосалардан Aлишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида амалга оширилган Ф3-201912258-рақамли “Ўзбек адабиётининг кўп тилли (ўзбек, рус, инглиз тилларида) електрон платформасини яратиш” мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Aлишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2022 йил 1 ноябрдаги 04/1-3031-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳанинг илмий-амалий консепсияси янги фикр-мулоҳазалар билан бойишига еришилган ҳамда лойиҳа доирасида инглиз адиблари бўлимида Aйрис Мёрдок асарлари ҳақидаги илмий-амалий маълумотларга ега бўлиш имконияти яратилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish