Sayt test rejimida ishlamoqda

Зайнутдинова Махлиё Бобомуродовна
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон


И. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Рус тили деривацион тизимида сўз туркумлари морфонологияси”, 10.00.04 – Йевропа, Aмерика ва Aвстралия халқлари тили ва адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2020.4.ПҳД/Фил433.
Илмий раҳбарнинг фамилияси, исми, шарифи, илмий даражаси ва унвони: Шереметйева Aнна Геннадйевна, филология фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон миллий университети, ДСc.03/30.12.2019.Фил.01.10. 
Расмий оппонентлар: Қулмаматов Дусмамат Саттарович, филология фанлари доктори, профессор; Зинин Йевгений Олегович, филология фанлари номзоди, доцент.
Йетакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика университети. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади рус деривацион тизимидаги морфологик ҳодисаларнинг сўз туркумларига оид ўзига хослигини очиб беришдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
рус тилигаги сўз ясалишига хос бўлган мураккаб бирликларнинг иерархик тизими сифатида намоён бўлиши ҳамда бу ҳолат сўз ясовчи жуфтликлар, турлар ва уяларда ифодаланиши далилланган;
рус тилининг флектив табиати билан боғлиқ бўлган мазкур тилда шакл ва сўз ясалишидаги ўхшашликларни кўрсатувчи фонема ва урғунинг алмашиниши, ҳосил қилувчи ўзакларнинг қисқариши ва кенгайиши каби морфонологик ҳодисалар асосланган;
сўз ясалиш уясида содир бўладиган сўз ясалишининг турли босқичларида отли, сифатли, феълли ва равишли сўз туркумларининг морфонологик салоҳиятлари ҳамда ҳар бир сўз туркумига оид сўз ясалишининг турли босқичларидаги сўз ясовчи асосларининг типологияси исботланган;
рус тили деривацион тизимида тегишли сўз туркумларини ясалиш шаклларига боғлиқ ҳолда ҳосила от, сифат, феъл ва равиш сўз туркумларига хос ўзакларнинг морфонологик сўз ясалиши конструксиялари асосланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Рус деривацион тизимининг морфонологиясини ўрганишга бағишланган мазкур илмий тадқиқотнинг назарий хулосалари ва амалий натижалари, тавсия ва ишланмаларидан: 
рус тилигаги сўз ясалишига хос бўлган мураккаб бирликларнинг иерархик тизими сифатида намоён бўлиши ҳамда бу ҳолат сўз ясовчи жуфтликлар, турлар ва уяларда ифодаланишига оид хулосалардан рус тили ва адабиёти ўқитувчиларининг малакасини ошириш доирасида Ўзбекистон рус маданият маркази томонидан фойдаланилган (Ўзбекистон рус маданият марказининг 2021 йил 1 апрелдаги 02-56-сон маълумотномаси). Натижада, бу тингловчиларга рус тилидаги сўз ясалишида турли бирликлар билан ифодаланган тизимли муносабатлар ҳақида тасаввурга ега бўлиш ҳамда тақдим етилган натижалар тилшуносликни сўз ясалиш типи ва сўз ясалиш уяси тушунчалари, рус тилидаги сўз ясалиш уяларининг ҳосил бўлиш ва жойлашиш қонуниятлари ҳақидаги илмий-назарий билимларни егаллаш имконини берган;
рус тилининг флектив табиати билан боғлиқ бўлган мазкур тилда шакл ва сўз ясалишидаги ўхшашликларни кўрсатувчи фонема ва урғунинг алмашиниши, ҳосил қилувчи ўзакларнинг қисқариши ва кенгайиши каби морфонологик ҳодисаларга ҳамда сўз ясалиш уясида содир бўладиган сўз ясалишининг турли босқичларида отли, сифатли, феълли ва равишли сўз туркумларининг морфонологик салоҳиятлари ҳамда ҳар бир сўз туркумига оид сўз ясалишининг турли босқичларидаги сўз ясовчи асосларининг типологиясига оид хулосалардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг “Дунё бўйлаб” телеканалидаги “Янги Ренессанс ёшлари” телекўрсатуви учун материаллар тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2022 йил 16 августдаги 03-14-212-сон маълумотномаси). Натижада тайёрланган материаллар мазмуни замонавий маълумотлар билан бойитилди ва тингловчиларда мавзуни янгича тушунишга ёрдам берди, шунингдек, миллатларо бағрикенглик туйғусини тарбиялашга хизмат қилган; 
рус тили деривацион тизимида тегишли сўз туркумларини ясалиш шаклларига боғлиқ ҳолда ҳосила от, сифат, феъл ва равиш сўз туркумларига хос ўзакларнинг морфонологик сўз ясалиши конструксияларига оид хулосалардан МУ-Ф3-201912073 ““Aл-Жомет ас-саҳиҳ” тўплами ҳадисларининг замонавий талқинини яратиш” мавзусидаги амалий лойиҳа доирасида фойдаланилган (Ўзбекистон халқаро ислом академиясининг 2022 йил 28 декабрдаги 02-2613-сон маълумотномаси). Натижада ушбу лойиҳанинг тилшуносликка оид жиҳатларига боғлиқ муаммоларининг ижобий ҳал қилинишига еришилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish