Джусупова Унгласин Талиббайевна
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Сингармонизм ва сўз урғуси – сўзнинг просодик доминантлари (рус, ўзбек ва қозоқ тиллари мисолида)”, 10.00.06 – Қиёсий адабиёцҳунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.2.ПҳД/Фил179.
Илмий раҳбарнинг фамилияси, исми, шарифи, илмий даражаси ва унвони: Джусупов Маханбет, филология фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон миллий университети, ДСc.03/30.12.2019.Фил.01.10. 
Расмий оппонентлар: Маматов Абди Ешонкулович, филология фанлари доктори, профессор; Майгелдийева Жаннат Мусабековна, филология фанлари номзоди, профессор (Қозоғистон).
Йетакчи ташкилот: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади рус, ўзбек ва қозоқ тилларидаги бир бўғинли сўз просодиясини чоғиштиришни сингармонизм назарияси асосида сифат ва миқдор жиҳатдан амалга оширишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
рус, ўзбек ва қозоқ тилларидаги бир бўғинли сўзлар материалида сўзнинг просодикасининг сингармоник ҳамда турли тизимли тилларда лексеманинг талаффуз хусусиятларининг асоси бўлган орфоепик жиҳатлари исботланган; 
чоғиштирилаётган тиллар тизимидаги фонологик хусусиятлар сўзнинг просодик ўрни - сингармонизм ва сўз урғуси, уларнинг сингармофонемик ва аксентофонемик тилларнинг доминант просодик сўзи, товуш - маъно ажратувчи парадигматик-синтагматик бирикмаси сифатида далилланган; 
сингармофонемик назарияси асосида рус, ўзбек ва қозоқ тилларининг фонема ва сингармофонемалари, уларнинг сингармо-қаттиқ ва сингармо-юмшоқ турлари ҳамда статик ва динамик хусусиятлари исботланган; 
рус, ўзбек ва қозоқ тилларидаги бир бўғинли сўзлардаги сингармонизмнинг сифат ва миқдорий хусусиятларини лингвостатистик жиҳатдан ҳар уч тилда - рус тили (1005-61.2%), ўзбек тили (1070-67.4%), қозоқ тили (1368-95%) моносингармотембрли бир бўғинли сўзлар устунлик қилиши далилланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Сингармонизм ва сўз урғуси – сўзнинг просодик доминантлари (рус, ўзбек ва қозоқ тиллари мисолида) мавзусида олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
рус, ўзбек ва қозоқ тилларидаги бир бўғинли сўзлар материалида сўзнинг просодикасининг сингармоник ҳамда турли тизимли тилларда лексеманинг талаффуз хусусиятларининг асоси бўлган орфоепик жиҳатларига доир хулосалардан Aлишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида бажарилган A-1-61-сонли «Кўришда нуқсони бўлган талабалар учун лингвистик фанлар бўйича аудиокитоблар яратиш» амалий лойиҳасида фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 7 октябрдаги 16-1837-сон маълумотномаси). Натижада, замонавий тилшунослик тараққиётининг устувор тенденциялари, йўналишлари ва тамойилларига мувофиқ аудиокитоблар мазмунини янги маълумотлар билан такомиллаштиришга еришилган;
чоғиштирилаётган тиллар тизимидаги фонологик хусусиятлар сўзнинг просодик ўрни - сингармонизм ва сўз урғуси, уларнинг сингармофонемик ва аксентофонемик тилларнинг доминант просодик сўзи, товуш - маъно ажратувчи парадигматик-синтагматик бирикмаси сифатига хос хулосалардан Самарқанд давлат чет тиллар институтида бажарилган 204-4-5-сонли ««Инглиз тили» йўналиши мутахассислик фанлари бўйича ахборот-коммуникация технологиялари асосида виртуал ресурсларни яратиш ва уларни ўқув жараёнига жорий етиш» инновацион лойиҳасида фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022 йил 17 февралдаги 263/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада, замонавий тилшуносликнинг таҳлил усуллари асосида лойиҳанинг амалий қисмлари такомиллаштирилган ҳамда виртуал манбалар (електрон дарсликлар, ўқув қўлланмалар, маъруза матнлари) мазмуни бойитилган;
сингармофонемик назарияси асосида рус, ўзбек ва қозоқ тилларининг фонема ва сингармофонемалари, уларнинг сингармо-қаттиқ ва сингармо-юмшоқ турлари ҳамда статик ва динамик хусусиятлари исботлашга оид хулосалардан Aлишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида бажарилган ОТ-A1-018-сонли «Ўзбек тилининг електрон ва банк-молия атамаларининг кўп тилли таржима луғатларини яратиш» амалий лойиҳасида фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 12 октябрдаги 01-1858-сон маълумотномаси). Натижада, амалиётга татбиқ етилиши лойиҳа доирасида тузилган кўп тилли луғатлар мазмунини такомиллаштириш ва бойитишга хизмат қилган;
рус, ўзбек ва қозоқ тилларидаги бир бўғинли сўзлардаги сингармонизмнинг сифат ва миқдорий хусусиятларини лингвостатистик жиҳатдан ҳар уч тилда - рус тили (1005-61.2%), ўзбек тили (1070-67.4%), қозоқ тили (1368-95%) моносингармотембрли бир бўғинли сўзлар устунлик қилиши далиллашга оид хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Миллий телерадиокомпаниясининг «Ўзбекистон тарихи» телеканалида «Тақдимот» ва «Мавзу» кўрсатувларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Миллий телерадиокомпанияси «Ўзбекистон телерадиоканали» ДУКнинг 2022 йил 31 январдаги 06-28-199-сон маълумотномаси). Илмий натижаларнинг жорий етилиши телесценарийларнинг умуммилмий ва маданий-маърифий мазмунини мукамаллаштириб, илмий далилларга бой бўлишига еришилган ва кўрсатувнинг илмий-оммабоплиги таъминланган.