Курамбайева Гуландам Каримбайевнанинг 
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И.Умумий маълумотлар
Диссертацияси мавзуси, ихтисослик шифри: “Ўзбек ва қорақалпоқ адабий алоқалари (адабий алоқа, ўзаро таъсир ва бадиий таржима)”, 10.00.06 – Қиёсий адабиёцҳунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик. 
Диссертацияси мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.4.ДСc/Фил489.
Илмий раҳбарининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Aлламбергенов Кенесбай, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Нукус давлат педагогика институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қорақалпоқ давлат университети, ДСc.03/30.04.2021.Фил.20.01.
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Гайлийева Ўгулбай Курбанмурадовна, филология фанлари доктори (ДСc), доцент; Каримов Баҳодир Нурметович, филология фанлари доктори, профессор; Халлийева Гулноз Искандаровна, филология фанлари доктори (ДСc), профессор.
Йетакчи ташкилот номи: Ўз ФA Ўзбек тили, адабиёти ва фолклори институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади адабий алоқа, ўзаро таъсир, қардошлик мавзусида бадиий асар яратиш анъанаси, икки тилда ижод қилиш тажрибаси, бадиий таржима каби адабий алоқа шакллари асосида ўзбек ва қорақалпоқ адабий алоқаларининг икки адабиёт ривожидаги ўрни ва аҳамиятини очиб беришдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:    
бир ҳудудда яшайдиган, тили яқин, маданиятлари муштарак, фолклор ва ёзма адабиётларида умумийликлар, урф-одатларда ўхшашликлар, енг асосийси, тарихий илдизларидаги бирлик адабий алоқалар ривожланишида муҳим восита еканлиги ўзбек адабиётининг қардош адабиётлар, хусусан, қорақалпоқ адабиёти билан алоқалари ва ўзаро ижодий таъсири мисолида очиб берилган;
адабиётлар ўртасидаги ўзаро алоқаларда алоҳида ижодкорларнинг муҳим рол ўйнаши ўзбек ва қорақалпоқ адабий алоқалари ривожига катта ҳисса қўшган олимлар фаолияти мисолида далилланган;
икки тилда ижод қилиш анъанаси шоир-ёзувчиларнинг адабий муҳитдаги имкониятини кенгайтирибгина қолмай, икки адабиёт тараққиётига ҳам ижобий туртки бериши муайян адиблар ижоди мисолида очиб берилган;
Қорақалпоғистонда яшаб, ўзбек тилида асарлар ёзаётган шоир ва ёзувчилар ижодида қорақалпоқ мавзусида асарлар яратиш асосий ўринда туриши, бу асарларда қорақалпоқ миллий колорити бошқа ҳудудлардаги ўзбек ижодкорлари асарларига нисбатан устувор ва табиий акс етган бўлиши, икки тилни пухта билиши улар таржималарининг бадиий жиҳатдан юксаклигини таъминлашга хизмат қилиши исботланган; 
ўзаро бадиий таржималар адабий алоқаларни ривожлантиришнинг даврлар синовидан ўтган самарали шаклларидан бири еканлиги ўзбек-қорақалпоқ адабий алоқалари мисолида далилланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мавзуни ўрганиш бўйича ўзбек-қорақалпоқ адабий алоқаларининг ҳамда қорақалпоқ адабиётининг ўзбек тилига таржима қилиниши ўзига хосликлари борасида олинган илмий натижалар юзасидан:
бир ҳудудда яшайдиган, тили яқин, маданиятлари муштарак, фолклор ва ёзма адабиётларида умумийликлар, урф-одатларда ўхшашликлар, енг асосийси, тарихий илдизларидаги бирлик адабий алоқалар ривожланишида муҳим восита еканлиги ўзбек адабиётининг қардош адабиётлар, хусусан, қорақалпоқ адабиёти билан алоқалари ва ўзаро ижодий таъсири ЎзР ФA Қорақалпоғистон бўлими қорақалпоқ гуманитар фанлар ва илмий тадқиқот институтида бажарилган ФA-Ф-1-005 “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиёцҳунослиги тарихини тадқиқ қилиш” (2017-2020 йй.) фундаментал лойиҳасида фойдаланилган (ЎзР ФA Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий тадқиқот институтининг 2022 йил 25 ноябрдаги 481/1-сон маълумотномаси). Натижада ўзбек-қорақалпоқ адабий алоқалари хусусида янги маълумотларни умумлаштиришга еришилган; 
мустақиллик йилларида ўзбек-қорақалпоқ адабий алоқалари, шоир ва ёзувчиларнинг ҳар икки адабиётдан қилган таржима асарлари бўйича илмий хулосалардан ЎзР ФA Қорақалпоғистон бўлими қорақалпоқ гуманитар фанлар ва илмий тадқиқот институтида бажарилган ФA-Ф1-0-43429 “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиёцҳунослиги тарихини тадқиқ қилиш” (2017-2020 йй.) фундаментал лойиҳасида фойдаланилган (ЎзР ФA Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий тадқиқот институтининг 2022 йил 25 ноябрдаги 482/1-сон маълумотномаси). Натижада ўзбек-қорақалпоқ адабий алоқалари хусусида янги маълумотларни умумлаштиришга еришилган; 
қорақалпоқ ва ўзбек адабиёцҳунослиги фани билан боғлиқ илмий-назарий қарашлар янги маълумотлар билан бойитилган ҳамда ўзбек-қорақалпоқ адабий алоқаларининг ўрганилишида янги йўналишлар ва илмий қарашлар муаллиф томонидан чоп етилган монографияда такомиллаштирилган (“Ўзбек ва қорақалпоқ адабий алоқалари”. Тошкент. “ЕФФЕCТ-Д”, 2022), шунингдек, ушбу монография муаллифлик ҳуқуқи объекти сифатида депонентлаш учун тақдим етилган (ЎзР Aдлия вазирлиги ҳузуридаги “Интеллектуал мулк маркази” давлат муассасасининг 2022 йил 8 сентябрдаги 005053-рақамли гувоҳномаси). Натижада ўзбек-қорақалпоқ адабий алоқаларини ўрганишда янгича йўналишларга еришилган;
бадиий таржима ва таржимон масъулияти, ёзувчи-шоирларнинг ўзбек ва қорақалпоқ тилида ижод қилиш маҳорати билан боғлиқ хулосалардан Қорақалпоғистон Ёзувчилар уюшмасининг ёш ижодкорлар билан ўтказилган давра суҳбатларида, учрашув ва йиғилишларида, қардошлик мавзусига бағишланган семинарларда фойдаланилган (Қорақалпоғистон Ёзувчилар уюшмасининг 2022 йил 28 ноябрдаги 116-сонли маълумотномаси). Натижада таржимашуносликни янгича назарий аспектда тадқиқ қилишга еришилган;
адабий алоқаларда алоҳида ижодкорларнинг воситачилик роли ва аҳамияти, дўстлик ва қардошлик мавзусида қорақалпоқ ва ўзбек адабиётида ёзилган асарларда миллий колорит яратиш маҳорати тадқиқ етилган диссертация натижалари Қорақалпоғистон Республикаси Бердақ миллий музейида ўтказилган Ибройим Юсупов ижодий меросига бағишланган қатор тадбирларда назарий-амалий омил сифатида қайд қилинган (Қорақалпоғистон Республикаси Маданият вазирлигининг 2022 йил 29 ноябрдаги 2-04/1655-сон маълумотномаси). Натижада ўзбек-қорақалпоқ адабий алоқалари тарихида И.Юсупов ижодининг ўрни белгиланган; 
адабий алоқаларнинг ижтимоий-сиёсий, маданий ҳаётдаги, адабий жараёндаги аҳамияти, халқлар ва адабиётларни яқинлаштириш ҳамда дўстлик муносабатларини мустаҳкамлашдаги роли тадқиқ етилган диссертация натижалари Бердақ номидаги қорақалпоқ давлат мусиқали театри фаолиятида амалий аҳамият касб етган (Қорақалпоғистон Республикаси Маданият вазирлигининг 2022 йил 11 ноябрдаги 2-04/1540-сон маълумотномаси). Натижада икки томонлама дўстлик ва адабий алоқаларни янада ривожлантириш имкониятлари кўрсатиб берилган; 
ўзбек ва қорақалпоқ адабий алоқаларининг назарий хулосаларидан Ўзбекистон телевиденийесининг “Ўзбекистон 24” канали орқали ефирга узатилган “Aхборот” информацион дастури, Ўзбекистон радиосининг “Миллат ва маънавият” ешиттириши, Қорақалпоғистон телеканалининг “Aссалаwма алейкум Қарақалпақстан”, “Aдебият ҳам заман” кўрсатувлари, Қорақалпоғистон радиоканалининг “Мийрас”, “Руwхийлиқ бостани” ешиттиришлари ссенарийларини яратишда фойдаланилган (Қорақалпоғистон Телерадиокомпаниясининг 2022 йил 12 августдаги 05-22/496-сон маълумотномаси). Натижада икки томонлама ўзбек-қорақалпоқ ва қорақалпоқ-ўзбек адабий алоқаларини янада юқори поғоналарга кўтариш йўллари белгиланган.