Sayt test rejimida ishlamoqda

Ҳабибуллайев Беҳруз Шербойевичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар.
Диссертасия мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Ўзбекистонда Молуccелла Л. (Ламиаcеае) туркуми камёб турлари популяцияларининг замонавий ҳолати», 03.00.05 – Ботаника (биология фанлари).
Диссертасия мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2022.3.ПҳД/Б438.
Илмий раҳбар: Шомуродов Хабибулло Файзуллойевич, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертасия бажарилган муассасалар номи: Ботаника институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ботаника институти, ДСc.02/30.12.2019.Б.39.01.
Расмий оппонентлар: Хасанов Фурқат Орунбайевич, биология фанлари доктори, профессор; Нигматуллайев Aлимжон Магмурович, биология фанлари номзоди.
Йетакчи ташкилот: Тошкент давлат педагогика университети.
Диссертасия йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистонда тарқалган Молуccелла туркуми турлари популяцияларининг замонавий ҳолатини баҳолаш ҳамда муҳофаза чора-тадбирларини ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор жанубий Ўзбекистоннинг турли фитосенозларида тарқалган Молуccелла Л. туркуми камёб турларининг 12 сенотик популяциялари (М. бучариcа турининг 3, М.федцченкоана турининг 9 сенопопуляциялари) аниқланган;
М.бучариcа турининг Навбулоқ ва М.федцченкоана турининг Лангар популяциялари биринчи марта аниқланган; 
тадқиқот обйектлари сенопопуляцияларининг онтогенетик структуралари ва типлари очиб берилган;
организм ва популяцион белгилари асосида сенопопуляцияларнинг виталитет ҳолати баҳоланган;
турларнинг тарқалиш маълумотлари ва биоиқлим ўзгарувчиларининг ўзаро комбинациялари орқали потенсиал тарқалиш ареаллари турли даврлар кесимида моделлаштирилган;
турлар сенопопуляцияларининг тарқалиши ва иқлим сенарийлари асосида яратилган моделларнинг замонавий хариталари тузилган;
камёб турлар популяцияларини муҳофаза қилиш чора-тадбирлари ишлаб чиқилган; 
тадқиқот обйектлари популяцияларининг замонавий ҳолати Табиатни Муҳофаза Қилиш Халқаро Иттифоқининг (ТМҚХИ) Қизил рўйхати мезонлари асосида баҳоланган. 
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Ўзбекистонда тарқалган Молуccелла Л. туркуми камёб турлари популяцияларининг замонавий ҳолатини баҳолаш бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
Молуccелла туркуми камёб турларига оид 12 та сенопопуляцияларнинг ҳолати ҳақидаги маълумотлар (шу жумладан турларнинг 5 та янги ўсиш ҳудудлари), турлар популяцияларининг виталитет ҳолатлари, турларни ех ситу шароитларида сақлаб қолиш ҳамда муҳофаза қилиш бўйича ишлаб чиқилган амалий тавсиялар Ўзбекистон Республикаси Табиат ресурслари вазирлигининг Сурхондарё ва Қашқадарё вилоятлари бошқармаси амалиётига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Табиат ресурслари вазирлигининг 2023 йил 17 февралдаги 03-02/7-446-сонли маълумотномаси). Натижада хавф ва тахдид остида бўлган сенопопуляцияларнинг жойлашув майдонларини аниқлаш, камёб ва заиф турларни Ўзбекистон Республикасининг Қизил китобига киритиш бўйича тавсиялар ишлаб чиқиш ва уларни муҳофаза қилиш тадбиларини амалга ошириш имконини берган;
Жануби-ғарбий Помир-Олой ендеми Молуccелла бучариcа ИУCН глобал баҳолаш мезонлари асосида баҳоланиб, Табиатни Муҳофаза Қилиш Халқаро Иттифоқининг Қизил рўйхатига бутунлай йўқ бўлиб кетиш арафасидаги (CР) тур мақоми билан расман киритилган (ҳттпс://www.иуcнредлист.орг/спеcиес/198563178/198563231). Натижада Молуccелла бучариcа табиий популяцияларини қайта тиклаш ва сақлаб қолиш чора-тадбирларини ишлаб чиқиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish