Sayt test rejimida ishlamoqda

Матрасулов Ғайрат Жамаладдиновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар.
Диссертасия мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Шимоли-Ғарбий Қизилқумда катта қумсичқони популясиясининг репродуктив жараёнига Орол инқирози таъсирини ўрганиш», 03.00.06 - Зоология (биология фанлари).
Диссертасия мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2022.2.ПҳД/Б735.
Илмий раҳбар: Жуманов Муратбай Aрепбаевич, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертасия бажарилган муассасалар номи: Қорақалпоқ давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қорақалпоқ давлат университети, ПҳД.03/30.12.2019.Б.20.04.
Расмий оппонентлар: Холбоев Фахриддин Рахмонкулович, биология фанлари доктори, профессор; Ганджаева Лола Aтаназаровна, биология фанлари доктори, катта илмий ходим.
Йетакчи ташкилот: Тошкент давлат педагогика университети.
Диссертасия йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади: Шимоли-Ғарбий Қизилқум ўлат ўчоғида доминант тур ҳисобланган катта қумсичқони популясиясининг репродуктив жараёнига Орол екологик инқирози таъсирини баҳолашдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор катта қумсичқоннинг био-екологик хусусиятлари Орол инқирозининг таъсири доирасида аниқланган;
Шимоли-Ғарбий Қизилқум ҳудудида тарқалган катта қумсичқон популясияларининг наслдорлигига ҳозирги Орол инқирози таъсири шароитидаги ҳолати қиёсий таҳлил қилинган;
катта қумсичқоннинг табиий екотизимлардаги аҳамияти, тарқалиши, ембрионал сон кўрсаткичларининг мавсумий динамикаси ҳамда колонияларнинг структураси асослаб берилган;
ўлат ўчоғидаги популясиялар сон ўзгаришида катта қумсичқоннинг етологик хусусиятлари очиб берилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Шимоли-Ғарбий Қизилқумда катта қумсичқоннинг жойлашиш ўзгарувчанлиги, кўпайишидаги фарқлари, кўпайиш жараёнининг биоекологик хусусиятларини ўрганиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Шимоли-Ғарбий Қизилқумда тарқалган катта қумсичқоннинг кўпайиш хусусиятлари ва мазкур ҳудудга ёндош бўлган Aмударё делтасининг муҳофаза етиладиган табиий ҳудудларида ҳам уларнинг тарқалганлиги, кўпаювчанлиги ўрганилиб, Қорақалпоғистон Республикаси Екология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитаси амалиётга жорий етилган (Қорақалпоғистон Республикаси Екология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитасининг 2022 йил 23 ноябрдаги 01/18-3433-сон маълумотномаси). Натижада, Оролбўйи минтақасида катта қумсичқоннинг барқарор ривожланишдаги наслдорлик ўзгаришлари ўрганилиб, екологик вазиятни баҳолаш бўйича мониторинг ишларини кенгайтириш имконини берган;
Шимоли-Ғарбий Қизилқум ҳудудида ва унга ёндош ҳудудларда тарқалган катта қумсичқон кўпайишидаги наслдорлиги ҳозирги Орол инқирози таъсири шароитида 4 та давр (1965-1967; 1989-1991; 2008-2009; 2018-2022)га бўлиб ўрганилиб ва унинг ўлат касаллиги епизоотологиясидаги аҳамияти қиёсий таҳлил қилиниб, Қорақалпоғистон Республикаси Соғлиқни сақлаш Вазирлиги амалиётига жорий етилган (Қорақалпоғистон Республикаси Соғлиқни сақлаш Вазирлигининг 2022 йил 14 ноябрдаги 01/9746-сон маълумотномаси). Натижада, катта қумсичқон популясияси репродуктив жараёнидаги ўзгаришларини Орол инқирози таъсирининг ҳозирги ҳолати асосида мониторинг қилиш ҳамда ушбу турнинг ўлат касаллигини сақлашдаги ва тарқатишдаги аҳамиятини ўрганиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish