Рахманова Хуринисо Эгамовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертасияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар.
Диссертасия мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Махсус қуртхоналарда қурт боқишнинг агротехнологиясини такомиллаштириш асосида пиллаларни маҳсулдорлик ва технологик кўрсаткичларини ошириш”, 06.02.04 – Ипакчилик (Қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертасия мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Qx943
Илмий раҳбар: Беккамов Чоршанби Исмаилович, қишлоқ хўжалиги фанлари номзоди, доцент.
Диссертасия бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат аграр университети, PhD.05/30.12.2019.Qx.13.02.
Расмий оппонентлар: Валийев Сайфиддин Тажиддинович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, катта илмий ходим; Aбдримова Гулбахор Еримматовна, қишлоқ хўжалиги фанлари бўйича фалсафа доктори, доcент.
Йетакчи ташкилот: Чорвачилик ва паррандачилик илмий-тадқиқот институти.
Диссертасия йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади Турли ҳажмдаги махсус комплексли қуртхоналарда тут ипак қурти личинкаларининг ҳаётчанлик, биологик, пиллаларнинг маҳсулдорлик ва технологик кўрсаткичларини яхшилашда озиқланиш майдони, бериладиган озуқанинг миқдори ва озуқани оптимал сақлашнинг мақбул самарали агротехнологияларини такомиллаштиришдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор махсус комплексли қуртхоналар ҳажмига қараб ипак қуртларини оптимал озиқлантириш майдонининг меъёрини белгилаш ва мўтадил муҳит омиллари асосида парваришлашда личинкалар ҳаётчанлигини 4-25% гача ошириш мумкинлиги аниқланган;
махсус қуртхоналарда личинкаларни парваришлашда озиқланиш майдони ва озуқа миқдорини меъёрида бўлмаслиги йетиштириладиган пиллаларнинг ҳосилдорлиги 34-43 кг. га, навли пиллалар миқдори 19-29% гача камайиши аниқланган;
тут ипак қуртларини ёшлари бўйича белгиланган меъёрдан кам ўлчамдаги озиқланиш майдонида парваришланганда бактериал касалликлар кузатилди ва 7та қон- чириш, 2 та ўлат ва 1 та лиққоқ турларининг манбаи аниқланган;
махсус комплексли қуртхоналарда тут баргларининг озуқабоплигини таъминлашда оптимал сақлаш учун озуқани сақлаш қалинлиги кичик ёшларда 10-15 см, катта ёшларида 45-50 см, мўтадил ҳарорат 15-170C ва нисбий намлик 75-80% да бўлишининг илмий асосланган агротехнологияси ишлаб чиқилган;
турли ҳажмдаги махсус қуртхоналарда личинкаларни парваришлашда озиқланиш майдони ва озуқа миқдорини меъёридаги агротехнологиясини қўллаш натижасида йетиштирилган пиллаларнинг ипакчанлиги 3,3-6,4 % га, метрик номери 3046-3190 га ҳамда пиллаларнинг тўхтовсиз йигирилиши узунлиги 614-634 м. гача ошиши илмий жиҳатдан асосланган;
махсус қуртхоналарда парвапишланаётган тут ипак қуртларини касалланишини олдини олишда қўлланиладиган таъсирчан дезинфексиялаш тартиби ишлаб чиқилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Махсус қуртхоналарда қурт боқиш агротехнологиясини такомиллаштириш асосида пиллаларнинг маҳсулдорлик ва технологик кўрсаткичларини ошириш бўйича олиб борилган илмий тадқиқот натижалари асосида: 
“Тут ипак қуртининг озиқланиш майдони ва озуқа миқдорини пилла ҳосилдорлиги, навдорлиги ҳамда технологик хусусиятларига таъсири” номли тавсияномаси асосида “Ўзбекистон 5” ва “Ўзбекистон 6” саноат дурагайларининг 5 қути личинкаларини парваришлаш Пискент тумани “Aгропилла” МЧЖда жорий қилинган. Натижада, 1 қути ипак қуртидан сифатли 65,2 кг. пилла ҳосили олинган ва амалда қўшимча 10,6 кг. пилла ҳосили олишга еришилган. Жами 5 қутилик махсус комплексли қуртхонадан 326 кг. рақобатбардош саноат пилласи олиниб, иқтисодий самарадорлик 351 000 сўмни, соф фойда 66 690 сўмни ташкил етиб, рентабеллик даражаси 25 % га кўтарилган.
Махсус комплексли қуртхонада қурт боқишнинг такомиллаштирилган янги агротехнологиясини тут ипак қуртининг “Ўзбекистон 5” ва “Ўзбекистон 6” дурагайларидан 5 қути ипак қуртларини парваришлаш Бўка тумани “Aгро Пилла” МЧЖда жорий етилган. Натижада, 1 қутидан 64,3 кг. рақобатбардош сифатли пилла ҳосили олиниб, қўшимча 11,9 кг. пилла ҳосили йетиштиришга еришилган. Қуруқ пиллалардан олинган иқтисодий самарадорлик 434 000 сўм, соф фойда 82 460 сўм ва рентабеллик даражаси 25 % ни ташкил етган.
5 қутилик махсус комплексли қуртхоналарда қурт боқишнинг янги агротехникавий талаблари бўйича “Ўзбекистон 5” ва “Ўзбекистон 6” дурагайларини 5 қути ипак қуртларини парваришлаш жараёнида Фарғона тумани “Aгропилла” МЧЖ га қарашли давлат нав синаш участкаси ва фермер хўжаликларида 9,2 кг. сифатли пилла олинган. Иқтисодий самарадорлик 306 000 сўм, соф фойда 63 954 сўм ва рентабеллик даражаси 28 % га кўтарилган.