Инобатов Aброр Бошларовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
И.Умумий маъИумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): "Деҳқон хўжаликларида грек ёнғоғини йетиштирислининг иқтисодий самарадорлигини ошириш йўналишлари”, 08.00.04-Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.1 .PhD/Iqt892 Илмий раҳбарининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Хушматов Норқул Саъдуллайевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университети, DSc.03/30.01.2020.I.10.03.
Расмий оппонентлар: Егамбердийев Фармонқул Турсунқулович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Хакимов Рашид Хамдамович. иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент Йетакчи ташкилот номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети Самарқанд филиали. Диссертация йўналисби: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ.Тадқиқотнинг мақсади деҳқон хўжаликларида грек ёнғоғи йетиштириш иқтисодий самарадорлигини ошириш юзасидан илмий асосланган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ёнғоқ ишлаб чиқарувчи тадбиркорлик субйектлари учун мотивация уйғотувчи ва жаҳон бозорида товарлилик даражасини белгиловчи муҳим иқтисодий ҳусусиятлар ҳамда деҳқон хўжаликлари учун юзага келувчи иқтисодий хатарлар йўналишлари илмий асосланган;
ёнғоқзорларни парваришлаш тадбирларни амалга.оширишда ресурс тежамкорликни баҳолаш юзасидан услубий ёндашувлар ишлаб чиқилган ҳамда тежамкор технологияларни иқтисодий самарадорлик жиҳатидан баҳолаш услуби таклиф етилган;
грек ёнғоғи йетиштирувчи деҳқон хўжаликларини қўллаб-қувватлаш йўналишлари таклиф етилгани ҳолда грек ёнғоғи йетиштирувчи деҳқон хўжаликлари учун ауцорсинг хизматларини кўрсатиш тизими шакллантирилган ва таррноқ учун ауцорсинг таркиби (оуцоурcинг) ишлаб чиқилган;
ички бозорни тўйинтириш ва експортни кенгайтиришга қаратилган деҳқон хўжаликлари фаолияти доирасида 2022-2030-йилларга мўлжалланган грек ёнглоғи йетиштириш прогнозлари ишлаб чиқилган.
ИВ.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Деҳқон хўжаликларида грек ёнғоғини йетиштириш иқтисодий самарадорлигини ошириш юзасидан ишлаб чиқилган тавсиялар асосида:
ёнғоқ йетиштирувчи тадбиркорлик субйектлари учун мотивация уйғотувчи ва жаҳон бозорида товарлилик даражасини белгиловчи муҳим иқтисодий хусусиятлар ҳамда деҳқон хўжаликлари учун ишлаб чиқаришда юзага келувчи иқтисодий хатарлар йўналишлари бўйича таклифлари 0ъзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан амалга оширилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2022-йил 27-июндаги 07/35-04/4246- сонли маълумотномаси). Натижада. ёнғоқ ишлаб чиқарувчи тадбиркорлик субйектлари учун мотивация уйг^отувчи ва юзага келувчи иқтисодий хатарларни олдини олиш имконияти яратилган;
ёнғоқзорларда агротехник тадбирларни амалга оширишда ресурс тежамкорликни баҳолаш юзасидан услубий ёндашувлар ҳамда тежамкор технологияларни иқтисодий самарадорлик жиҳатидан баҳолаш услуби Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан амалиётга жорий етилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2022-йил 27- июндаги 07/35-04/4246-сонли маълумотномаси). Натижада, деҳқон хўжаликларида маҳсулот йетиштириш сарф-харажатларини 15-20 фоизгача тежаш имконияти яратилган;
грек ёнғоғи йетиштирувчи деҳқон хўжаликларини қўллаб-қувватлаш йўналишлари бўйича ҳамда уларга ауцорсинг хизматларини кўрсатиш тизими юзасидан тавсивалари Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан амалиётга жорий етилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2022-йил 27-июндаги 07/35-04/4246- сонли маълумотномаси). Натижада, деҳқон хўжаликларида грек ёнғоғи йетиштириш самарадорлигини сезиларли ошириб, ўртача ҳосилдорликни 20 фоизгача оширишга хизмат қилган;
ички бозорни тўйинтириш ва експортни кенгайтиришга қаратилган деҳқон хўжаликлари фаолияти доирасида 2022-2030-йилларга мўлжалланган грек ёнғоғи йетиштириш прогнозлари Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан амалиётга жорий етилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2022-йил 27-июндаги 07/35-04/4246- сонли маълумотномаси). Натижада, 2030-йилда туман грек ёнғоғи ҳосилдорлиги 2023-йилдаги 110,5 с/га. дан. 2030-йилда 128,7 с/га. га ортиши прогноз қилинган.