Юсупов Ойбек Нематжоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Инглиз тилидан ўзбек тилига бевосита таржима қилинган бадиий матннинг лингвокогнитив хусусиятлари”, 10.00.06 – Қиёсий адабиёцҳунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2021.1.ПҳД/Фил52.    
Илмий раҳбар: Рустамов Дилшодбек Абдувахидович, филология фанлари доктори (ДСc), профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Aндижон давлат чет тиллари институти, ПҳД.03/29.12.2022.Фил.156.01.
Расмий оппонентлар: Раупова Лайло Рахимовна, филология фанлари доктори, профессор; Ергашев Муҳаммаджон Рахмонович, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (ПҳД), доцент.
Йетакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади инглиз тилидан ўзбек тилига бевосита таржима қилинган бадиий матннинг лингвокогнитив хусусиятларини очиб беришдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
таржима матни еквивалентлигининг нисбийлиги, обйективлиги ҳар бир тилнинг маданий ва когнитив ўзига хосликлари билан боғлиқлиги аниқланиб, улар тизимли тиллараро фарқлар, маданий воқеликнинг асимметрияси, стилистик омилларда акс етиши далилланган;
еквивалентлик ва адекватлик таржиманинг муҳим шарти еканлиги далилланиб, еквивалент таржима икки тилли коммуникатив жараённинг умумий натижасининг консептуал нуқтаи назардан баҳоласа, адекват таржима таржима матнини қабул қилиш маданиятида юзага келадиган янги коммуникатив вазиятга мослашиши лозимлиги каби ўзаро фарқли хусусиятлари очиб берилган;
бевосита таржимада концептуал тизим ва тил ўртасидаги сабаб-натижавий муносабат инглиз тилидан ўзбек тилига бевосита таржима амалиётининг тадрижий ривожи еканлиги далилланган;
билвосита таржимада воситачи тилнинг таъсири катта еканлиги, маданиятлараро мулоқотнинг муваффақияти ҳар бир маданият учун хос бўлган, аммо умуминсоний психологик асосга ега бўлган маданий омилга боғлиқ бўлиши далилланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бадиий матн таржимасининг лингвокогнитив ҳамда структур-семантик, функционал жиҳатлари таҳлилидан олинган илмий натижалар ва амалий таклифлар асосида: 
таржима матни еквивалентлигининг нисбийлиги, обйективлиги ҳар бир тилнинг маданий ва когнитив ўзига хосликлари билан боғлиқ бўлиб, улар тизимли тиллараро фарқлар, маданий воқеликнинг асимметрияси, стилистик омилларда акс етишига доир илмий-назарий хулосалардан “Мактабгача таълимда инглиз тили” ҳамда “Тил ўрганаётган мамлакат адабиёти тарихи” номли дарсликларни тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021-йил 19-январдаги 89-03-279-сон маълумотномаси). Натижада дарсликда таржима назарияси ва амалиётига боғлиқ илмий-назарий фикрлар келтирилган, бадиий матнлар когнитив таҳлил қилинган;
еквивалентлик ва адекватлик таржиманинг муҳим шарти еканлиги далилланиб, еквивалент таржима икки тилли коммуникатив жараённинг умумий натижасининг консептуал нуқтаи назардан баҳоласа, адекват таржима таржима матнини қабул қилиш маданиятида юзага келадиган янги коммуникатив вазиятга мослашиши лозимлиги хусусидаги хулосалардан Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетида бажарилган A-1-97 рақамли “Инглиз ва немис тилларини ўрганиш бўйича ўқув-услубий модуллардан фойдаланиш ва уларни такомиллаштиришнинг назарий-амалий асослари” номли амалий лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021-йил 19-январдаги 89-03-279-сон маълумотномаси). Натижада инглиз тилидан ўзбек тилига бевосита таржима қилинган бадиий матнларнинг таржималардаги метод, усул, тамойил, еквивалентлик, адекватлик, концептуал таҳлил, таржиманинг лингвистик модели каби муаммоларнинг илмий-назарий томонларини ёритишда ўзига хос рол ўйнаган.
билвосита таржимада воситачи тилнинг таъсири катта екани, маданиятлараро мулоқотнинг муваффақияти ҳар бир маданият учун хос бўлган, аммо умуминсоний психологик асосга ега бўлган маданий омилга боғлиқ бўлиши хусусидаги хулосалардан Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” ДМ “Маданий-маърифий ва бадиий ешиттиришлар” муҳарририяти томонидан тайёрланган “Таълим ва тараққиёт”, “Aдабий жараён”, “Жаҳон адабиёти” номли ешиттиришларни тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” давлат муассасасининг 2023-йил 13-февралдаги 04-36-229-сон маълумотномаси). Натижада радиоешиттиришлар ссенарийси мазмунан мукаммашган.