Насритдинова Гулчехра Абдурашитовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни жалб етиш механизмларини такомиллаштириш йўллари (Автомобил саноати мисолида)”, 08.00.07 – «Молия, пул муомаласи ва кредит» (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.3.PhD/Iqt755.
Илмий раҳбар: Бекмуродов Адхам Шарипович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/10.12.2019.I.16.01.
Расмий оппонентлар: Aлимарданов Илхом Музрабшохович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Хайдаров Низомиддин Хамройевич, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент.
Йетакчи ташкилот: Тошкент молия институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади автомобил саноати корхоналарига тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни жалб етиш механизмларини такомиллаштириш юзасидан илмий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
автомобил саноатининг инвестицион жозибадорлигини баҳолаш индикаторлари тизими ҳамда унинг мезонлари амалдаги ва потенциал инвесторнинг манфаатларига мос равишда инвестицион жозибадорлик ва риск омилларини белгилаб берувчи, иқтисодий ҳамда молиявий ҳолатини бевосита тавсифловчи кўрсаткичларга кўра такомиллаштирилган;
жаҳон автомобил ишлаб чиқарувчи мамлакатларнинг инвестициялар бозоридаги рақобат позицияларини аниқлашнинг кластер таҳлил (к-меанс cлустеринг) усули хорижий инвесторларни ҳимоя қилиш индекси (Стренгтҳ оф миноритй инвестор протеcтион индех) ва инсон капиталини ривожланиш индикаторларини (Ҳуман Девелопмент Индиcаторс) киритиш асосида такомиллаштирилган;
автомобил саноати тармоқларига тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни жалб етиш самарадорлигини баҳолаш ички капиталлашув, инсон капитали, маҳаллий технологик имкониятлар, локализациялаш даражаси, инновация имкониятларининг ошиши билан боғлиқ модификацияланган мезонлар асосида хорижий инвестицияларнинг яширин таъсир моделига кўра такомиллаштирилган;
автомобил саноатига жалб қилинаётган тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар стратегик лойиҳаларининг анъанавий иш ўринларини яратишга қаратилган тавсифини тармоқдаги инсон капитали, инфратузилма ва илмий тадқиқотларни ривожлантиришга йўналтириш орқали тармоқ рақобатбардошлигини ошириш таклифи асосланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Автомобил саноати корхоналари маркетинг стратегиясининг такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган таклифлар асосида:
автомобил саноатининг инвестицион жозибадорлигини баҳолаш индикаторлари тизими ҳамда унинг мезонлари амалдаги ва потенциал инвесторнинг манфаатларига мос равишда инвестицион жозибадорлик ва риск омилларини белгилаб берувчи, иқтисодий ҳамда молиявий ҳолатини бевосита тавсифловчи кўрсаткичларга кўра такомиллаштириш таклифи «Ўзавтосаноат» АЖ томонидан “Автомобил саноатига тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни жалб етиш чора-тадбирлари дастури”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган («Ўзавтосаноат» АЖнинг 2021 йил 13 декабрдаги 19/04-24-2264-сон маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликнинг амалиётга жорий етилиши натижасида амалдаги ва потенциал инвесторларнинг манфаатларига мос равишда автомобил саноатининг инвестицион жозибадорлигини баҳолаш индикаторлар тизими «Ўзавтосаноат» акциядорлик жамиятида хорижий инвестицион лойиҳаларни баҳолаш ва қарор қабул қилиш жараёни самарадорлигини ошириш имконини яратган;
жаҳон автомобил ишлаб чиқарувчи мамлакатларнинг инвестициялар бозоридаги рақобат позицияларини аниқлашнинг кластер таҳлил (к-меанс cлустеринг) усули хорижий инвесторларни ҳимоя қилиш индекси (Стренгтҳ оф миноритй инвестор протеcтион индех) ва инсон капиталини ривожланиш индикаторларини (Ҳуман Девелопмент Индиcаторс) киритиш асосида такомиллаштириш таклифи «Ўзавтосаноат» АЖ томонидан “Автомобил саноатига тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни жалб етиш чора-тадбирлари дастури”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган («Ўзавтосаноат» АЖнинг 2021 йил 13 декабрдаги 19/04-24-2264-сон маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликнинг амалиётга жорий етилиши натижасида “Ўзавтосаноат” АЖга тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни жалб етиш бўйича енг юқори даражада мақсадга мувофиқ мамлакатлар сифатида Канада, Хитой, Франсия, Буюк Британия еканлигини аниқланган ҳамда «Ўзавтосаноат» АЖ таркибига кирувчи акциядорлик жамияти акцияларини маҳаллий ва халқаро фонд бозорларида бирламчи оммавий жойлаштириш орқали инвесторларни жалб етиш амалиёти киритилган;
автомобил саноати тармоқларига тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни жалб етиш самарадорлигини баҳолаш ички капиталлашув, инсон капитали, маҳаллий технологик имкониятлар, локализациялаш даражаси, инновация имкониятларининг ошиши билан боғлиқ модификацияланган мезонлар асосида хорижий инвестицияларнинг яширин таъсир моделига кўра такомиллаштириш таклифи «Ўзавтосаноат» АЖ томонидан “Автомобил саноатига тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни жалб етиш чора-тадбирлари дастури”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган («Ўзавтосаноат» АЖнинг 2021 йил 13 декабрдаги 19/04-24-2264-сон маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликнинг амалиётга жорий етилиши натижасида 2020 йилда 2019 йилга нисбатан жалб етилган ҳорижий инвестициялар иштирокидаги корхоналарда ишловчилар сонини 1,8 фоизга, локализациялаш даражасини 3,5 фоизга ҳамда инновацион маҳсулотларнинг жами маҳсулотлардаги салмоғини 1,6 фоизга оширишга еришилган;
автомобил саноатига жалб қилинаётган тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар стратегик лойиҳаларининг анъанавий иш ўринларини яратишга қаратилган тавсифини тармоқдаги инсон капитали, инфратузилма ва илмий тадқиқотларни ривожлантиришга йўналтириш орқали тармоқ рақобатбардошлигини ошириш таклифи «Ўзавтосаноат» АЖ томонидан “Автомобил саноатига тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни жалб етиш чора-тадбирлари дастури”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган («Ўзавтосаноат» АЖнинг 2021 йил 13 декабрдаги 19/04-24-2264-сон маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликнинг амалиётга жорий етилиши натижасида автомобил саноатига тўғридан-тўғри ҳорижий инвестицияларнинг жалб қилишнинг тармоқ рақобатбардошлигини оширишга хизмат қилувчи инсон капитали, инфратузилма ва илмий тадқиқотларни ривожланишига қаратилиши стратегик лойиҳалари Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 18 июлдаги ПҚ-4397-сон қарори билан тасдиқланган 2019-2020 йилларда Ўзбекистон Республикаси автомобил саноатини янада ривожлантириш бўйича «йўл харитаси»ни ишлаб чиқишда фойдаланилган.