Sayt test rejimida ishlamoqda

Хакимова Дилдора Икромовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Фразеологик бирликларнинг ҳарбий дискурсда фаоллашувининг прагматик хусусиятлари (инглиз ва ўзбек тиллари мисолида)”, 10.00.06 – “Қиёсий адабиёцҳунослик, чоғиштирма тилшунослик ва адабиёцҳунослик” (филология фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.3.PhD/Fil1000.
Илмий раҳбар: Насруллайева Нафиса Зафаровна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Шароф Рашидов номидаги Самарқанд давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат чет тиллар институти, PhD.03/30.12.2019.Fil/Ped.83.01.
Расмий оппонентлар: Яхшийев Aшур Aбдийевич, филология фанлари доктори, (DSc), профессор; Ражабова Маржона Aхмадовна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Йетакчи ташкилот: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тилларидаги ҳарбий дискурс фразеологик бирликларининг прагматик мазмунини, уларнинг шаклланиши ва қўлланишининг универсал ва ўзига хос хусусиятлари ҳамда қонуниятларини очиб беришдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ҳарбий дискурс фразеологик бирликларининг мураккаб ҳарбий атамалардан фарқловчи семантик-стилистик, прагматик ва лингвомаданий хусусиятлари очиб берилиб, таққосланаётган тилларда ҳарбий дискурс фразеологик бирликларидан муайян коммуникатив актда ҳамда бадиий матнда фойдаланишнинг прагматик функсиялари аниқланган;
инглиз ва ўзбек тилларидаги ҳарбий дискурс фразеологик бирликларининг лексик-семантик ва прагматик мазмунидаги номинатив ва коммуникатив вазифалари бўйича ўхшашликлари ва ҳарбий унвонларни номлашда, атоқли отлардан ва ранг рамзларидан фойдаланиш бойича лингвомаданий ва етимологик фарқлари очиб берилган;
қиёсланаётган тиллардаги мақолларнинг ҳарбий мавзуларга оид ижобий ва салбий баҳолаш, маъқуллаш, таърифлаш, мақташ, рад етиш каби коннотатив хусусиятлари очиб берилган;
инглиз ва ўзбек тилларидаги ҳарбий дискурс фразеологик бирликларининг бадиий адабиёт матнларида қўлланилишининг ҳарбий объектларни тасвирлаш бўйича семантик ва коммуникатив мақсадга оид прагматик хусусиятлари далилланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ҳарбий дискурсга оид фразеологизмларнинг прагматик мазмуни ва структур-семантик хусусиятларининг тадқиқи асосида:
ҳарбий дискурсга оид фразеологизм ва мақолларнинг семантик-стилистик ва прагматик мазмунининг таҳлил хулосалари ФA-Ф1, ГОО2 “Қорақалпоқ фолклори ва адабиёти жанрларнинг назарий масалаларини тадқиқ етиш” фундаментал тадқиқ лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Aкадемияси Қорақалпоқ бўлимининг 2022 йил 20 майдаги 17.01/116 -сон маълумотномаси). Диссертасия материаллари ҳарбий соҳага оид фразеологик бирлик ва мақолларнинг лингвомаданий мазмунини таҳлил методикасини ўрганиш ҳамда уларнинг прагматик мазмунини тадқиқ қилиш учун замин яратган;
инглиз ва ўзбек тилларидаги ҳарбий дискурс фразеологик бирликларининг бадиий адабиёт матнларида қўлланилиш хусусиятлари ФA-Ф1-005 “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиёцҳунослиги тарихини тадқиқ етиш” фундаментал тадқиқ лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Aкадемияси Қорақалпоқ бўлимининг 2022 йил 20 майдаги 17.01/116-сон маълумотномаси). Материал ҳарбий соҳага оид фразеологизм ва мақолларнинг лексик-семантик мазмунини ўрганиш ва ҳарбий мавзу доирасида махсус курсларни ишлаб чиқиш учун хизмат қилган;
инглиз ва ўзбек тилларидаги ҳарбий дискурс фразеологик бирликларининг лексик-семантик ва прагматик мазмунинг таҳлил натижалари Самарқанд давлат чет тиллар инситути Йевропа Иттифоқининг Ерасмус+ дастури 585845-ЕП-1-2017-1-ЕС-ЕППКA2-CБҲЕ-ЖП CЛAСС: “Cомпутатионал Лингуистиcс ат Cентрал Aсиан университиес” грант лойиҳаси доирасида институтнинг ўқув жараёни ва халқаро лойиҳаларни амалга оширишда фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар инситутининг 2022 йил 31 августдаги 2400/30.02.01-сон маълумотномаси). Фойдаланилган материал ҳарбий дискурсдаги фразеологик бирликларнинг семантик маъносини очиб бериш ва прагматик функсияларни аниқлаш имконини берган; 
инглиз ва ўзбек тилларда ҳарбий дискурс фразеологик бирликларидан муайян коммуникатив актда ҳамда бадиий матнда фойдаланишнинг прагматик мазмунини аниқлаш бўйича тавсиялар ҳамда амалий таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Самарқанд вилоятининг “СТР” давлат телеканалининг маданий-маърифий кўрсатувининг “Aссалом, Самарқанд!” мавзусидаги ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Самарқанд вилоят Телерадиокомпаниясининг 2022 йил 25 майдаги 01-11/191-сон маълумотномаси ). Натижада нутқ жараёнида ҳарбий соҳага оид гуруҳ вакиллари томонидан муайян вазиятда, ҳарбий соҳага оид ҳужжатларни расмийлаштиришда ва таржима қилишда, чет ел давлатлари ҳарбий соҳа вакиллари билан мулоқот жараёнида ҳарбий дискурс фразеологик бирликларидан ўринли фойдаланиш, уларнинг муқобил таржималарини танлаш ва самарали қўллаш ҳақида мулоҳазалар юритилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish