Sayt test rejimida ishlamoqda

Ходжаева Нигора Бахромовнанинг 
фан доктори (DSс) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон

I.Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Генетик, патоморфологик ва гормонал параметрларга асосланган холда териниг меланинли дисхромияларини даволашнинг замонавий усуллари», 14.00.11-Дерматология ва венерология (тиббиёт фанлари). 
Дисертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.4 DSc./Tib619.
Илмий маслаҳатчи: Сабиров Улугбек Юсуфханович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент педиатрия тиббиёт институти, DSс.04/30.30.12.2019.Tib.29.01.
Расмий оппонентлар: Ваисов Атхамжон Шавкатович тиббиёт фанлари доктори, профессор; Гилдиева Маргарита Сабировна тиббиёт фанлари доктори, профессор; Нелли Коников тиббиёт фанлари доктори, профессор. 
Етакчи ташкилот: Астана тиббиёт университети. 
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади терининг меланинли дисхромияларини генетик, патоморфологик ва гормонал параметрларга асосланган холда даволашнинг замонавий усулларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
аёлларда мелазмани пигментация интенсивлиги бўйича оғирлик даражаси (енгил, ўрта ва оғир) ва тарқалганлигини визуал баҳолашдаги MASI (Melasma Area and Severity Index) ва MSS (Melasma severity scale) усуллари кўрсаткичларидан инструментал мексаметрия (Multi Skin Test) ва Antera-Led (3D Miravex) ёрдамида аниқланган кўрсаткичлар даражаси ишонарли равишда юқори эканлиги исботланган;
аёлларда мелазманинг морфологик (дермал, эпидермал ва аралаш) турларини Вуд лампаси билан аниқлашнинг референс усул (биопсия)  билан қиёсий таққослаганда, ушбу усулнинг сезгирлиги, ўзига хослиги ва ташхислаш самарадорлиги кўрсаткичлари бўйича ишонарли устунлиги исботланган; 
мелазма билан касалланган ўзбек миллатига мансуб аёлларда эстроген рецепторлари ESR2 генининг мутант SNP rs910792156, rs543025691 ва rs188329310 аллелларини ташувчанлик умумий популяциядан жуда юқори даражада  (2500 марта кўп) учраши исботланган;
ўзбек миллатига мансуб соғлом ва бемор аёлларда эстроген рецепторлари ESR2 генининг SNP rs750091675 (c.541_543delAAT) гомозигота del/del генотипи аниқланмаган бўлсада, гетерозигота ААТ/del генотипи иккала гурухда тенг миқдорда эканлиги исботланган:
ўзбек миллатига мансуб аёлларда дермал ва аралаш турдаги мелазма пайдо бўлишида ESR2 гени SNP полиморфизмининг нохуш del аллели сабаб бўлса, эпидермал турдаги мелазма билан касалланишда SNP полиморфизмининг ижобий  rs750091675, rs910792156, rs543025691, rs 188329310 генотиплари даҳлдорлиги исботланган;
аёлларда эстроген рецептори ESR2 генининг SNP полиморфизмининг ижобий  rs 750091675 генотипи мелазмада ёндош гиперхолестеринемия ва гипергликемия пайдо бўлишида протектив хусусиятга эга эканлиги исботланган;
ўзбек миллатига мансуб аёлларда мелазма касаллигига прогестерон рецепторлари PGR генининг SNPлари гетерозиготали GT генотипли rs 1042838 аллели, мелазма ривожланиш хавфи юқори бўлганда нохуш rs1042838 ва rs2020878 (Т ва G) аллеллари, терининг чуқур зарарланишига қарши ҳимояга ижобий rs75792426 ва rs2020878 аллеллари даҳлдорлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Терининг меланинли дисхромияларини генетик, патоморфологик ва гормонал кўрсаткичларига асосланган ҳолда даволашнинг замонавий усулларини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
аёлларда меланинли дисхромияларини турли усулларда ташхислаш асосида ишлаб чиқилган «Мелазмаларни ташхислашда замонавий ёндашувлар» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 15 декабрдаги 8н-з/683-сон маълумотномаси). Илмий натижаларнинг жорий қилиниши аёлларда замонавий усуллар ёрдамида мелазмаларни ривожланишини эрта ташҳислаш ва олдини олиш  имконини берган;
аёлларда мелазманинг генетик, патоморфологик ва гормонал кўрсаткичлари асосида ишлаб чиқилган «Мелазмада ташхислаш ва даволаш алгоритми» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 15 декабрдаги 8н-з/683-сон маълумотномаси). Илмий натижаларни жорий қилиниши ўзбек миллатига мансуб аёлларда мелазманинг ривожланиши, касалликнинг клиник кечиши ва морфологик хусусиятларини эрта ташхислаш асосида ўз вақтида даволаш тактикаси аниқлаш имконини берган;
терининг меланинли дисхромияларини молекуляр генетик жиҳатлари, патоморфологик ва гормонал кўрсаткичларига асосланган холда даволашнинг замонавий усулларини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Тошкент ва Андижон вилоятлари тери-таносил касалликлари диспансерлари, Самарқанд шаҳар  «Оrio estet medical» МЧЖ ва Тошкент  шаҳар «Dermatolog  Saidqosim  Arifov»  МЧЖ амалиётига жорий этилган (Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт марказининг 2023 йил 27 февралдаги 0409/126-сон маълумотномаси). Илмий натижаларнинг клиник амалиётга жорий этилиши аёлларда мелазмани ривожланиш хавфини иммуногенетик кўрсаткичлар асосида эрта ташҳислаш ва морфологик хусусиятларини аниқлаш, олиб бориш усулини такомиллаштириш, тўғри даволаш тактикасини қўллаш ҳисобига асоратларини камайтириш хамда иқтисодий самарадорликка эришиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish