Рахимов Закир Aзимовичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Одил Ёқубов тарихий романлари поетикаси”, 10.00.02 – Ўзбек адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.4.DSc/Fil252. 
Илмий маслаҳатчи: Сабирдинов Aкбар Ғофурович, филология фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02.
Расмий оппонентлар: Тожибойева Муқаддас Aбдураҳимовна, филология фанлари доктори; Якубов Исламжон Aхмеджанович, филология фанлари доктори, профессор; Насиров Aзимиддин Нормаматович, филология фанлари доктори.
Йетакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади Одил Ёқубов тарихий романлари поетикасининг ўзига хос жиҳатлари ушбу жанр спецификаси, сужет-композицион хусусиятлари, бадиий хронотоп, индивидуал услуб ва бадиият масалаларини очиб беришдан иборатдир. 
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
    тарихий роман генезиси ва тараққиёт босқичлари, концепсияси, семантик структураси ва бадиияти билан боғлиқ поетик жиҳатлар ижтимоий-сиёсий, адабий муҳит билан уйғунликда очиб берилган;     
    Одил Ёқубов тарихий романлари сужет қурилишидаги изчиллик, тарихий қаҳрамон талқинидаги ёзувчи маҳорати, тарихий воқелик фалсафий фикр ифодаси учун хизмат қилиб, бадиий-естетик функция бажариши исботланган;
    давр ва қаҳрамон талқинидаги тарихий ҳақиқат ва бадиий тўқима, ижодкор дунёқараши ва бадиий қаҳрамонлар ўртасидаги тасвир муштараклиги адиб тарихий романлари асосида қиёсий-типологик жиҳатдан исботланган;
    ёзувчининг бадиий қаҳрамон ва ҳарактер яратиш, тарихийлик ва замонавийлик, миллийлик ва умуминсонийликни ифодалаш маҳорати тарихий роман ривожидаги йетакчи тамойил ва тараққиёт босқичлари орқали асосланган;
    адиб тарихий романларининг хронотоп поетикаси тарихий қаҳрамон ва бадиий персонажлар, замон ва макон, ҳарактер ва руҳият муносабати билан боглиқ еканлиги далилланган. 
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Одил Ёқубов тарихий романлари поетикаси тадқиқи бўйича олинган илмий натижалар:
тарихий роман генезиси ва тараққиёт босқичлари, концепсияси, семантик структураси ва бадиияти билан боғлиқ поетик жиҳатлар ижтимоий-сиёсий, адабий муҳит билан уйғунлигига оид тавсия ва хулосалардан Т.Н.Қори-Ниёзий номидаги Ўзбекистон педагогика фанлари илмий-тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалида бажарилган A1-ХТ-0-92997-рақамли “Ёшларни умуминсоний, миллий ва тарихий қадриятлар уйғунлиги асосида маънавий-ахлоқий тарбиялашнинг муаммолари” мавзусидаги амалий лойиҳани амалга ошириш жараёнида фойдаланилган (Ўзбекистон педагогика фанлари илмий-тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг 2022-йил 9-августдаги 191-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳанинг илмий-назарий ва илмий-амалий аҳамияти ортган;
Одил Ёқубов тарихий романлари сужет қурилишидаги изчиллик, тарихий қаҳрамон талқинидаги ёзувчи маҳорати, тарихий воқелик фалсафий фикр ифодаси учун хизмат қилиб, бадиий-естетик функция бажаришига хусусидаги хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтида 2017-2020-йилларда бажарилган ФA-Ф-1-005-рақамли “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиёцҳунослиги тарихини тадқиқ қилиш” мавзусидаги фундаментал лойиҳани амалга ошириш жараёнида фойдаланилган (Ўзбекистон педагогика фанлари илмий-тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг 2022-йил 9-августдаги 191-сон маълумотномаси). Шу асосда адабиёцҳуносликда тарихий роман шаклланиши ва тадрижи, поетикасига оид тегишли илмий-назарий хулосалар чиқарилган;    
давр ва қаҳрамон талқинидаги тарихий ҳақиқат ва бадиий тўқима, ижодкор дунёқараши ва бадиий қаҳрамонлар ўртасидаги тасвир муштараклиги адиб тарихий романлари асосида қиёсий-типологик жиҳатларига оид хулосалардан Ўзбекистон педагогика фанлари илмий-тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалида 2017-2020-йилларда бажарилган Ф3-2016-0908165532 рақамли “Қорақалпоқ тилининг янги алфавит ва имло қоидаларига мувофиқ она тили ва адабиётини ривожлантириш методикаси” мавзусидаги фундаментал лойиҳани амалга ошириш жараёнида фойдаланилган (Ўзбекистон педагогика фанлари илмий-тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг 2022-йил 9-августдаги 192-сон маълумотномаси). Илмий натижалар асосида ўзбек романчилигининг тарихий тараққиёти, бу жараёнда Одил Ёқубов ижоди ва тарихий романлари бадииятида халқ оғзаки ижоди анъаналарининг тасвири муаммолари очиб берилиб, олинган назарий ва амалий натижаларнинг қўлланилиши натижасида роман поетикаси, жанр, композиция, образ хронотопига доир назарий хулосаларга ега бўлинган, натижада лойиҳаларнинг илмий-назарий ва илмий-амалий аҳамияти ортган;
ёзувчининг бадиий қаҳрамон ва ҳарактер яратиш, тарихийлик ва замонавийлик, миллийлик ва умуминсонийликни ифодалаш маҳорати тарихий роман ривожидаги йетакчи тамойил ва тараққиёт босқичлари юзасидан хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017-йил 13-сентабрдаги “Китоб маҳсулотларини нашр етиш ва тарқатиш тизимини ривожлантириш, китоб мутолааси ва китобхонлик маданиятини ошириш ҳамда тарғиб қилиш бўйича комплекс чора-тадбирлар дастури тўғрисида”ги ПҚ-3271 ҳамда 2021-йил 26-мартдаги “Маънавий-маърифий ишлар тизимини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-5040-сонли Қарорларида белгиланган вазифаларнинг бевосита ижросини таъминлаш, аҳоли ўртасида китоб, бадиий адабиёт, хусусан, ўзбек тарихий романлари ва Одил Ёқубов ижоди тарғиботини амалга оширишда фойдаланилган (Республика маънавият ва маърифат Марказининг 2022-йил 14-сентабрдаги 02/02/1299-сонли маълумотномаси). Натижада ўтказилган тадбирлар ва тарғибот-ташвиқот ишлари самарадорлигига еришилган;
адиб тарихий романларининг хронотоп поетикаси тарихий қаҳрамон ва бадиий персонажлар, замон ва макон, ҳарактер ва руҳият муносабати билан боглиқ еканлиги юзасидан хулосалардан Фарғона вилояти телерадиокомпаниясининг 2020-2022-йилларда ефирга узатилган “Маънавият сарчашмаси”, “Aдабий муҳит”, “Қадрият” кўрсатувларида, шунингдек, “Маънавият – қалб кўзгуси” радиоешиттиришлари ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Фарғона вилояти телерадиокомпаниясининг 2022-йил 19-сентабрдаги 01-04-12/110-сонли маълумотномаси). Натижада ушбу телекўрсатув ва радиоешиттиришлар учун тайёрланган материалларнинг мазмуни мукаммаллашди, илмий далиллар билан бойиди, кўрсатувларнинг сифати ошган.