Раупова Меҳринигор Ҳайдаровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
И.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Бўлажак биология ўқитувчисининг квазипрофессионал тайёргарлигини такомиллаштириш методикаси (Биокимё ва молекуляр биология фани мисолида)”, 13.00.02–Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (биология) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Ped3620.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
Илмий раҳбар: Ергашева Гулрухсор Сурхонидиновна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Чирчиқ давлат педагогика университети, DSc.03/30.04.2021.Ped.82.03.
Расмий оппонентлар: Мирхамитова Дилором Худайбердиевна, кимё фанлари доктори, профессор; Карахонова Лобар Мусахоновна, педагогика фанлари доктори (PhD), катта илмий ходим.
Йетакчи ташкилот: Навоий давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади бўлажак биология ўқитувчиларининг квазипрофессионал фаолиятга тайёрлаш методикасини такомиллаштиришга оид методик тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак биология ўқитувчисининг квазипрофессионал тайёргарлигини такомиллаштиришнинг ташкилий-педагогик жиҳатлари инновацион тажриба ва индивидуал шахсий сифат каби касбий ривожланиш компонентларининг қиёсий мотивация детерминантлари ва самарадорлик вектори оптимизациясига нисбатан мувофиқлигини таъминлаш асосида такомиллаштирилган;
талабаларда квазипрофессионал тайёргарликнинг методик модели витагенлаштирилган ахборотли ўқув муҳитини тадрижий ва интенсив яратишнинг диверсификацион иш турларини ўзаро рақобат муҳитига функсионал дидактика қоидаларига кўра имплеминтация қилиш асосида такомиллаштириш;
квазипрофессионал фаолиятни компетенсиявий даражаларда баҳолашнинг еҳтиёжларга йўналтирилган мезонлари ва сифатли (ёки рақамли) таълим парадигмаларига йўналтирилган технологиялари СТЕAМ режалаштиришга хос реаллик, ўлчамлилик, регламентлик тамойилларини рационал дуализация муҳитига репродуктивликда жорий етиш асосида такомиллаштирилган;
квазипрофессионал фаолият муҳитида биология ўқитувчисини ташкилий услубий тайёрлашнинг дидактик таъминоти обектлар трансформациясида қиймат-семантик таҳлил, ўз фаолиятини динамик моделлаштириш ва прогнозлашга ўргатувчи аутоадаптив стартегияларни касбий диагностика босқичларига дифференсиал киритиш асосида такомиллаштирилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак биология ўқитувчиларининг квазипрофессионал тайёргарлигини такомиллашитириш методикаси бўйича олинган илмий натижалар асосида:
бўлажак биология ўқитувчисининг квазипрофессионал тайёргарлигини такомиллаштиришнинг ташкилий-педагогик жиҳатлари инновацион тажриба ва индивидуал шахсий сифат каби касбий ривожланиш компонентларининг қиёсий мотивация детерминантлари ва самарадорлик вектори оптимизациясига нисбатан мувофиқлигини таъминлаш ҳамда талабаларда квазипрофессионал тайёргарликни такомиллаштиришнинг методик модели витагенлаштирилган ахборотли ўқув муҳитини тадрижий ва интенсив яратишнинг диверсификацион иш турларини ўзаро таҳлилий рақобат муҳитига функсионал дидактика қоидалари кўра имплеминтация қилишга оид тавсиялар И-ОТ-2019-8-"Умумий ўрта таълим мактабларининг табиий (физика ва биология) фанлари учун янги авлод електрон ўқув-методик қўлланмаларини яратиш ва ўқув жараёнига жорий етиш" (2019-2021-йй) мавзусидаги инновацион лойиҳани амалга оширишда фойдаланилган (Т.Н.Қори Ниёзий номидаги Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институтининг 91/15-09/49-сон маълумотномаси). Натижада, бўлажак биология ўқитувчиларнинг квазипрофеессионал тайёргарлигини такомиллаштириш имкониятлари ортган ҳамда касбий педагогик фаолият самарадорлигини таъминлашга хизмат қилган;
квазипрофессионал фаолиятни компетенсиявий даражаларда баҳолашнинг еҳтиёжларга йўналтирилган мезонлари ва сифатли (ёки рақамли) таълим парадигмаларига йўналтирилган технологиялари СТЕAМ режалаштиришга хос реаллик, ўлчамлилик, регламентлик тамойилларини рационал дуализация муҳитига репродуктивликда жорий етишга доир таклифларидан “Биохимия” ўқув қўлланмаси тайёрланган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022-йил 19-июлдаги “233”-сонли буйруғига асосан олинган 233-0153 рақамли ўқув адабиёти нашр рухсатномаси). Натижада, бўлажак биология ўқитувчисининг квазипрофессионал фаолиятга тайёрлашнинг таркибий тузилиши такомиллаштирилган;
квазипрофессионал фаолият муҳитида биология ўқитувчисини ташкилий услубий тайёрлашнинг дидактик таъминоти обектлар трансформациясида қиймат-семантик таҳлил, ўз фаолиятини динамик моделлаштириш ва прогнозлашга ўргатувчи аутоадаптив стартегияларни касбий диагностика босқичларига дифференсиал киритишга доир таклиф ва тавсияларидан Бухоро муҳандислик-технология институтида бажарилган AИФ-2/20 рақамли “Шахсга йўналтирилган инновацион технологиялар асосида техник йўналишлар бўйича малакали муҳандис кадрлар тайёрлаш ва ўқитувчилар малака ошириш сифатини яхшилаш” номли халқаро лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Бухоро муҳандислик-технология институтининг 2022 йил 02/01-89-2155-сон маълумотномаси). Натижада, талабаларнинг касбий фаолиятга тайёргарлигини диагностикалаш ва квазипрофессионал тайёргарлигини ривожланганлик даражасининг баҳолаш усуллари такомиллаштирилган.
