Мақсудова Нодира Aлижоновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Олий таълим муассасаларида бўлажак педагогларни инклюзив шароитида ишлашга тайёрлаш механизмлари (бошланғич таълим йўналиши талабалари мисолида)”, 13.00.01 – Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи. (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.1.PhD/Ped496.
Илмий раҳбар: Мўминова Лола Рахимовна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Наманган давлат университети, PhD.03/05.06.2020.Ped.76.03.
Расмий оппонентлар: Якубжанова Дилобар Батировна, педагогика фанлари доктори, доцент; Aкрамов Хусниддин Муҳиддинович, педагогика фанлари номзоди, доцент.
Йетакчи ташкилот: Қўқон давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ.Тадқиқотнинг мақсади олий таълим муассасаларида бўлажак педагогларни инклюзив шароитида ишлашга тайёрлаш механизмларини такомиллаштиришдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
олий таълим муассасаларида бўлажак педагогларни инклюзив шароитида ишлашга тайёрлашнинг педагогик механизмлари фаолият жараёнида ижтимоий педагог рефлекцияни вужудга келтириш, ҳар бир босқичда ўз фаолиятининг салбий ва ижобий жиҳатларини аниқлаш ва жамият интеграциясига ёрдам берувчи фаол хаётий позициясини шакллантириш асосида такомиллаштирилган;
олий таълим муассасаларида бўлажак педагогларни инклюзив шароитида ишлашга тайёрлашнинг мазмуни шахс шаклланишига узлуксиз, мақсадга мувофиқ, изчил таъсир етиш орқали мустақил ҳаракатга ва муваффақиятга еришиш мотивациянинг рационал ва мақсадга қаратилган хатти-ҳаракатлар билан характерланадиган амалий педагогик фаолият барқарорлигини таъминлаш асосида аниқлаштирилган;
олий таълим муассасаларида бўлажак педагогларни инклюзив шароитида ишлашга тайёрлашнинг имкониятлари умумий қулайлиги, узлуксизлиги, таълим сифати, ўқувчиларнинг ривожланиш даражаси, психологик хусусиятлари, муҳитга мослашувчанлиги ва вариативлиги таълимий муҳитнинг яхлитлигини таъминлаш орқали такомиллаштирилган;
олий таълим муассасаларида бўлажак педагогларни инклюзив шароитида ишлашга тайёрлашнинг методик таъминоти боланинг ижтимоийлашуви ва тўла қонли ривожланиши учун психологик, педагогик шароитлар яратиб берувчи ижтимоий муносабатлар тизими самарадорлигини таъминлаш асосида такомиллаштирилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Олий таълим муассасаларида бўлажак педагогларни инклюзив шароитида ишлашга тайёрлаш механизмлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
олий таълим муассасаларида бўлажак педагогларни инклюзив шароитида ишлашга тайёрлашнинг педагогик механизмлари фаолият жараёнида ижтимоий педагог рефлекцияни вужудга келтириш, ҳар бир босқичда ўз фаолиятининг салбий ва ижобий жиҳатларини аниқлаш ва жамият интеграциясига ёрдам берувчи фаол хаётий позициясини шакллантириш асосида такомиллаштиришга доир таклифлардан 2018-2020 йилларда бажарилган ПЗ-20170929789 рақамли “Ўзбекистонда олий таълим муассасаларининг ўқув жараёнида илғор педагогик ва замонавий ахборот-коммуникация технологияларидан фойдаланишни такомиллаштириш механизмларини ишлаб чиқиш” мавзусидаги амалий лойиҳа доирасида фойдаланилган (Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий Университетининг 2023 йил 3 мартдаги 04/11-1348 сон маълумотномаси ). Натижада, олий таълим муассасаларида бўлажак педагогларни инклюзив шароитида ишлашга тайёрлашнинг педагогик механизмлари аниқлаштирилган;
олий таълим муассасаларида бўлажак педагогларни инклюзив шароитида ишлашга тайёрлашнинг мазмуни шахс шаклланишига узлуксиз, мақсадга мувофиқ, изчил таъсир етиш орқали мустақил ҳаракатга ва муваффақиятга еришиш мотивациянинг рационал ва мақсадга қаратилган хатти-ҳаракатлар билан характерланадиган амалий педагогик фаолият барқарорлигини таъминлаш асосида аниқлаштирига доир таклифлардан 2018-2020 йилларга мўлжалланган Давлат илмий-техника дастурлари доирасидаги ПЗ-20170930223-рақамли “Демократик ва ҳуқуқий жамиятни ривожлантиришда ёшлар ижтимоий фаоллигини ошириш механизмини такомиллаштириш” мавзусидаги амалий лойиҳа доирасида фойдаланилган (Фарғона давлат униврситетининг 2023 йил 10 мартдаги 01-1010-сон маълумотномаси). Натижада, бўлажак педагогларни инклюзив шароитида ишлашга тайёрлашда боланинг ижтимоийлашувига ёрдам берувчи билимларни йетказиш, ижтимоий коникма ва малакаларни шакллантириш жараёнининг самарадорлигини ошишига хизмат қилган.
олий таълим муассасаларида бўлажак педагогларни инклюзив шароитида ишлашга тайёрлашнинг мазмуни шахс шаклланишига узлуксиз, мақсадга мувофиқ, изчил таъсир етиш орқали мустақил ҳаракатга ва муваффақиятга еришиш мотивациянинг рационал ва мақсадга қаратилган хатти-ҳаракатлар билан характерланадиган амалий педагогик фаолият барқарорлигини таъминлаш асосида аниқлаштиришга ҳамда олий таълим муассасаларида бўлажак педагогларни инклюзив шароитида ишлашга тайёрлашнинг имкониятлари умумий қулайлиги, узлуксизлиги, таълим сифати, ўқувчиларнинг ривожланиш даражаси, психологик хусусиятлари, муҳитга мослашувчанлиги ва вариативлиги таълимий муҳитнинг яхлитлигини таъминлаш орқали такомиллаштиришга доир таклиф ва тавсиялардан 2018-2020 йилларда бажарилган ПЗ-20170929789 рақамли “Ўзбекистонда олий таълим муассасаларининг ўқув жараёнида илғор педагогик ва замонавий ахборот-коммуникация технологияларидан фойдаланишни такомиллаштириш механизмларини ишлаб чиқиш” мавзусидаги амалий лойиҳа доирасида фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий Университетининг 2023 йил 3 мартдаги 04/11-1348-сон маълумотномаси). Натижада, олий таълим муассасаларида бўлажак педагогларни инклюзив таълим жараёнида ишлашга тайёрлашнинг илмий-педагогик жиҳатларини самарадорлигини ошишига хизмат қилган.
