Sayt test rejimida ishlamoqda

Сайфутдинова Мафтуна Aброр қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Инглиз ва ўзбек тиллари иқтисодий дискурсининг лингвопрагматик хусусиятлари”, 10.00.06 – Қиёсий адабиёцҳунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.4.PhD/Fil606.
Илмий раҳбар: Самигова Хушнуда Ботировна, филология фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети, DSc.03/30.12.2019.Fil/Ped.27.01.
Расмий оппонентлар: Хайруллаев Хуршиджон Зайнийевич, филология фанлари доктори, профессор; Курганов Aнвар Мухторович, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Йетакчи ташкилот: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ.Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тилларида иқтисодий дикурснинг лингвопрагматик хусусиятларини чоғиштирма аспектда очиб беришдан иборат. 
ИИИ.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
инглиз ва ўзбек тилларида иқтисод соҳасида қўлланиладиган терминларнинг тарихий-генетик илдизлари (етимологияси), фонди, генафонди ҳамда тарихий тараққиёт босқичидаги такомили доирасида сўзларнинг лингвопрагматик манипулясияга учраши орқали уларнинг семантикасида учрайдиган ўзгариш ва янгиланишлар деривасион механизм орқали далилланган;
 инглиз ва ўзбек тилларидаги иқтисодий терминларнинг ҳозирги босқичдаги ҳолати, соҳа иқтисодий дискурсининг ички ва ташқи омиллар ҳисобига бойиб бориш йўллари, ўзлашма қатламнинг оғзаки ва ёзма нутқда қўлланишига мувофиқ фаоллик даражаси ҳамда миқдорий кўрсаткичлари аниқланган;
инглиз ва ўзбек тиллари иқтисодий дискурси доирасида маъно кўчиш ҳодисасининг лингвопрагматик хусусиятлари чоғиштирилаётган тилларда бир хил мазмунга ега бўлган маълумотнинг бир-биридан фарқ қилувчи нутқ актлари орқали ифодаланиши исботланган;
чоғиштирилаётган тиллардаги иқтисодий соҳага оид матнларнинг адекват таржимасида коннотативлик аспектининг касб етиши кўп тилли ва изоҳли коннотатив електрон луғатларни тузишда лексик-семантик ҳамда функсионал-структуравий тафовутларни бартараф етиши имконини бериши далилланган.
ИВ.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз ва ўзбек тилларида иқтисодий дикурснинг лингвопрагматик хусусиятларини чоғиштирма аспектда очиб беришга қаратилган назарий-методологик натижалар ва амалий тавсиялар асосида:
инглиз ва ўзбек тилларида иқтисод соҳасида қўлланиладиган терминларнинг тарихий-генетик илдизлари (етимологияси), фонди, генафонди ҳамда тарихий тараққиёт босқичидаги такомили доирасида сўзларнинг лингвопрагматик манипулясияга учраши орқали уларнинг семантикасида учрайдиган ўзгариш ва янгиланишлар деривасион таҳлил механизмига оид натижалардан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар маҳкамаси фан ва теҳнологиялар агентлиги томонидан тақдим етилган Ф-1-рақамли 2015–2017 йиллардаги «Ўзбекистоннинг барқарор стратегик тараққиётида фуқаролик жамиятини янада ривожлантириш ва маънавий-ахлоқий хавфсизликни таъминлаш консепсияларининг аҳамияти» мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлигининг 2022 йил 10 августдаги 03-03/1-1550-сон маълумотномаси). Натижада инглиз тили дарсларида матннинг лингвопрагматик таҳлилларига таянган ҳолда талабаларни турли иқтисодий нутқий вазиятларга тайёрлашга хизмат қилувчи самарали усул сифатида хизмат қилган;
инглиз ва ўзбек тилларидаги иқтисодий терминларнинг ҳозирги босқичдаги ҳолати, соҳа иқтисодий дискурсининг ички ва ташқи омиллар ҳисобига бойиб бориш йўллари, ўзлашма қатламнинг оғзаки ва ёзма нутқда қўлланишига мувофиқ фаоллик даражаси ҳамда миқдорий кўрсаткичларига оид хулосалардан Тошкент молия институтининг AМ-П3-2019062030 рақамли «Хўжалик юритувчи субъектларнинг кредитга лаёқатлилигини баҳолашнинг скоринг моделини яратиш» мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Тошкент молия институтининг 2022 йил 16 апрелдаги 3/902-сон маълумотномаси). Натижада инглиз ва ўзбек тиллари иқтисодий дискурсининг лингвопрагматик хусусиятларини ўрганишга хизмат қилган;
инглиз ва ўзбек тиллари иқтисодий дискурси доирасида маъно кўчиш ҳодисасининг лингвопрагматик хусусиятлари чоғиштирилаётган тилларда бир хил мазмунга ега бўлган маълумотнинг бир-биридан фарқ қилувчи нутқ актларига оид хулосалардан Тошкент молия институтининг ФЗ-2020041539 рақамли «Ўзбекистонда суғурта фаолиятини рақамлаштириш ва инновацион суғурта маҳсулотларини жорий қилиш» мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Тошкент молия институтининг 2022 йил 16 апрелдаги 3/902-сон маълумотномаси). Натижада халқаро маълумот алмашинуви тизими самарадорлигини оширишга доир илмий-назарий қарашлар лойиҳа мазмун-моҳиятини бойитган; 
чоғиштирилаётган тиллардаги иқтисодий соҳага оид матнларнинг адекват таржимасида коннотативлик аспектининг касб етиши кўп тилли ва изоҳли коннотатив електрон луғатларни тузишда лексик-семантик ҳамда функсионал-структуравий тафовутларни бартараф етиши имконига оид хулосалардан Португалиядаги Порто университетида амалга оширилган фундаментал лойиҳада фойдаланилган (ФЕУП-Фаcултй оф Енгинееринг, Университй оф Порто, 2020 йил 10 сентябрдаги 4200-465 сон маълумотномаси). Натижада инглиз иқтисодий дискурсининг бойиб боришида араб, форс ва рус тилларининг таъсирини самарали ўрганишга хизмат қилган;
инглиз ва ўзбек тиллари иқтисодий дискурси доирасида нутқ актларининг муҳим аҳамият касб етишига оид хулосалардан Малайзия халқаро Ислом университети доирасида амалга оширилган фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Интернатıонал Исламıc Унıверсıтй, 2020 йил 24 февралдаги 0019-КОЕ-36-сон маълумотномаси). Натижада инглиз иқтисодий дискурсининг ўзига хос хусусиятлари ҳамда айрим терминлар етимологиясини тадқиқ қилишга еришилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish