Sayt test rejimida ishlamoqda

Ҳайдарова Камола Даврановнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбек, рус ва инглиз тилларида мева-сабзавот ҳамда полиз екинлари номларининг лингвокултурологик хусусиятлари”, 10.00.06 – Қиёсий адабиёцҳунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.2.PhD/Fil1240.
Илмий раҳбар: Қулмаматов Дўсмамат Саттарович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Термиз давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон миллий университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.01.10. 
Расмий оппонентлар: Саъдуллайева Нилуфар Aзимовна, филология фанлари доктори, доцент; Отажонова Дилдор Бахтияровна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Йетакчи ташкилот: Самарқанд давлат чет тиллар институти
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади ўзбек, рус ва инглиз тилларидаги мева-сабзавот ва полиз екинлари номларининг линговокултурологик хусусиятларини тавсифлаш орқали уларнинг ўхшаш ва фарқли томонларини очиб беришдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
ўзбек, рус ва инглиз тилларидаги мева-сабзавот ҳамда полиз екинлари номларининг лингвокултурологик хусусиятларинининг маъно каби ўхшаш ҳамда шакл, ном каби фарқли жиҳатлари асосланган;
ўзбек, рус ва инглиз тилларидаги сабзавот ҳамда полиз екинлари номларидан мазкур тиллардаги топонимлар (Қизилолма; Яблочный; Биг Aппле) ва антропонимлар (Жийдасой; Абрикосов; Wалнут )нинг ясалишида фойдаланилиши далилланган;
функсионал хусусиятларига кўра, ўзбек тилидаги баъзи бир меваларнинг номлари рус ва инглиз тилларидан фарқли мақтов, ижобий баҳо, гўзал нарсаларни тасвирлаш ёки аёлларга мурожаат қилишда қўлланилиши исботланган;
инглиз тилидаги сабзавот ва полиз екинлар номлари келиб чиқиши нуқтаи назардан юнонча, испанча, франсузча, рус тилидагилари немисча, италянча, форсча, туркийча, ўзбек тилидагилари русча, форсча еканлиги, уларнинг матнда қўлланилиши ва фонетик, семантик, морфологик жиҳатдан мослашиши далилланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбек, рус ва инглиз тилларида мева-сабзавот ва полиз екинлари номларининг лингвокултурологик хусусиятларини аниқлаш жараёнида еришилган илмий натижалар асосида:
ўзбек, рус ва инглиз тилларидаги мева-сабзавот ҳамда полиз екинлари номларининг лингвокултурологик хусусиятларинининг маъно каби ўхшаш ҳамда шакл, ном каби фарқли жиҳалари асослаш асосида олинган натижалардан ҳамда ўзбек, рус ва инглиз тилларидаги сабзавот ҳамда полиз екинлари номларидан мазкур тиллардаги топонимлар ва антропонимларнинг ясалишида фойдаланилиш ҳақидаги хулосалардан Давлат илмий-техник дастурлари доирасидаги Aлишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида бажарилган ПЗ-20170927147 – “Қадимги даврлардан ХИИИ асргача бўлган туркий ёзма манбалар тадқиқи” номли амалий грант лойиҳасида фойдаланилган (Aлишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2022 йил 24 декабрдаги 01/4-3546-сон маълумотномаси). Натижада, мева, сабзавот ва полиз екинлари номларининг ўзбекча, русча ва инглизча маҳаллий номларини аниқлашга еришилган;
функсионал хусусиятларига кўра, ўзбек тилидаги баъзи бир меваларнинг номлари рус ва инглиз тилларидан фарқли ўлароқ мақтов, ижобий баҳо, гўзал нарсаларни тасирлаш ёки аёлларга мурожаат қилишда қўлланилиши ҳамда инглиз тилидаги сабзавот ва полиз екинлар номлари келиб чиқиши нуқтаи назардан юнонча, испанча, франсузча, рус тилидагилари немисча, италянча, форсча, туркийча, ўзбек тилидагилари русча, форсча еканлиги, уларнинг матнда қўлланилиши ва фонетик, семантик, морфологик жиҳатдан мослашишини акс еттирувчи натижаларидан Термиз давлат университети билан ҳамкорликда Ерасмус + 574099-ЕПП-1-2016-1-ИТ-ЕППКA2-CБҲЕ-СП гранти доирасидаги “ПAWЕР – Ҳудудлараро мобилликни йўлга қўйиш ва бу борада долзарблик, сифат ҳамда тенгликни таъминлаш” мавзусидаги лойиҳасида фойдаланилган (Термиз давлат университетининг 2022 йил 29 сентябрдаги 04/12-4607-сон маълумотномаси). Натижада, қиёсланган ва чоғиштирилган тиллардаги мева, сабзавот ва полиз екинларига оид лексемаларнинг фонетик, семантик, морфологик таҳлили уларнинг матнларда мослашуви жиҳатларини аниқлаштириш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish