Махмудова Муаттар Махсатиллоевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Садриддин Салим Бухорийнинг аслиятдан таржималарида адекватлик ва ижодийлик», 10.00.06 – Қиёсий адабиёцҳунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.4.PhD/Fil956.
Илмий раҳбар: Ўрайева Дармон Саидахмедовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, DSc.03/04.06.2021.Fil.72.03.
Расмий оппонентлар: Каршибаева Улжан Давировна, филология фанлари доктори, доцент; Байманов Хабибулло Aбдуллаевич, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Йетакчи ташкилот: Урганч давлат университети.    
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади ХХ аср охири ва ХХИ аср бошлари Бухоро адабий муҳитининг йирик вакили таржимон-шоир Садриддин Салим Бухорийнинг немис тилидан ўзбек тилига аслиятдан таржималарида адекватлик ва ижодийлик белгиларини аниқлашдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
Садриддин Салим Бухорийнинг бадиий матн таржимасига ёндашуви, таржимоннинг естетик психологияси, таржимачилик билан боғлиқ ижодий биографияси тизимли таҳлил асосида ўрганилиши орқали ҳозирги адабиёцҳунослик, компаративистика, таржимашунослик ривожининг хусусиятлари, жанрлар такомили, бадиий-естетик тажрибаларнинг янгиланиш еҳтиёжи ва ижтимоий-психологик асослари аниқланган;
Садриддин Салим Бухорийнинг таржима асарларида адекватликка еришиш имкониятларининг кенглиги, аслиятнинг поетик хусусиятларини чуқур идрок етган ҳолда уларни ўз ўрнида сақлаб қолиш имконини бериши муаллиф ва мутаржим овозининг яхлитлиги, умуминсоний жиҳатларнинг устуворлиги каби тамойиллар асосида кечиши далилланган; 
шоирнинг қатор ашъор, достон, сўфиёна шеърлар, татаббу, рубоий, тўртлик, бағишлов, ҳазил-мутойиба, марсия, ҳикмат каби назмий дурдоналарида она юртга бўлган самимий муҳаббати, фахрланиш туйғуси, ватанпарварлик ҳисси бетакрор бадиият устуворлигида намоён бўлиши исботланган;
Садриддин Салим Бухорий шеърий ва насрий бадиий таржималарида аслиятдаги мавзу, мотив, образ, лингвопоетик воситаларнинг миллий руҳияти ва манзарасини ифодалаш маҳорати, ундаги тасаввуф тариқатлари ғояларининг илмий ва бадиий талқинларини чуқур англаган ҳолда таржимада бериш билан боғлиқ ижодкорлиги асосланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Таржимон Садриддин Салим Бухорийнинг немис тилидан ўзбек тилига аслиятдан таржималарида адекватлик ва ижодийлик белгиларини аниқлаш жараёнида еришилган илмий натижалар асосида:
Садриддин Салим Бухорийнинг бадиий матнга мутахассис сифатида ёндашуви, тараққиёт тамойиллари, естетик психологияси, таржима тили бўйича ўзига хос услуби, таржимачилик билан боғлиқ ижодий биографияси тизимли таҳлил асосида ўрганилиб, ижодкорлик маҳоратининг индивидуал қирраларига оид назарий хулосалардан Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий тадқиқот институтида 2017-2020 йилларда бажарилган ФA-Ф-1-005 “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиёцҳунослиги тарихини тадқиқ етиш” мавзусидаги фундаментал илмий лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Фанлар Aкадемияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2022 йил 10 июндаги 17.01/132-сон маълумотномаси). Натижада ушбу диссертацияда ўз асарлари билан поетик анъаналарга садоқати баробарида индивидуал маҳоратини тўла намоён ета олган ижодкорларнинг бадиий-естетик тажрибалари ҳақидаги илмий хулосалар адабиёт ва адабиёцҳунослик тарихини ёритиш тамойилларини белгилашда ўз ўрнига егалигини асослашга хизмат қилган;
Садриддин Салим Бухорийнинг таржима асарларида адекватликка еришиш имкониятларининг кенглиги, аслиятнинг поетик хусусиятларини чуқур идрок етган ҳолда уларни ўз ўрнида сақлаб қолиш имкони ифодаланиши муаллиф ва мутаржим овозининг яхлитлиги, умуминсоний жиҳатларнинг устуворлиги каби тамойиллар асосида кечишига оид назарий ва амалий материаллардан Самарқанд давлат чет тиллар институтида 2016-2018 йилларда амалга оширилган 561624-ЕПП-1-2015-УК-ЕППКA2-CБҲЕ-СП-ЕРAСМУС + CБҲЕ ИМЕП: “Ўзбекистонда олий таълим тизими жараёнларини модернизасиялаш ва халқаролаштириш” инновасион тадқиқот лойиҳасини бажаришда фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2022 йил 13 июндаги 1744/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада мазкур тадқиқот натижаларидан таржимашунослик асосларини, таржима назарияси ва амалиётини модернизасия қилиш, таълим жараёнларини мустаҳкамлаш ва байналмилаллаштиришга қаратилган дарсликларни яратишда янгича ёндашув асоси сифатида фойдаланишга еришилган;
шоирнинг қатор ашъор, достон, сўфиёна шеърлар, татаббу, рубоий, тўртлик, бағишлов, ҳазил-мутойиба, марсия, ҳикмат каби назмий дурдоналарида она юртга бўлган самимий муҳаббати, фахрланиш туйғуси, ватанпарварлик ҳисси бетакрор бадиият устиворлигида намоён бўлиши билан боғлиқ хулоса ва натижалардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси Бухоро вилоят телерадиокомпаниясининг “Aссалом, Бухоро”, “Саккизинчи мўжиза”, “Aдабий муҳит”, “Aсрларнинг асраганлари” телекўрсатувлари, шунингдек, “Мулоқот ва мунозара”, “Қадриятлар қадим бешиги” радиоешиттиришлари ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Бухоро вилояти телерадиокомпаниясининг 2022 йил 7 июндаги 1/132-сон маълумотномаси). Натижада бу кўрсатувларни тайёрлашда бухоролик шоирларнинг асарлари, ижодий мероси, хусусан, турли тизимли тиллардаги асарларни аслиятдан ўгиришда тил билиш маҳорати билан боғлиқ қизиқарли таҳлилий материаллар телетомошабинлар ва радио тингловчилар еътиборига ҳавола қилинган. Бунинг баробарида ушбу телекўрсатувлар учун тайёрланган материалларнинг мазмуни мукамаллаштирилиб, илмий далилларга бой бўлишига, кўрсатувнинг илмий-оммабоплик хусусияти оширилган.