Маммадиев Aбсахат Хасановичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
И. Умумий маълумотлар.
Диссертасия мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Епифит микроорганизмлар асосида ўсимликлар учун биоперепаратлар яратиш ва уларнинг самарадорлигини баҳолаш», 03.00.12 - Биотехнология (биология фанлари).
Диссертасия мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.4.PhD/B416.
Илмий раҳбар: Давранов Кахрамон биология фанлари доктори, профессор.
Диссертасия бажарилган муассасалар номи: Узбекистон миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, PhD.03/30.12.2019.В.72.02.
Расмий оппонентлар: Хўжамшукуров Нортожи Aбдихоликович, биология фанлари доктори, профессор; Ходжаева Насиба Жўракуловна, биология фанлари номзоди, доцент.
Йетакчи ташкилот: Тошкент давлат аграр университети.
Диссертасия йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади: ўсимлик филлосферасидаги фаол микроорганизмларни скрининг қилиш, уларни ўстириш шароитини оптималлаштириш, епифит микроорганизмлар асосида яратилган биопрепаратни ишлаб чиқариш технологик схемасини яратишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
кузги буғдой сиртидан ажратиб олинган фаол штаммларнинг шўрга чидамлиги ва фитопатоген замбуруғларга қарши фаоллиги бўйича скрининг қилинган;
илк бор епифит бактерияларнинг юқори биомасса тўплаши учун лаборатория шароитида арзон озуқа муҳитида ўстириш шароити оптималлаштирилган;
фаол епифит бактериялар асосида қишлоқ хўжалиги екинларининг ўсиш ва ривожланишини жадаллаштирувчи ҳамда ҳосилдорлигини оширувчи шўрга чидамли комплекс таъсир етувчи “Епифит-БС” биопрепарти яратилган;
“Епифит-БС” биопрепарти буғдойнинг қора куя касаллигига ҳамда фитопатоген замбуруғларга қарши юқори антифунгал фаоллиги асосланган;
дала шароитида фермер хўжаликларида “Епифит-БС” биопрепартининг кузги буғдой ва ғўзанинг ўсиши ва ривожланишининг биометрик кўрсаткичларига таъсири исботланган;
илк бор комплекс таъсир етувчи “Епифит-БС” биопрепартини саноат миқёсида ишлаб чиқариш учун технологик схемаси яратилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Епифит микроорганизмлар асосида ўсимликлар учун биопрепаратлар яратиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
“Епифит-БС” биопрепарати Сурхондарё вилояти Шўрчи туманидаги “Aсл диёр даласи”, “Шермуҳаммад бобо”, “Қувончбек Омонов” фермер хўжаликларининг 187,7 гектар шўрланган йерларда ғўзанинг “Бухоро-6” навини ҳосилдорлигини ошириш учун жорий етилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 13 февралдаги 02/025-575-сон маълумотномаси). Натижада, ғўза назоратга нисбатан 1-2 кун олдин униб чиқиши ҳамда илдиз чириш касаллиги ва гаммоз касаллиги 2-3 маротоба камайиши имконини берган;
Епифит-БС” биопрепарати Сурхондарё вилояти Шўрчи туманидаги “Рўзи Мамараимов”, “Нурмат Хўжақулов” фермер хўжаликларининг 38 гектар кузги буғдой майдонларида жорий етилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 13 февралдаги 02/025-575-сон маълумотномаси). Натижада, ҳосилдорликни ошиши, екологик муҳитни яхшилашда ҳамда таннархи арзон бўлган биопрепарат билан аграр соҳани таъминлаш имконини берган.
