Қаюмова Дилсора Нурали қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Инклюзив таълим муҳитида бўлажак тарбиячиларни касбий фаолиятга тайёрлаш”, 13.00.08 – Мактабгача таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B.2023.1.PhD/Ped201.
Илмий раҳбар: Шарипов Шавкат Сафарович, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, DSc.03/30.01.2020.Ped.26.01.
Расмий оппонентлар: Aбдуллайева Нафиса Шавкатовна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент; Мўминова Лола Рахимовна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади инклюзив таълим муҳитида бўлажак тарбиячиларни касбий фаолиятга тайёрлашга оид тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
инклюзив таълим муҳитида бўлажак тарбиячиларни касбий тайёрлаш самарадорлиги таълим жараёнининг ижтимоий ва меъёрий даражаларини аниқлаш, инклюзив таълим талабларига мос касбий тайёрлаш жараёнини фаоллаштириш ҳамда амалга оширишнинг методик мазмунини қадриятли ёндашувлар тузилмаси билан интенсив интеграциялаш асосида такомиллаштирилган;
инклюзив таълим муҳитида бўлажак тарбиячиларни касбий фаолиятга тайёрлаш жараёни машғулотларни лойиҳалаш фаолиятига тайёрлаш моделининг методологик, қадриятли-мақсадли, мазмунли-фаолиятли ва рефлексив-баҳолаш компонентлари тузилмасини аниқлаштириш ҳамда коррексион кўрсаткичлар даражаларини барқарор қўллаш асосида такомиллаштирилган;
инклюзив таълим муҳитида бўлажак тарбиячиларни касбий тайёрлаш модели ижтимоий-педагогик мослашув омилларини қўллаш, қадриятли-инсонпарварлик муносабатлар муҳитини қарор топтириш, инклюзив компетентликни ривожлантириш ҳамда тарбияланувчиларнинг мантиқий ва ижодий фикрлашини фаоллаштириш асосида такомиллаштирилган;
Инклюзив таълим муҳитида бўлажак тарбиячиларни касбий фаолиятга тайёрлаш мезонлари педагогик-психологик, диагностик, ижтимоий-коррексион фаолият йўналишларини ижтимоий мослаштиришнинг индивидуал-методик дастурлари мазмунига киритиш ҳамда рефлексив ва шахсга йўналтирилган таълим технологияларининг ўзаро динамик алоқадорлигини таъминлаш асосида такомиллаштирилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инклюзив таълим шароитида бўлажак тарбиячиларни касбий тайёрлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
инклюзив таълим муҳитида бўлажак тарбиячиларни касбий тайёрлаш самарадорлиги таълим жараёнининг ижтимоий ва меъёрий даражаларини аниқлаш, инклюзив таълим талабларига мос касбий тайёрлаш жараёнини фаоллаштириш ҳамда амалга оширишнинг методик мазмунини қадриятли ёндашувлар тузилмаси билан интенсив интеграциялаш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар Тошкент давлат педагогика университетида бажарилган ПЗ-20170923121 рақамли “Шахс тарбиясида миллий хусусиятларни тадқиқ етишнинг методологик асосларини такомиллаштириш” номли грант доирасида белгиланган вазифаларни амалда бажаришда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 2-мартдаги 02-07-809/04-сон далолатномаси). Натижада бўлажак тарбиячиларнинг инклюзив касбий фаолиятга тайёрлашнинг педагогик имкониятлари орттирилган;
Инклюзив таълим муҳитида бўлажак тарбиячиларни касбий фаолиятга тайёрлаш жараёни машғулотларни лойиҳалаш фаолиятига тайёрлаш моделининг методологик, қадриятли-мақсадли, мазмунли-фаолиятли ва рефлексив-баҳолаш компонентлари тузилмасини аниқлаштириш ҳамда коррексион кўрсаткичлар даражаларини векторли қўллаш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар Маҳалла ва оила” илмий-тадқиқот институтида бажарилган “Ногирон фарзандлар учун тўлақонли ҳаёт тарзини яратиш мақсадида ота-оналар ва маҳалла мутасаддиларнинг билим, кўникма ва малакаларни такомиллаштириш» номли лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 2-мартдаги 02-07-809/04-сон далолатномаси). Натижада бўлажак тарбиячиларнинг инклюзив таълим шаротида касбий-методик фаолиятини самарали лойиҳалаш имкониятлари орттирилган;
инклюзив таълим муҳитида бўлажак тарбиячиларни касбий тайёрлаш модели ижтимоий-педагогик мослашув омилларини қўллаш, қадриятли-инсонпарварлик муносабатлар муҳитини қарор топтириш, инклюзив компетентликни ривожлантириш ҳамда тарбияланувчиларнинг мантиқий ва ижодий фикрлашини фаоллаштириш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар Тошкент давлат педагогика университетида бажарилган ПЗ-20170923121 рақамли “Шахс тарбиясида миллий хусусиятларни тадқиқ етишнинг методологик асосларини такомиллаштириш” номли грант доирасида белгиланган вазифаларни амалда бажаришда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2023- йил 2-мартдаги 02-07-809/04-сон далолатномаси). Натижада, бўлажак тарбиячиларни касбий фаолиятга тайёрлашда фан-таълим ва ишлаб чиқариш интеграциясини таъминлашга еришилган;
Инклюзив таълим муҳитида бўлажак тарбиячиларни касбий фаолиятга тайёрлаш мезонлари педагогик-психологик, диагностик, ижтимоий-коррексион фаолият йўналишларини ижтимоий мослаштиришнинг индивидуал-методик дастурлари мазмунига киритиш ҳамда рефлексив ва шахсга йўналтирилган таълим технологияларининг ўзаро динамик алоқадорлигини таъминлаш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар Маҳалла ва оила” илмий-тадқиқот институтида бажарилган “Ногирон фарзандлар учун тўлақонли ҳаёт тарзини яратиш мақсадида ота-оналар ва маҳалла мутасаддиларнинг билим, кўникма ва малакаларни такомиллаштириш» номли лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 2-мартдаги 02-07-809/04-сон далолатномаси). Натижада бўлажак тарбиячиларни касбий фаолиятга тайёрлаш мезонларини аниқлаш имкони яратилган.
