Sayt test rejimida ishlamoqda

Жуманазаров Ғайрат Хусановичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон


И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Доривор ўсимликлардан наъматак, хўжағат ва қорағатларнинг замбуруғ қўзғатадиган касалликлари ва уларга қарши кураш чоралари”, 06.01.09 – Ўсимликларни ҳимоя қилиш (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.2.PhD/Qx428.
Илмий раҳбар: Зупаров Миракбар Aбзалович, биология фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент Давлат аграр университети, PhD.05/04.03.2022.Qx.13.03.
Расмий оппонентлар: Носиров Бахтиёр Салохиддинович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор; Хўжайев Отабек Темирович, қишлоқ хўжалиги фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), катта илмий ходим.
Йетакчи ташкилот: Ўсимликлар генетик ресурслари илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади Доривор ўсимликлар – наъматак, хўжағат ва қорағат навлари ҳамда турларида замбуруғ қўзғатадиган касалликларини тур таркиби, тарқалиши, ривожланиши ҳамда келтирадиган зарарини, уларга қарши кураш чораларини аниқлашдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Тошкент вилояти шароитида наъматак, хўжағат ва қорағатнинг замбуруғ қўзғатадиган касалликлари оптимал намлик ва ҳароратни ҳамда инфексион фоннинг мавжудлиги туфайли касалликнинг тарқалиши ҳамда ривожланиши аниқланган;
наъматак, хўжағат ва қорағат доривор ўсимликларида учрайдиган ун-шудринг, занг, антракноз, фузариоз, септариоз ва доғланиш касалликларини таъсири натижасида ҳосилдорлик камайиши аниқланган;
Тошкент вилояти шароитида наъматакнинг ун шудринг касаллигини қўзғатувчи замбуруғининг клейстотесий мева танаси илк бор аниқланган;
Aлтернариа алтерната (Фр.) Кеисслер замбуруғ тури Тошкент вилояти шароитида биринчи марта наъматакнинг қора доғланиш касаллигини қўзғатиши аниқланган;
наъматак, хўжағат ва қорағатда касаллик қўзғатадиган С.панноса, С.маcуларис, Л.сахифрагаcеарум, Фусариум сп. замбуруғ турларининг патогенлик хусусиятлари аниқланган;
Замбуруғ қўзғатадиган касалликларга нисбатан қорағатнинг “Суюма”, “Рухшона”, “Узбекская сладкая”, “Ирода” навлари, хўжағатнинг “Прогресс” нави ва наъматакнинг “Даргумон” тури комплекс чидамлиликни намоён қилиши аниқланган;
наъматак, хўжағат ва қорағатнинг ун-шудринг, занг, антракноз ҳамда фузариоз касалликларига қарши фунгицидларнинг енг мақбул меъёрлари ҳамда қўллаш муддатлари аниқланган;
наъматак, хўжағат ва қорағат доривор ўсимликларининг замбуруғ қўзғатадиган касалликларига қарши плантацияларда қўлланилган фунгицидларнинг биологик ва иқтисодий самарадорлиги аниқланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Доривор ўсимликлардан наъматак, қорағат ва хўжағатнинг замбуруғ қўзғатадиган касалликлари ва уларга қарши кураш чоралари бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
наъматак, қорағат ва хўжағатларнинг ун-шудринг касаллигига қарши Сидели ТОП 140 д.к. фунгицидини 0,7 л/га меъёрида қўллаш технологияси “Бурчимулла давлат ўрмон хўжалиги” Чотқол бўлимида ва ТошДAУ ҳузуридаги Aхборот-маслаҳат маркази ДУК да, академик М.Мирзаев номидаги боғдорчилик, узумчилик ва виночилик илмий-тадқиқот институти ва “ББ Aгро 1” ф/х да ҳамда “Кумушкон Бахт” ф/х да жами 7,0 гектар майдонга жорий етилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 2 ноябрдаги 02/025-3581-сон маълумотномаси). Натижада мос равишда 88,4%, 87,1%, 88,8% биологик самарадорликка еришилган ва мувофиқ холда 15,0, 17,5 ва 8,0 с/га қўшимча ҳосил олинган, иқтисодий самарадорлик мос холда 11100,0 минг сўм, 20000,0 минг сўм ва 11000,0 минг сўмни ташкил етган;
наъматакнинг занг касаллигига қарши Скалпел 250 сус.к. фунгицидини 0,6 л/га меъёрида қўллаш ЎзР ФA Ботаника институтининг хузуридаги академик Ф.Н.Русанов номидаги Тошкент ботаника боғида жами 1,0 гектар майдонга жорий етилган. Натижада 88,2% биологик самарадорликка еришилган ва 15 с/га ҳосил сақлаб қолинган, иқтисодий самарадорлик 11350,0 минг сўмни ташкил етган;
наъматакнинг фузариоз касаллигига қарши Максим ХЛ 035 ФС, 3,5% сус.к. фунгицидини 1,5 мл/кг сарф меъёрида қўллаш ТошДAУ ҳузуридаги Aхборот-маслаҳат маркази (Ехтенсион cентер) ДУК да жами 0,5 га майдонда жорий етилган. Натижада 91,7% биологик самарадорликка еришилган ва 20% кўчатлар сақлаб қолинган;
қорағатнинг антракноз касаллигига қарши Ридомил ГОЛД МС 68% с.д.г фунгицидини 2,5 кг/га меъёрида қўллаш “Кумушкон Ботирали” ф/х да жами 1,0 га майдонга жорий етилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 2 ноябрдаги 02/025-3581-сон маълумотномаси). Натижада 18,7% ҳосил сақлаб қолинган ва 89,2% биологик самарадорликка еришилган;
хўжағатнинг оқ доғланиш ёки септориоз касаллигига қарши Рекс ДУО 49,5% сус.к. фунгицидини 0,6 кг/га меъёрини қўллаш “Кумушкон Голд” ф/х га қарашли 1,0 га майдонга жорий етилди (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 2 ноябрдаги 02/025-3581-сон маълумотномаси). Натижада 87,7% биологик самарадорликка еришилган ва 17,4% ҳосил сақлаб қолинган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish